Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
cit.
_________________Ocena_______________141
si się [...] najczęściej do problemu, który tkwi w strukturze i osobowości podopiecznego/klienta"12.
B. Klasyfikacja w zależności od etapu działania
Robert Yinter, w swojej książce na temat pracy socjalnej z grupą13, proponuje klasyfikację różnych rodzajów oceny którą także nazywa diagnozą w zależności od tego, w jakim momencie procesu działania dokonujemy oceny. Autor wyróżnia najpierw ocenę przeprowadzoną bezpośrednio po nawiązaniu kontaktu z podopiecznym/klientem i nazywa ją oceną wstępną. Następnie mamy do czynienia z pogłębioną i bardziej precyzyjną oceną, która uwzględnia większą liczbę elementów pochodzących z analizy sytuacji i prowadzących do sformułowania hipotez roboczych oraz projektu działania, jest to ocena operacyjna. W trakcie prowadzenia metodycznego działania oraz na etapie jego zakończenia ocena właściwa polega na pomiarze zmian, jakie zaszły. Będzie to ocena rezultatów działania (okresowa i końcowa).
Zastosujemy obecnie powyższą klasyfikację próbując wyróżnić to, co charakterystyczne dla różnych faz oceny.
1) Ocena wstępna jest pierwszą oceną podopiecznego oraz jego sytuacji. Jest pierwszą odpowiedzią na pytanie: o co chodzi? Trochę intuicyjną, opartą w większym stopniu na odniesionych wrażeniach niż na faktach. Na czym polega trudność, jaką napotyka nasz podopieczny? Jest także pierwszą odpowiedzią na pytanie, kim jest podopieczny (rodzina-grupa), jak reaguje i jak przeżywa swoją sytuację, Jałcie motywacje powodują u niego dążenie do zmian.
Ocena wstępna z konieczności jest powierzchowna i szybka, zdominowana przez trudne do zdefiniowania wrażenia oraz wyczucie zawodowe". Musi ona jednak zmierzać do odpowiedzi na najważniejsze pytanie: czy organizacja, którą reprezentuję i od której jestem zależny, jest w stanie przynieść poszukiwane rozwiązania, umożliwić podjęcie niezbędnych form pracy, zmierzających do modyfikacji sytuacji podopiecznego? Celem oceny wstępnej jest podjęcie przez pracownika socjalnego decyzji, czy podejmie się danej sprawy, czy skieruje daną osobę do kompetentnej instytucji lub jeśli osoba, która się do niego zwraca, trafiła pod zły adres", czy ułatwi jej pierwszy kontakt, jeśli uważa, że pomoc jest konieczna, z właściwą instytucją.
12 Perlman Helen, op. cit.
13 Yinter Robert, Readings in Group Work Practice, Campus Publishers Ann Ar-bor, Michigan 1967.
142
Cristina de Robertis
2) Ocena operacyjna służy wskazaniu celów i stworzeniu projektu działania. Dokonuje się jej w trakcie pierwszych kontaktów i pierwszych działań. Odzwierciedla pewien wysiłek pracownika socjalnego zrozumienia i dokonania syntezy tego, co wie o trudnościach podopiecznego (problemach, których rozwiązania należy poszukiwać, przyczyn trudności, faktów, które je wywołały, etc.), tego, co wie o osobie lub osobach przeżywających trudności, motywacjach i pragnieniach zmiany, czynnikach osobistych, rodzinnych i innych (tak natury materialnej jak i emocjonalnej).
Ocena operacyjna zakłada konieczność uprzedniego zapoznania się z problemem przy udziale podopiecznego. Następuje po przeprowadzeniu analizy sytuacji. Zdarza się, ze w pewnym momencie pracownik socjalny sądzi, iż dysponuje wszystkimi danymi i nadszedł czas na zastanowienie się nad oceną i pisemnym jej sformułowaniu. Jednakże oceny operacyjnej dokonuje się w miarę podejmowania działań i kontynuuje się ją nawet po jej zapisaniu i dołączeniu do prowadzonej dokumentacji. Jeśli pojawiają się nowe fakty wpływające na modyfikację sytuacji, poddaje sieją weryfikacji i uaktualnieniu. Pomimo zmienności w czasie i dynamicznego charakteru oceny operacyjnej niezbędne jest w miarę szybkie sprecyzowanie celów, do których osiągnięcia dążymy oraz projektu działania socjalnego. Jedynie sprecyzowanie celów zmiany, określających, w jakim kierunku mamy podążać, pozwoli nam na przeprowadzenie działania oraz na przystąpienie do oceny jego rezultatów.
3) Na ocenę rezultatów działania pozwala przybliżony pomiar zmian, jakie się dokonały, począwszy od zgłoszenia przez podopiecznego życzenia lub od powstania problemów, które należało rozwiązać
|
WÄ
tki
|