Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Długość jego była akuratnie na kulę. Wsparłszy się na tym kiju
zbieg zadumał się przez krótkie mgnienie czasu, kto też podrzucił przed bezwładną nogą ten
kostur na dzikiej drodze. Wszechmogący Bóg, czyli sam bezżałosny los? I roześmiał się z
litości ich, mówiąc z głębi swej duszy, która niczego już nie chciała ani od Boga, ani od losu,
wszystko przeżywszy w powstańczych pochodach i bitwach że tą litością ich pogardzał i że
ten jej dowód może odrzucić precz! Ale wspomniał na braci pobitych, na popieliska
Małogoszcza i przycisnął do boku tę ostatnią broń. Przez całe jestestwo przeleciał jak gdyby
zemściwy krzyk orła, a w serce wstąpiła zaciekła moc. Poczuł w sobie dziką, oszalałą, starą,
od męki do cna okrutną duszę Czachowskiego4. Poszedł teraz naprzód, wsparty na swej kuli,
wielkimi krokami, jak na szczudłach.
Zdawało mu się, że zdąża w stronę Bolmina, na pomoc braciom. Od ruchów cielesnych
bóle w biodrze, plecach i głowie stawały się nie do zniesienia, jak ciosy ognistego pręta. W
kościach i żyłach zapalał się istny pożar, ogarniał głowę i dymem ciemnym zawlekał oczy.
Bosa stopa w pochodzie swym raz wraz trafiała na sęki, korzenie, patyki, kolki i igły leśne
ukryte w śniegu. Przebita do głębi, krwawiła. Częstokroć zmordowane ciało waliło się w
śnieg kędyś w zagaju podszewki leśnej albo na mchu do głębi przemokłym. Objęty nagłym
zimnem człowiek zrywał się na nowo i brnął w zmurszałym śniegu, w kępach zlodowaciałych
borówek brodził w długich, nieskończonych smugach leśnej niecieczy znieruchomiałej po
nizinach. Jak okiem sięgnąć, jak uchem zachwycić, las był pusty. Tam i sam leśny ptaszek
zaćwierkał spłoszony szelestem kroków człowieczych i daleko uciekał. Nieme wokoło
drzewa i nieme nad nim niebo. Ziemia porośnięta przeklętą roślinnością, dręczącą poranione
nogi. Krew sączyła się z ran. Ślady jej zostawały na śniegu, na gałęziach świerkowych, na
badylach i mchu.
W oczach upadającego co chwila las ów, dobrotliwy niedawno, wydłużał się, rozszerzał,
otwierał coraz dalej ukazywał swe chodniki przedziwne i zapadnie bez wyjścia, głębie
głuche i kręgi, zachylenia półkoliste i międzydrzewne korytarze bez końca. Mijały godziny, a
nie przerzedzał się i nie kończył ów las olbrzymi. Tu i ówdzie dźwigał się piaszczysty
wzgórek, stromy i uciążliwy do przebycia jak tatrzańska przełęcz. Leśna droga rozcięła
obszary drzewne na dwie części i sama między nimi znikła. Wspierając się na swej kuli zbieg
dotarł do jednego z wydmuchów. Położył się na nim i tam postanowił spać na zawsze. Życie
czy śmierć stały się równe i takie same. Tylko już nie trząść się z zimna, nie cierpieć
dziwacznych katuszy i nie myśleć! Zapomniał, w którą stronę brnąć dalej. Zmylił drogę...
4 Dionizy Czachowski (1810 1863) jeden z najdzielniejszych, a zarazem najstarszy wiekiem dowódca w
powstaniu styczniowym; nieugięty żołnierz, surowy przełożony, stosował względem wroga prawo odwetu,
ściągając tym na siebie szczególniejszą nienawiść i miano okrutnika.
5
Usnął od razu. Ale był to sen potworny, pełen widm i wrzawy. Las okalający zdawał się
drgać i stękać. Wszystko w nim kipiało od ciosów szalonego serca. W głębi ziemi, na której
strudzone ciało spoczęło, huczy śniło się grzmot podziemny i połyskują pioruny. Jęk
boleści wyrywał się z głębiny i jak miecz na dwoje rozcinał niebo.
Dreszcz gwałtowny dźwignął rozbitka znowu i pognał dalej. Na nowo zaczęło się
czołganie z bezwładną nogą z prawej, sękatym kijem z lewej strony. Sunął na łokciach i
kolanie, trzymając pod pachą znalezioną kulę. Stapiane w błocie i wodzie poły kożucha
odrażającym zimnem przejmowały brzuch i piersi, a sucha jego na grzbiecie część potem
krwawe rany zalewała. Stopy poprzebijane kolkami rozpuchły i zakrwawiły każdy moczar,
każdą kałużę. Było po południu, bo słońce zachylało się za korony drzew. Ostrzejszy chłód
dołem lasu podciągał. Ranny szukał dogodnego miejsca, żeby się zaszyć w leśne gęstwiny i
doznać ochrony od zimna. Lecz teren wciąż był zwilgły, zarośnięty zeschłym szuwarem
|
WÄ
tki
|