By�o to w okresie panowania dyktatora Gomeza...

Niewielu zes�a�c�w prze�y�o te represyjne czasy. Znam par� rzadkich wyj�tk�w. Na przyk�ad dzi�ki doktorowi Bougratowi ocaleli po�awiacze pere� z wyspy Margarity, gdzie wybuch�a epidemia ��tej febry. 0 0 1 1 5 1 74 1 l128 3 Zatrzymany przez specjaln� policj� Gomeza, zwan� "sagrada" (�wi�ta), Kulas pos�any zostaje do pracy przy budowie dr�g w Wenezueli. Wi�niowie francuscy i wenezuelscy skuci byli �a�cuchami, do kt�rych doczepiano metalowe kule z odci�ni�tym kwiatem lilii symbolizuj�cym wi�zienie w Tulonie. Kiedy ludzie pr�bowali protestowa�, odpowiadano im: "Przecie� te kajdany i kule pochodz� z wa szego kraju! Sp�jrz tylko na te lilie!" Kr�tko m�wi�c, Kulas ucieka z obozu. Pojmany w kilka dni p�niej, przywieziony zostaje do tego w�drownego obozu dla zes�a�c�w. Na oczach wszystkich wi�ni�w, rozci�gaj� go nagiego po�ladkami do g�ry na ziemi i wlepiaj� sto lag bykowca. 0 0 1 1 5 1 74 1 l128 3 Jest rzecz� niezwykle rzadk�, �eby cz�owiekowi uda�o si� prze�y� po otrzymaniu ponad osiem dziesi�ciu raz�w. Na swoje szcz�cie Kulas jest szczup�y i kiedy le�y na ziemi, razy nie uszkadzaj� w� troby, kt�ra zazwyczaj p�ka, je�eli dosi�gnie jej cios. Po takim seansie ch�osty rany posypuje si� sol� i zostawia cz�owieka na s�o�cu, przykrywaj�c g�ow� wielkim li�ciem jakiej� mi�sistej ro�liny, bo je�li dopuszcza si� my�l, �e cz�owiek m�g�by umrze� od otrzymanych raz�w, to w �adnym wypadku nie powinien umrze� na udar s�oneczny. 0 0 l128 3 Kulasowi udaje si� prze�y� t� �redniowieczn� kar� i kiedy, doszed�szy na powr�t do siebie, podnosi si� po raz pierwszy z ��ka, o dziwo! - ju� nie kuleje. Pod wp�ywem raz�w p�k�o �le zro�ni� te udo i ko�ci ustawi�y si� prawid�owo. �o�nierze i wi�niowie m�wi�, �e to cud. W tym zabobonnym kraju wszyscy s� przekonani, �e jest w tym r�ka Boga, i tego samego jeszcze dnia zdejmuj� mu z n�g �a�cuchy i wyznaczony zostaje do roznoszenia wody wi�niom odbywaj�cym kary przymusowych ci�kich rob�t. Szybko przybiera na wadze i jako �e dopisuje mu apetyt, wkr�tce staje si� m�czyzn� o atletycznej budowie. 0 0 l128 3 Poniewa� we Francji wiedziano, �e zes�a�cy francuscy pracuj� przy budowie dr�g w Wenezue� li, pewnego dnia przybywa do dyktatora Gomeza marsza�ek Franchet d'Esperey. W wyniku rozm�w, ja kie prowadzi, uzyskuje prawo przetransportowania wi�ni�w do Francji. 0 0 l128 3 I oto do portu Puerto Cabello przyp�ywa po nich statek. Zje�d�aj� tu wi�niowie z r�nych obo z�w, kt�rzy nie znaj� historii Kulasa. I cz�sto maj� miejsce takie rozmowy: "Jak si� nazywasz? - Ku las. - Nie r�b sobie ze mnie jaj, przesta� si� wyg�upia�!" - wszyscy reaguj� podobnie na widok tego wysokiego i pi�knie zbudowanego przystojniaka, trzymaj�cego si� prosto na nogach. 0 0 l128 3 Kulas, kt�ry by� m�ody i mia� poczucie humoru przez ca�y czas, kiedy trwa�o zaokr�towanie, co chwila zaczepia� znajomk�w. I nikt oczywi�cie w�asnym oczom nie wierzy�, �e Kulas ju� nie kuleje. Po powrocie na zsy�k� sam mi opowiedzia� t� histori�, s�ysza�em j� te� i p�niej z ust innych wi�ni�w na Wyspie Kr�lewskiej. 0 0 l128 3 Uciek�szy ponownie w roku 1943, dociera do El Dorado. Jako �e mieszka� ju� w Wenezueli, chocia� na pewno nie powiedzia�, �e zawsze by� tu wi�niem, od razu zrobiono go kucharzem na miejs ce Chapara, kt�remu dosta�a si� posada ogrodnika. Mieszka� on w obozie u naczelnika, a wi�c po drugiej stronie rzeki. 0 0 1 1 5 1 74 1 l128 3 W biurze naczelnika znajdowa� si� sejf, a w nim obozowe pieni�dze. I kt�rego� dnia Kulas krad nie siedemdziesi�t tysi�cy boliwar�w, co wtedy wynosi�o oko�o dwudziestu tysi�cy dolar�w. Oto i po w�d ca�ego tego poruszenia, jakie udziela si� osobom pracuj�cym w naszym ogrodzie: naczelnikowi, jego szwagrowi i dw�m majorom dowodz�cym stra��. Naczelnik chce nas z powrotem sprowadzi� do obozu. Oficerowie si� temu sprzeciwiaj�. Broni� w ten spos�b nie tyle nas samych, ile swojego zaopatrzenia w �wie�e jarzyny. W ko�cu udaje si� przekona� naczelnika, �e nie mamy mu nic cieka� wego do powiedzenia; �e gdyby�my co� wiedzieli, poszliby�my w durch razem z Kulasem, ale �e naszym celem jest �y� na wolno�ci w Wenezueli, a nie w Gujanie Brytyjskiej, bo jest to jedyny kraj do kt�rego m�g� on si� uda�. Miejsce pobytu Kulasa wskaza�y kr���ce nad cia�em �ywi�ce si� padlin� ptaki: znalezio no go w d�ungli, w odleg�o�ci ponad siedemdziesi�ciu kilometr�w od obozu, nie opodal granicy. 0 0 1 1 5 1 74 1 l128 3 Pierwsza i najwygodniejsza dla wszystkich wersja, to �e zamordowali go Indianie. O wiele p� niej aresztowano w Ciudad Bolivar pewnego cz�owieka, kiedy pr�bowa� rozmieni� zbyt nowe bankno ty pi��setboliwarowe. Bank, kt�ry je wyp�aci� naczelnikowi obozu w El Dorado, zachowa� nazw� se rii i numery banknot�w, tote� nie by�o w�tpliwo�ci, �e to s� te kradzione pieni�dze. Cz�owiek przyzna� si� do wszystkiego i nawet wyda� dw�ch wsp�lnik�w, kt�rych nigdy nie zdo�ano zatrzyma�. Oto his toria �ycia i �mierci mego dobrego kumpla, Gastona Durantona, zwanego Kulasem. 0 0 l128 3 Niekt�rzy oficerowie na w�asn� r�k� ka�� paru wi�niom szuka� z�ota i diament�w w nurtach rzeki Caroni. I chocia� nie odnotowuje si� przypadk�w bajecznych znalezisk, wystarcza to, �eby pod syci� zapa� poszukiwaczy