ďťż

od baronów, większych opłat pieniężnych, niż przewidywał zwyczaj, zobowiązał się, że nie będzie żadne- go wolnego człowieka pozbawiał wohiości ani praw, nie będzie...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.
ludzi równych mu ty- tułem i stanowiskiem. Karta przewidywała również pewne ustę- pstwa na izecz rycerstwa. Król i baronowie nie mogli żądać od posiadaczy lenn rycerskich, dłuższej służby wojskowej i większych danin feudal- nych, niż ustalał zwyczaj. Rycerzom zagwarantowano, że nie będą obłożeni nadmiernymi da- ninami i karami pieniężnymi. To samo obiecano wolnym chłopom. Mieszczanom karta przyznawała jeszcze mniej niż rycerzom, potwierdziła tylko starodawne prawa i wohiości Londynu oraz innych miast i ustalała jednolite miary i wagę w całym kraju. Wielka karta zezwalała obcym kupcom na swobodny przyjazd i wyjazd z Anglii. Żądanie to wyrażało głównie interesy feudałów, a dla wielu kupców angielskich było niekorzystne, aczkolwiek mogło w pewnym stopniu sprzyjać rozwojowi handlu wewnętrznego i zewnętrznego. Wielka karta wohiości broniła więc interesów feudałów, przede wszystkim wielkich, następnie rycerzy i częściowo górnej warstwy mieszczan oraz wolnego chłopstwa. Podstawowej zaś masie narodu angielskiego — chłopom poddanym — Karta nic nie dawała. Jednakowoż pozytywne znaczenie Wielkiej karty wolności polegało też na tym, że ustalając prawa feudałów i arystokracji miejskiej ograniczała samowolę króla. Równocześnie zaś z niektórych postulatów mogli skorzystać baronowie w celu wzmocnienia swojej potęgi i osłabienia władzy państwowej która zmierzała ku centralizacji. Jan bez Ziemi, mając poparcie papieża, odmówił przestrzegania Karty, która w rzeczywistości nie została zrealizowana. 424 WOJNA DOMOWA 1263—1265. POWSTANIE PARLAMENTU W drugiej połowie XIII w. doszło w Anglii do ponownego zaostrzenia walki politycznej. KnM Henryk III (1216—1272), syn Jana bez Ziemi, wysuwał coraz nowe żądania podatkowe, nakładał na swych poddanych samowolnie różne kary pieniężne, dopuszczał się zdzierstw, roz- dawał włości i pieniądze swym krewnym z Francji i faworytom, a poza tym pozwolił papieżowi t iHKiutć olbrzymie dochody z Anglii. Wszystko to wywoływało w kraju powszechne niezadowolenie, luk /.c w końcu doszło do powstania przeciw królowi. Uzbrojeni baronowie razem z oddziałami swoich wasali i sług zebrali się w czerwcu 1258 r. w Oksfordzie i zażądali od króla Henryka usunięcia wszystkich obcych doradców, zrzeczenia się samowolnych danin i niewymuszania siłą środków pieniężnych. Baronowie sporządzili dokument y.wany Prowizjami oksfordzkimi, w którym domagali się poddania władzy królewskiej kontroli baronów. Król, nie mając dostatecznych sił do walki, zmuszony był zaakceptować Prowizje oksfordzkie. Wprowadzenie oligarchii baronów nie odpowiadało jednak rycerzom i mieszczanom. W r. 1259 na /.gromadzeniu rycerzy i baronów w Westminsterze rycerze oskarżyli baronów, że „wbrew obietnicom nic nie zrobili dla państwa, a mają na względzie wyłącznie własne korzyści". Rycerze wysunęli szereg postulatów politycznych, chcąc obronić się przed samowolą króla i wielkich fcudałów. Żądania rycerstwa ujęte zostały w tzw. Prowizjach westminsterskich. Część baronów7, którym pr/.cwodził Szymon z Montfortu hrabia Leicesteru, uważała, że tylko w sojuszu z rycerzami i mieszczanami można złamać samowolę króla; grupa ta poparła Prowizje westminsterskie, inna natomiast, na czele z hrabią Gloucester, nadal domagała się niepodzielnej władzy i broniła Prowizji oksfordzkich. Jednak król, widząc niezgodę w obozie przeciwnika, odmówił wykonania żądań zarówno baronów, jak i rycerzy. W 1263 r. doszło do walk zbrojnych i wojny domowej. Montfort, który dowodził walką przeciw królowi, opierał się nie tylko na baronach, lecz również na rycerzach, wolnych chłopach i szerokich rzeszach mieszczaństwa, zwłaszcza lon- dyńskiego. Do decydującej bitwy doszło 14 maja 1264 r. pod Lewes w południowej Anglii; Montfort pobił na głowę wojska królewskie i wziął do niewoli króla z jego bratem i starszym synem Edwardem. Komisja z trzech osób na czele z Montfortcm miała rządzić krajem. W stycz- niu 1265 r. zwołał on zgromadzenie, na które oprócz baronów zaprosił po dwóch rycerzy z każdego hrabstwa i po dwóch mieszczan z każdego mającego przywileje miasta (chartered borougfi). Wydarzenie to uważa się zwykle za początek parlamentu angielskiego. Zwycięstw o odniesione nad królem poruszyło całą Anglię. W niektórych hrabstwach chłopi, korzystając z walki pomiędzy feudałami, zaczęli pustos/.yć majątki, przede wszystkim te, które należały do zwolenników króla. Zaistniała groźba, że ruch może przerosnąć w ogólnochłopską wojnę antyfeudalną. Przerażeni baronowie zaczęli przechodzić na stronę króla i jego starszego syna — Edwarda, który w tym czasie uciekł z niewoli. W bitwie pod Evesham 4 sierpnia 1265 r. wojska Montforta poniosły klęskę, a on sam poległ w boju. Buntowników skazano na ciężkie kary i władza królewska znów się umocniła
Wątki
Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gĂłwnianego szaleństwa.