Rozdzia� 28 Cygan przemienia si� w Neptuna, Neptun w Apolla, za� Apollo w Ludwika XIV W pocz�tkach roku 1670 kr�l poleci�...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

W zwi�zku z tym trupa kr�lewska z Molierem na czele przyjecha�a trzydziestego stycznia do Saint_Germain_en_Laye, by zagra� tam komediobalet w pi�ciu aktach, kt�ry nosi� tytu� "Dostojni wsp�zalotnicy", a napisany by� na temat podsuni�ty Molierowi przez kr�la. W ol�niewaj�cej komedii oraz w intermediach wyst�pi�y nie tylko ksi�ne, wy�si oficerowie, kap�ani, lecz tak�e nimfy, trytony, wolty�erowie na drewnianych koniach i nawet jakowe� pos�gi ta�cz�ce. Sam Molier gra� w "Dostojnych wsp�lzalotnikach" Klitydasa, dworskiego trefnisia, za� w balecie wzi�o udzia� wielu kawaler�w spo�r�d dworu. Siedz�c w ska�ach, przedstawiali bog�w morskich i trytony, a wielkimi zdolno�ciami odznaczali si� przy tym hrabia d'Armagnac, markiz de Villeroi, Jenganne'owie senior i junior, a tak�e wielu innych. Przy d�wi�kach tr�b i w�r�d stukotu muszel per�op�aw�w wynurzy� si� z morskich g��bin b�g Neptun, w kt�rym wszyscy rozpoznali kr�la. Nast�pnie, stosownie do wymaga� igrzyska, kr�l si� przebra�, by w ostatnim intermedium przy �wietle ogni bengalskich pojawi� si� jako b�g s�o�ca Apollo. Apollo ta�czy� w�r�d zachwyconych szept�w dworak�w. Wszystko sz�o nadzwyczaj sprawnie i wydawa�o si�, �e tak�e w nast�pnych dniach zabawy nie zamilknie ch�r wychwalaj�cy kr�la, a potem posypi� si� wyszukane dytyramby, za� damy b�d� wzdycha�y opowiadaj�c, jak uroczy by� kr�l w przebraniu greckim. Ale zasz�o co� najzupe�niej nieprzewidzianego, co�, co niezmiernie zmartwi�o pana Moliera. Nazajutrz po pierwszym przedstawieniu zacz�y nagle milkn�� entuzjastyczne opinie o kr�lewskich ta�cach, a wkr�tce zupe�nie przestano je wypowiada�. W dzienniku czynno�ci dworskich nawet nie wspomniano, �e kr�l bra� udzia� w przedstawieniu. A jeszcze w kilka dni p�niej na pytania naiwnych, jak kr�l si� czuje po wyst�pie, dostojnicy dworscy odpowiadali oschle: - Najja�niejszy pan nie bra� udzia�u w spektaklu. Niebawem rzecz si� wyja�ni�a. Okaza�o si�, �e zaraz po przedstawieniu do r�k kr�la trafi�a �wie�o napisana tragedia Racine'a "Brytannik", zawieraj�ca takie mi�dzy innymi wiersze, kt�re m�wi�y o Neronie: Jako komediant daje si� widzie� Rzymianom,@ wysila na theatrum sw�j g�osik zw�tla�y,@ m�wi wiersze i pragnie, by je podziwiano,@ wi�c kohorty sprowadza, aby mu klaska�y!...@ To wystarczy�o. Skoro tylko Ludwik XIV doczyta� do tego miejsca, jego wyst�py w teatrze natychmiast zosta�y odwo�ane. - Niech diabli wezm� tego Racine'a! - kaszl�c i pluj�c krwi� wo�a� dyrektor Palais_Royal. Kiedy uroczysto�ci w Saint_Germain_en_Laye dobieg�y ko�ca, Molier pogr��y� si� w k�opotach kolejnego sezonu letniego. W kwietniu opu�ci� trup� odchodz�c na emerytur� kulawy Ludwik B~ejart, kt�rego nazywano Zjadliwcem. Ten utykaj�cy aktor pracowa� z Molierem przez dwadzie�cia pi�� lat. Zaczyna� jako ch�opak, chodz�c wraz z Molierem za wo�ami w upale po drogach po�udniowej Francji - grywa� wtedy m�odych, komicznych s�u��cych. Pod koniec swej pracy zas�yn�� jako niezr�wnany odtw�rca roli "kulawego psa" - jak powiada� Harpagon - szczwanego s�u��cego Strza�ki w "Sk�pcu". Ludwik Zjadliwiec by� zm�czony i trupa pod przewodem Moliera sporz�dzi�a na uroczystym zebraniu akt, w kt�rym zobowi�zywa�a si� wyp�aca� Ludwikowi B~ejartowi do�ywotni� roczn� pensj� w wysoko�ci tysi�ca livr�w tak d�ugo, jak d�ugo trupa b�dzie istnia�a. I Ludwik Zjadliwiec odszed� na zas�u�ony odpoczynek. Molier, by uzupe�ni� zesp�, zaprosi� dwoje aktor�w z prowincji, ma��onk�w. Jean Pitel, czyli Beauval, rozpocz�� swoj� karier� teatraln� od tego, �e gasi� �wiece, dopiero p�niej zosta� aktorem. �ona jego, Joanna de Beauval, specjalizowa�a si� w rolach kr�lowych w tragediach, a subretek w komediach. Molier musia� straci� wiele czasu na to, by zapozna� ma��onk�w ze swym systemem i wykorzeni� ich prowincjonaln� manier�. Rok 1670 mia� przej�� w�r�d nieustannych zabaw i festyn�w w rozlicznych rezydencjach kr�lewskich. �w �a�cuch rozrywek nie na d�ugo przerwa�o smutne wydarzenie: pod opiek� niefortunnego doktora Valleau zmar�a ma��onka ksi�cia Orleanu, Henrietta. Dw�r przywdzia� �a�ob�, kaznodzieja Bossuet wyg�osi� nad trumn� zmar�ej podnios�� mow�, pe�n� przepi�knej retoryki, kt�ra wycisn�a �zy z oczu dworak�w. Zgodnie z etykiet� dworsk� �a�oba zako�czy�a si� tego� dnia i zn�w rozpocz�y si� festyny. W lasach Chambord zagra�y rogi, dw�r pojecha� na polowanie. Molier i Lully, kompozytor, kt�ry zyskiwa� sobie na dworze coraz wi�kszy rozg�os i znaczenie, otrzymali rozkaz przygotowania zabawnej komedii z muzyk� na uroczysto�ci w Chambord, zastrze�ono jednak, �e w sztuce tej maj� zosta� ukazani Turcy

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.