Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.
5 Sceptyczne opinie na temat puczu pojawi�y si� wcze�niej.
Na pocz�tku marca 1993 roku jedna z moskiewskich gazet pisa�a: "Opinia na temat akto r�w, statyst�w i scenerii tego odleg�ego ju� dramatu zmieni�a si� radykalnie.
Pocz�tkowy scenariusz, w kt�rym wyst�powa�a z�a tajna policja, biedny Gorbaczow, bohaterski Jelcyn na czo�gu i dzielni obro�cy Bia�ego Domu, nie sprawdzi� si�.
Obecnie rysuje si� diametralnie inny obraz tych wydarze�", "Niezawisimaja Gazieta", 1993, 4 marca, s.
5.
6 Polityk� Gorbaczowa wobec KGB analizowa�am w swoich wcze�niejszych pracach.
Zob.
Amy Knight, The KGB: Police and Politics m the Soviet Union, Unwin-Hyman, Boston 1990; The KGB and Soviet Reform, "Problems of Communism", 1988, wrzesie�-pa�dziernik; The Future of the KGB, "Problems of Communism", 1990, listopad-grudzie�; The Coup That Never Was: Gorbachev
346
PRZYPISY
and the Forces of Reaction, "Problems of Communism", 1991, listopad-gru dzie�.
7 Zob.
na przyk�ad: Alexander Rahr, "New Thinking" Takes Ho�d in Foreign
- Policy Establishment, "Radio Liberty Report on the USSR", 1989, 6 stycznia, i Gorbachev and the Post-Chebrikoy KGB, "Report on the USSR", 1989, 22 grudnia.
8 Genera� Oleg Ka�ugin, dawny wysoki oficer KGB, kt�ry oskar�y� swoj� by�� organizacj� w dramatycznym wyst�pieniu w czerwcu 1990 roku, jest tu najbardziej znanym przyk�adem dezercji.
By�o jednak wielu innych.
Zob.
Knight, The Future of KGB, op.
cit.
9 "Komsomolskaja Prawda", 1990, 7 marca, oraz "Prawda", 1990, 5 lipca.
W�r�d tych, kt�rzy alarmowali o katastrofalnych skutkach reformy, by� Niko�aj Go�uszko, w�wczas szef KGB na Ukrainie, potem, w 1993 roku, minister ro syjskiego Ministerstwa Bezpiecze�stwa.
10 Ustawa, kt�r� opublikowano w "Izwiestijach" 25 maja 1991 roku, wzbu dzi�a niepok�j w�r�d rosyjskich demokrat�w.
11 Niepublikowane stenogramy z sesji komisji parlamentarnej, maj�cej wyja�ni� rol� KGB w puczu, kierowanej przez L.A.
Ponomariewa, Moskwa, 4 lutego 1992 (po rosyjsku) s.
35-40.
12 Genera� Jewgienij Podko�zin w wywiadzie dla pisma "Argumienty i Fakty", 1993, nr 12.
13 Jewgienija Albac, The Stare within State: The KGB and Its Hold on Russia
- Past, Present, and Future, t�um.
Catherine A.
Fitzpatrick, Farrar, Straus, Giroux, Nowy Jork 1994, s.
276-278.
14 Raport Komisji Ponomariewa, s.
105-107; John B.
Dunlop, The Rise of Russia and the Fali of the Soviet Empire, Princeton University Press, Princeton 1""3, s.
193.
Zob.
r�wnie� N.
Bielan w ;,Sowietskaja Rossiia".
1992, 17 stycz nia.
15 Raport Komisji Ponomariewa s.
7-8.
Zachodni analitycy r�wnie� przyj muj� ten argument.
Zob.
na przyk�ad David Remnick, Lenins Tomb: The Last Days of the Soviet Empire, Random House, Nowy Jork 1994, s.
36-39, gdzie au tor wspomina, �e Gorbaczow wiedzia� i "zdradza� wszystkich wok� siebie".
16 Na procesie Wariennikowa Gorbaczow przyzna�, �e nie by� entuzjast� Traktatu Zwi�zkowego.
Zob.
"Niezawisimaja Gazieta", 1994, l wrze�nia.
Jel cyn opisuje spotkania w Nowym Ogariewie w swoich wspomnieniach: Od pu czu do puczu.
Notatki prezydenta.
Warszawa 1995.
Nie t�umaczy, dlaczego inni przyw�dcy republik zostali wykluczeni z tajnych rozm�w.
Pisze r�wnie�, �e Gorbaczow sprawia� wra�enie, i� popiera traktat.
17 Walerij Bo�din, Ten Years That Shook the World: The Gorbachev Era as Witnessed by His Chief of Staff, t�um.
Evelyn Rossite, Basie Books, Nowy Jork 1994, s.
278.
Bo�din by� jednym z aresztowanych za przygotowanie puczu.
Za pisy na ta�mach z tajnych rozm�w w Nowym Ogariewie znaleziono potem w jego sejfie.
R�wnie� prezydencki doradca Gieorgij Szachnazarow w swym bardzo oskar�ycielskim memorandum do Gorbaczowa, napisanym kr�tko przed 19 sierpnia, zaleca du�� ostro�no�� w kwestii suwerenno�ci republik:
"Oczywi�cie naj�atwiej i najprzyjemniej da� ka�demu to, czego chce.
Ale jaki b�dzie rezultat?
W ko�cu, po Tatarach, kt�rzy chc� przej�� kontrol� nad swo347
L .
PRZYPISY
j� rop�, po Jakutach, kt�rzy domagaj� si� na w�asno�� diament�w i z�ota, doj dziemy do punktu, w kt�rym ka�da dzielnica Moskwy b�dzie ��da�a kawa�ka nieba nad Moskw�.
To droga do chaosu, upadku i wojny domowej (Szachnazarow.
Cena swobody: Reformacya Gorbaczowa g�azami jego pomoszcznika, Rossika Zews, Moskwa 1993, s.
553.
18 Oficjalna wersja rosyjska, zob.
ksi��ka napisana przez oskar�ycieli w sprawie przeciwko spiskowcom, oparta rzekomo na dowodach, kt�re zebra li: W.
Stiepankow i E.
Lis�w, Kremlowskij zagowor, "Ogoniok", Moskwa 1992
|
Wątki
|