Powy�ej le�y sfera inteligencji, sfera rozumu, gdzie istnieje i jedno, i drugie - zaprzeczenie i potwierdzenie: co� jest czerwone i dlatego nie jest ��te...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Humanizm 227 Kolejny stopie� poznania to poznanie Boga. Jest ono mo�liwe jedynie dzi�ki intuicji. W Bogu bowiem zespalaj� si� w jedno wszelkie przeciwie�stwa - a rozumowo, logicznie nie mo�na przecie� orzec, �e prawdziwe jest zdanie: �B�g jest najmniejszym i najwi�kszym". Dlatego o Bogu nie mo�na powiedzie� niczego jednoznacznego. W sensie neoplato�skim jest to teologia negatywna: umys� nie potrafi orzec o Bogu niczego pozytywnego. Jedynie z pomoc� o�wieconego przez wiar� rozumu docieramy w pobli�e sfery Niesko�czonego. Miko�aj Kuza�czyk stwierdza, �e poznanie polega w istocie na mierzeniu, a zatem zale�ne jest od liczby jako miary. Gdzie nie ma miary, tam nie ma wiedzy! Liczby za� s� wytworem umys�u ludzkiego. Wynik jego rozumowania jest bliski naszemu wsp�czesnemu pojmowaniu: poznanie nie jest absolutne i pewne, zale�y od podmiotu, od poznaj�cego. �wiat: B�g jest wszystkim, co mo�e istnie� - zatem wszystko, co jest na �wiecie, musi by� - w spos�b identyczny - zawarte w Bogu. B�g, stwarzaj�c �wiat, wywi�d� go, �rozwin��" z siebie � �wiat jest Bogiem, kt�ry sta� si� widoczny. Uniwersum, �rozwini�cie", �wyp�yw" Boga (explicatio Dei), jest potencjalnie niesko�czone, nie mo�na okre�li� jego granic. �wiat�w jest niesko�czenie wiele, pozostaj� one �zwini�te" w Bogu tak d�ugo, jak wymaga jego tw�rcza wola. Z poj�cia niesko�czono�ci wynika, �e Ziemia - kt�ra jest w ruchu - nie stanowi �rodka wszech�wiata. Cz�owiek: Poniewa� cz�owiek przypuszcza - pisze Kuza�czyk - �e dotknie wszystkiego umys�em albo intelektem, i poniewa� widzi, �e te si�y tkwi� zwini�te, w jego osobie, zak�ada, �e swoim ludzkim sposobem mo�e doj�� do wszystkiego. Gdy� cz�owiek jest Bogiem, ale nie w sensie absolutnym, bo 228 Czasy nowo�ytne Humanizm 229 przecie� jest cz�owiekiem. Jest wi�c cz�owieczym bogiem. Cz�owiek jest te� ca�ym �wiatem, ale nie wszystkim, lecz w ograniczonym sensie - bo przecie� jest cz�owiekiem. Cz�owiek jest wi�c mikrokosmosem albo cz�owieczym �wiatem. Sfera ludzkiej natury obejmuje zatem Boga i �wiat w jego mocy. T� my�l, charakterystyczn� dla humanizmu, z dum� wyra�a tak�e Pico delia Mirandola w swoim pi�mie O godno�ci i wolno�ci cz�owieka. Sens �ycia widzi Kuza�czyk w urzeczywistnieniu �ludzkiej tr�jcy", a jest ni� zjednoczenie z Bogiem, sprawiedliwo�� i mi�o��. Tylko d��enie do Boga daje trwa�e oparcie w �yciu. Pogl�dy te Miko�aj z Kuzy urzeczywistnia� we w�asnym �yciu, prowadz�c dzia�alno�� na rzecz pokoju i porozumienia. Got�w by� nawet porzuci� religijne zwyczaje swojej wiary, je�liby stan�y na drodze do pokojowego zjednoczenia wszystkich religii. Podsumowanie Kardyna� Miko�aj z Kuzy to posta�, kt�ra stoi na pograniczu dw�ch epok w historii i filozofii: z jednej strony �redniowiecza i scholastyki, z drugiej - humanizmu i czas�w nowo�ytnych. Nowego typu konstrukcj� my�low� wznosi Kuza�czyk na fundamencie antycznych wyobra�e� neoplatonizmu i spaja rozwa�aniami mate-matyczno-przyrodniczymi. Nie wystarcza mu, jak scholastykom, samo odwo�ywanie si� do autorytet�w. B�g jest dla Miko�aja z Kuzy bytem niesko�czonym. Cz�owiek, jego dusza, znajduje si� w hierarchii byt�w powy�ej sfery cia�, lecz poni�ej sfery czystych inteligencji, nad kt�r� stoi B�g. St�d poznanie Boga jest dla sko�czonego cz�owieka w zasadzie niemo�liwe, a je�li - to tylko dzi�ki o�wiece- niu intelektu przez wiar�. Jest to poznanie intuicyjne. Kuza�czyk jest wyznawc� zar�wno antycznego idea�u sta� si�, kim jeste�, jak i chrze�cija�skiego idea�u oddania Bogu � cz�owiek powinien zabiega� o jedno i o drugie. My�liciel dostrzega w cz�owieku Boga, uwa�a, �e ludzkie mo�liwo�ci s� nieograniczone. Niesko�czony �wiat jest dla niego wyp�ywem, rozwini�ciem Boga � explicatio Dei, i dlatego jest boski, doskona�y. Podobnie cz�owiek, kt�ry przedstawia sob� ca�y �wiat - mikroko-smos. Miko�aj z Kuzy wyznaje pogl�d panteistyczny: B�g jest obecny w ca�ym stworzeniu. Oddzia�ywanie: Niekt�rzy badacze uwa�aj� Miko�aja z Kuzy za w�a�ciwego tw�rc� filozofii nowo�ytnej. Jednak jego dzie�o, mimo donios�o�ci i nowo�ci pogl�d�w, szybko popad�o w zapomnienie, a odkry� je ponownie dopiero romantyzm. Niemniej ju� wcze�niej z pogl�d�w Kuza�czyka skorzystali nie tylko my�liciele, ale r�wnie� badacze przyrody. Ke-pler z zainteresowaniem studiowa� jego przemy�lenia na temat natury wszech�wiata. Pogl�d Miko�aja o niesko�czono�ci uniwersum -jeden z najistotniejszych, jakie wyda� renesans -podj�� potem Giordano Bruno, kt�ry b��dnie zosta� uznany za jego tw�rc�. Newton i Leibniz nawi�zali do rozwa�a� Kuza�czyka na temat zagadnienia granicy w matematyce i rozwin�li rachunek r�niczkowo-ca�kowy. Miko�aj z Kuzy przyczyni� si� do rozwoju kartografii -wykona� pierwsz� map� �rodkowej Europy. Ma zas�ugi tak�e dla rozwoju metod pedagogicznych, opracowa� bowiem pierwszy katechizm �cienny, przeznaczony �dla pouczenia prostego ludu". 230 Czasy nowo�ytne Humanizm 231 W�r�d zas�ug kardyna�a nale�y wymieni� i t�, �e jako pierwszy odkry�, i� tak zwana donacja Konstantyna - dokument uzasadniaj�cy pretensje papiestwa do w�adzy �wieckiej - jest fa�szerstwem. Mo�na wi�c uzna�, �e Kuza�czyk jest tak�e prekursorem historii prawa. MARSILIO FICINO [19 pa�dziernika 1433 w Figline w Valdarano � 1 pa�dziernika 1499 w Careggi] Ficino, jeden ze wsp�za�o�ycieli Akademii Plato�skiej w Careggi niedaleko Florencji, studiowa� j�zyki, gramatyk� oraz medycyn� we Florencji, w Pizie i Bolonii. Praktykowa� jako lekarz, jednocze�nie studiuj�c pisma �boskiego Platona". Platon by� dla niego postaci� dope�niaj�c� tradycj�, si�gaj�c� od Moj�esza przez Zaratustr� a� do Pitagorasa. Zaw�d medyka porzuci� Ficino w roku 1462, aby ca�kiem po�wi�ci� si� filozofii. W roku 1473 uzyska� �wi�cenia kap�a�skie. Zmar� w rok po spaleniu na stosie Savonaroli, p�omiennego kaznodziei nawo�uj�cego do pokuty, kt�rego sam zwalcza�. �Pobo�na filozofia" jest dla Ficina to�sama z �rozumiej�c� religi�" - Platona i Plotyna uwa�a za zwiastun�w Prawdy Bo�ej, kt�r� objawi� Chrystus. Dlatego Ficino jako pierwszy prze�o�y� ca�ego Platona na �acin�, podobnie jak pisma Plotyna i innych. Ponadto pisa� komentarze. W swoim g��wnym dziele, Theologia Platonica (Teologia Plato�ska), podkre�la zbie�no�� platonizmu i chrze�cija�stwa oraz formu�uje ju� w�a�ciwie ide� tolerancji religijnej. �wiat jest dla niego zbudowany hierarchicznie, na wz�r neoplato�ski. B�g, dusze anielskie - jako dziedzina idei - dalej dusze ludzkie, tworzone bezpo�rednio przez Boga, rzeczy i zjawiska czasowo-przestrzenne oraz bezpostaciowa materia s� stopniami tej hierarchii

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.