Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Rezultaty te - konkluduje Howlin - wskazują na to, że jeśli dzieci autystyczne mają trudności w samoidentyf ikac ji, to wynikają one z ogólnych opóźnień rozwojowych i nie mogą być traktowane jako deficyt specyficzny dla zaburzeń autystycznych.
Dzieci autystyczne nie potrafią uczestniczyć w normalnych interakcjach społecznych, opartych na schemacie "dawania i brania". Brak zdolności do naprzemiennego uczestnictwa w dialogu uznaje się za bardzo typowy rys ich funkcjonowania. Zdarza się, że dziecko takie inicjuje kontakt, rzadko jednak -po odpowiedzi drugiego uczestnika interakcji - kontakt ten jest przez nie podtrzymywany.
Niektórzy badacze zajmujący się problematyką zaburzeń rozwoju społecznego u osób autystycznych stawiają pytanie, co jest zasadniczym powodem upośledzenia kontaktów społecznych u tych osób: ich niezdolność do zrozumienia interakcji czy raczę] brak zainteresowania uczestnictwem w nich (Sigman i Mundy, 1989). Jak dotąd brak jest danych, które pozwoliłyby wyjaśnić ten problem.
Nie wszystkie badania kontaktów dzieci autystycznych z innymi osobami przynoszą jednoznaczne rezultaty. I tak, Donnellan, Anderson i Mesaros (1984), obserwując zachowanie dzieci autystycznych w naturalnym, domowym środowisku, stwierdzili, że przez ponad połowę czasu, w którym dzieci te były obserwowane, uczestniczyły one w interakcjach z innymi członkami rodziny. Prezentowały wówczas bardzo mało rytualis-tycznych, stereotypowych zachowań. Kluczowe znaczenie dla wyjaśnienia rezultatów tego badania może mieć wiek badanych dzieci. Wielu autorów jest zdania, że rozwój społecznych umiejętności dzieci autystycznych znacznie wzrasta po ukończeniu przez nie piątego roku życia ' (Howlin i Rutter, 1991).
45
Innym z powodów rozbieżności uzyskiwanych wyników mo być bardzo małe grupy badanych dzieci, przez co prace czasem nabierają charakteru studiów przypadków. Ten br zgodności wśród badaczy należałoby tłumaczyć też stosowani innych metod pomiaru i aranżowaniem różnych sytuac badawczych.
Howlin (1986) podkreśla, że właściwa interpretaq wyników badań wymaga uwzględnienia informacji na temat pozid rozwoju dziecka (wieku chronologicznego i umysłowego okoliczności, w jakich dane zachowanie się pojawia; inn zachowań dziecka, nie zaś tylko jednego, wybranego. Należy pamiętać, że osoby z autyzmem nie stanowią homogenicznej gr i zróżnicowanie form zachowań społecznych w ramach populacji może być bardzo duże. Bez uwzględnienia tych fak wszelkie porównania rezultatów różnych badań mijają z celem.
Wing i Gould (1979), opierając się na badaniach epideB logicznych i własnych doświadczeniach w pracy klinicz z dziećmi autystycznymi, zaproponowały wyodrębnienie trz następujących podtypów w ramach tej populacji (kryter podziału stanowi jakość społecznych interakcji, w jakich os te uczestniczą):
1. Pełni rezerwy, trzymający się na uboczu, dystar (aloof). Do grupy tej zalicza się te jednostki, które akty unikają wchodzenia w kontakt z innymi ludźmi. Jest j najczęściej spotykany typ osób autystycznych. W większ^ przypadków nie okazują one żadnych potrzeb o charakt społecznym. Niektóre z tych osób czasami chętnie we w kontakt fizyczny, ale tylko wówczas, gdy same tego Przeważnie jednostki te sprawiają wrażenie niezaintereso* czy też nieświadomych interpersonalnych aspektów rei z innymi ludźmi.
2. Pasywni (passive) - biernie akceptujący społe kontakty, ale ich nie szukający, nie nawiązujący spontanicznie. Osoby te dają się bez protestu angai w pewne rodzaje aktywności, ale przyjmują w nich bi postawę.
3. Aktywni, ale specyficzni (active but odd). Do tej zaliczone zostały osoby, które akceptują interi społeczne, ale uczestniczą w nich w sposób dziwacznyj otoczenia, ekscentryczny. Ich udział w interakcjach nast
46
zawsze tylko w czasie, który im odpowiada, często bez respektowania inicjatyw przejawianych przez innych w tym zakresie. Kontakt jest jednostronny i zdominowany przez osobę ťautystyczną
|
WÄ
tki
|