Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.
Z drugiej strony, szukaj�c tre�ci �wiadcz�cych pozytywnii o akceptacji, analizowali�my uzupe�nienia pod k�tem element�w wskazuj�cycl na odnalezienie sensu �ycia oraz wyznaczenie sobie zada� i cel�w w nowycl zmienionych warunkach.
W TZNO istnieje 14 trzon�w, kt�rych uzupe�nienia pozwalaj� na ocen� sto pnia akceptacji �lepoty i jej skutk�w. S� one nast�puj�ce:
Trzon nr 2. Nie mog� si� pogodzi �...
Trzon nr 2 charakteryzuje si� tym, �e bardzo bezpo�rednio stawia sprawi akceptacji �lepoty i z tego powodu wykrywa w spos�b zdecydowany najmniej sze braki w tym zakresie. Jedynie jednostki o wysokim stopniu rehabilitacj psychicznej uzupe�niaj� to has�o tre�ci� �wiadcz�c� pozytywnie o akceptacj kalectwa. Og�em.62% uzupe�nie� udzielanych przez badanych zawiera�o ele menty wskazuj�ce na brak akceptacji. Do najcz�ciej wyst�puj�cych tego ro dzaju wypowiedzi nale��:
54
mog� si� pogodzi�
- z utrat� wzroku
- z moim losem, �e jestem niewidomy
- z moim kalectwem
> pozytywne uznawano uzupe�nienia typu:
mog� si� pogodzi�
- �e tak d�ugo odk�ada�em decyzj� przyjazdu do zak�adu
- �e tyle je�dzi�em po lekarzach, kt�rzy zwodzili mnie, �e odzyskam wzrok
:ak�e nieuzupe�nienie trzonu, kt�re badany t�umaczy� tym, �e "nic mi nie rychodzi do g�owy". Brak reakcji na tak silny bodziec, jakim jest tre�� trzonu 2, �wiadczy dostatecznie o tym, �e;w �wiadomo�ci badanego �lepota nie zaj-je centralnego miejsca.
"rzon nr 14. Popadam w przygn�bienie...
Trzon nr 14 k�adzie nacisk na uczuciowe reakcje wyst�puj�ce na skutek �le-|n>::y i jej skutk�w. Ma on za zadanie stwierdzenie, czy sytuacja, jaka powsta�a :vri�zku z kalectwem, wywo�uje negatywne reakcje uczuciowe w postaci de-;ji, rozpaczy itp. Jako negatywne oceniano takie uzupe�nienia, kt�re wskazy-:y, �e przyczyn� "przygn�bienia" jest �lepota, jak np.:
padam przygn�bienie
- z powodu utraty wzroku
- gdy my�l� o sobie i o swoim losie
- gdy napotykam na trudno�ci na skutek kalectwa
tomiast jako pozytywne uznawano uzupe�nienia typu:
padam przygn�bienie
- nie popadam
- rzadko, dosy� rzadko
- raczej nie, chyba �e �ona zn�ca si� nade mn�
ak�e brak uzupe�nienia wychodz�c z podobnych za�o�e� jak przy ha�le nr 2.
Trzon nr 17. Gdy mi si� co� nie powiedzie...
Trzon nr 17 zwi�zany jest r�wnie� z emocjonalnymi reakcjami powstaj�cymi � ; skutek trudno�ci spowodowanych brakiem wzroku. Negatywn� ocen� otrzy-::: .-wa�y wszystkie uzupe�nienia, kt�re wskazuj� na to, �e trudne sytuacje �y-
Dwe wywo�uj� u badanych silne negatywne uczucia. Do takich uzupe�nie� "= le��:
- to chyba sobie w �eb paln�
- to rozpaczam
- to popadam w przygn�bienie
- to uskar�am si� na sw�j los
i y mi si� co� nie : w i e dzie
Na korzy�� akceptacji �lepoty przemawiaj� takie wypowiedzi, jak:
d y mi si� co� nie :� wiedzie
- nie b�d� rozpacza�
- wtedy zaczynam zn�w od pocz�tku
- staram si�, aby b��d naprawi�
Brak wypowiedzi na has�o nr 17 nie podlega�o �adnej ocenie.
Trzon nr 8. Cz�sto my�l� o...
Odpowied� na has�o nr 8 ma ujawni� tre�� cz�stych i nieraz d�ugotrwa�ych rozmy�la� badanych. Z tego wzgl�du uzupe�nienia, kt�re wskazuj� na to, �e radany cz�sto my�li o �lepocie i utracie wzroku s� z punktu widzenia akceptacji
55
oceniane negatywnie. Przyk�adowo z licznych tego typu uzupe�nie� mo�na pi toczy�:
Cz�sto my�l� o
- utracie wzroku
- okoliczno�ciach wypadku
- moim nieszcz�ciu
- tym jakby odzyska� wzrok
Pozytywn� ocen� otrzymuj� takie uzupe�nienia, jak:
Cz�sto my�l� o
- pracy w sp�dzielni
- dzieciach i ich wykszta�ceniu
- domu i rodzinie
- w�asnych studiach
Wiele uzupe�nie� trzonu nr 8 zawiera tak�e elementy dotycz�ce oceny post a wobec rodziny.
Trzon nr 20. Moje �ycie...
Uzupe�nienie trzonu nr 20 ma da� odpowied� na pytanie - jaki jest stosui badanego do �ycia, jaki jest jego pogl�d na sens i warto�� istnienia. Pogle pesymistyczne, a zarazem negatywne z punktu widzenia akceptacji �lepoty, wieraj� uzupe�nienia w formie:
Moje �ycie
jest beznadziejne, tylko sobie �ycie odebra�
wydaje si� sko�czon� tragedi�
jest bardzo ci�kie z powodu �lepoty
Przeciwie�stwo stanowi� uzupe�nienia zawieraj�ce pewien stopie� optymizr a mianowicie:
Moje �ycie
- mo�e by� jeszcze po�yteczne
- na razie jest niez�e, mog�oby by� gorzej
- uk�ada si�, jak dotychczas, dobrze
Trzon y: nr 1. n r 7. nr 13. nr 19.
Chcia�bym bardzo... Moim marzeniem jest... By�bym szcz�liwy, gdyby... Pragn��bym bardzo...
Wymienione trzony mo�na traktowa� wsp�lnie z uwagi na to, �e wszystl one wskazuj� na pragnienie czy plany na przysz�o�� badanych, a ich uzupe�n ni� w'zasadzie posiadaj� podobne tre�ci. Wprawdzie na podstawie uzupe�niei tych trzon�w nale�y przede wszystkim oceni� postaw� badanych wobec siei jako inwalid�w (dostpsowanie' plan�w i zamierze� do w�asnych mo�liwo�� to jednak po�rednio zawieraj� one elementy pozwalaj�ce wnioskowa� o akce tacji kalectwa. Ujawnione realne pragnienia czy plany mo�na bowiem traki wa� jako wynik akceptacji �lepoty, a wi�c pogodzenia si� z sytuacj� �yciom Poza tym wiele uzupe�nie� tych trzon�w w swojej tre�ci zawiera elementy zw: zane bezpo�rednio z kalectwem, �wiadcz�ce o braku akceptacji. Do tych osti nich nale��:
Pragn��bym bardz o... abym widzia�
Chcia�bym bardz o... abym odzyska� wzrok
By�bym szcz�liwy, gdyby m... m�g� zn�w zobaczy� �wiat.
W uzupe�nieniach tego typu jest ca�kowity brak element�w wskazuj�cych i odbudowanie perspektyw na przysz�o��, natomiast mamy skoncentrowanie L na swoim kalectwie.
56
:zytywnie ,o akceptacji �lepoty w spos�b po�redni �wiadcz� natomiast wypo-
-izi w formie:
ry�bym szcz�liwy, gdyby m... otrzyma� prac� w sp�dzielni
--ci��bym bardz o... pracowa� jako masa�ysta.
-;ony: nr 3. Uczyni�bym wszystko, aby...
nr 9. Moj� ambicj� jes t...
nr 15. W�yciu musz�...
nr 21. Powinienem d��y�..
|
Wątki
|