Z...

P. introligatorstwo, rzemios³o, a na wiêksz± skalê przemys³ (np. i. poligraficzne) zajmuj±ce siê *oprawia-niem ksi±¿ek, wytwarzaniem wyrobów z papieru, tektury i kartonu, jak: futera³y, teczki, skoroszyty, albumy, notesy itp. (tzw. galanteria introligatorska lub papiernicza), wyrobów pude³karskich (karto-na¿e, pude³ka, opakowania, etykiety) i in. (np. podklejanie map, naklejanie fotografii) polegaj±cych na obróbce i ³±czeniu materia³ów papierniczych. 1. artystyczne specjalizuje siê w oprawach zabytkowych, odtwarzaniu i *konserwacji dawnych opraw oraz w zdobnictwie opraw (graficzne zdobienie ok³adek, grzbietów, wyklejek). Istniej± wyodrêbnione przedsiêbiorstwa i warsztaty (samodzielne introligatornie przemys³owe, indywidualne warsztaty rzemie¶lnicze) b±d¼ placówki pomocnicze przy drukarniach, bibliotekach itp. Wspó³czesne i. stosuje mechanizacjê i automatyzacjê pracy, wprowadza coraz wydajniejsze metody oprawiania, stosuje tañsze i ³atwiejsze w obróbce materia³y, m. in. tworzywa sztuczne oraz nowe syntetyczne ¶rodki klej±ce. Zob. te¿ maszyny introligatorskie, materia³y introligatorskie, oprawa. A. A. Watson: Hand bookbinding. New York 1963. - Nowoczesna introligatornia przemys³owa. Poznañ 1966. — Z. Zja-wiñski: Introligatorstwo. Warszawa 1966. — W. Felsberg, W. Regu: Introligatornia przemys³owa. Wspó³czesne technologie, maszyny i linie produkcji potokowej. Poznañ 1969. Z. P. inwentaryzacja: 1. *Inwentaryzowanie zbiorów. — 2. Kontrola zbiorów, *skontrum. Z. P. inwentaryzowanie zbiorów, zespó³ czynno¶ci bibliotekarskich maj±cych na celu maj±tkow± rejestracjê zbiorów, przeprowadzan± metod± szczegó³owej (jednostkowej) *ewidencji zbiorów, za pomoc± ksiêgi inwentarzowej (*inwentarza). Inwentaryzacji podlegaj± obiekty wchodz±ce na trwa³e do zbiorów bibl., a jej zadaniem jest identyfikacja obiektów bibliotecznych i ustalenie oraz dokumentacja ich przynale¿no¶ci do ksiêgozbioru oraz okre¶lenie stanu liczbowego zasobów bibl. Dalszym celem mo¿e byæ ustalenie warto¶ci nominalnej ksiêgozbioru, chocia¿ ze wzglêdu na zmienn± warto¶æ materia³ów bibliotecznych ma to z punktu widzenia potrzeb bibl. mniejsze znaczenie i bywa potrzebne tylko wyj±tkowo, np. przy dochodzeniu rozszczeñ bibl. w przypadku zagubienia lub kradzie¿y dokumentu. W zwi±zku z dwojakim rozumieniem pojêcia *jednostka inwentarzowa stosuje siê dwa systemy i.z.: tzw. europejski, wg którego w ka¿dej poz. inwentarza wpisuje siê ca³e dzie³o (ca³o¶æ wydawnicz±, tak¿e wydawnictw ci±g³ych) bez wzglêdu na liczbê wol. i niezale¿nie od czasu w³±czenia poszczególnych wol. do zbioru, oraz tzw. amerykañski polegaj±cy na oddzielnej rejestracji inwentarzowej ka¿dego wol. w kolejno¶ci wp³ywu. System europejski stosuj± wiêksze bibl. naukowe; wi±¿e siê on zwykle z systemem ustawienia zbiorów wg tzw. numerus currens (*numer bie¿±cy). W tym przypadku ksiêga inwentarzowa jest jednocze¶nie katalogiem topograficznym. System amer. stosowany w bibl. powszechnych nie wi±¿e inwentarza z ustawieniem zbiorów w magazynie i wymaga prowadzenia oddzielnego katalogu topograficznego. W zwi±zku 145 z dwoma systemami i.z. w bibl. poi. stosuje siê dwa rodzaje ksi±g inwentarzowych. Instrukcja ministra kultury i sztuki z 15 VIII 1970 sankcjonuje odrêbne rodzaje inwentarzy w bibl. naukowych i powszechnych, nie precyzuje jednak pojêcia jedn. inwentarzowej. J. Grycz: Bibliotekarstwo praktyczne w zarysie. Wroc³aw 1951. — H. Walterowa: Inwentarz i przechowywanie zbiorów. W: Bibliotekarstwo naukowe. Warszawa 1956. — J. Czarnecka: Ewidencja ksiêgozbioru. W: Bibliotekarstwo powszechne. Warszawa 1958. — Z. Rytel: Ewidencja ksiêgozbioru. Warszawa 1958. Z. P. inwentarz biblioteczny, ksiêga inwentarzowa, zw. te¿ ksiêg± maj±tkow± bibl. (wiêksze bibl. prowadz± ich kilka lub wiêcej z oddzielnym ci±giem numeracji inwentarzowej dla poszczególnych grup czy rodzajów zbiorów), s³u¿±ca do *inwentaryzowania ISO zbiorów. Obejmuje jedynie materia³y w³±czone na sta³e do ksiêgozbioru. Informuje o proweniencji i dacie wp³ywu materia³ów bibliotecznych oraz o ewentualnych przyczynach ich wy³±czenia ze zbioru. S³u¿y (³±cznie z ksiêg± lub "rejestrem ubytków) do ustalania stanu liczbowego ksiêgozbioru. Ma warto¶æ dokumentu prawnego stwierdzaj±cego maj±tkow± przynale¿no¶æ ksiêgozbioru do bibl. W zwi±zku z dwoma systemami inwentaryzowania zbiorów w bibl. poi. stosuje siê dwa rodzaje i.b.: dla bibl. naukowych i dla bibl. powszechnych Z. P. inwentarz kartkowy, tj. sporz±dzony w formie kartoteki, stosowany zastêpczo lub w uzupe³nieniu ksiêgi inwentarzowej. Z. P. ISO zob. Miêdzynarodowa Organizacja Normalizacyjna. 10 146 jednodniówka, jednorazowa publikacja o charakterze okoliczno¶ciowym wydawana zazwyczaj w celu upamiêtnienia jakiego¶ wydarzenia. J. posiada *formê wydawnicz± w³a¶ciw± czasop. Czasem szereg j. o odmiennych tyt., jednolitym uk³adzie tre¶ci i sta³ej szacie graficznej, wydawanych przez ten sam zespó³ zapocz±tkowuje czasop. (np. „¯ycie Robotnicze". Bia³ystok 1924-25); przed I wojn± ¶wiatow± dla ominiêcia przepisów prasowych niektóre czasop. ukazywa³y siê w formie j. J. C. jednostka biblioteczna, odrêbny obiekt biblioteczny bêd±cy podstaw± obliczeñ statystycznych (np. *wo-lumin, *tom, dzie³o, zespó³ rpsów, zespó³ *doku-mentów ¿ycia spo³ecznego, teka rycin, mapa). K. P. jednostka informacji zob. pamiêæ. jednostka inwentarzowa, jednostka zbiorów bibliotecznych wpisywana pod jednym nrem (jedn± poz.) ¦inwentarza. Przy *inwentaryzowaniu wydawnictw zwartych i ci±g³ych przyjmuje siê jako j.i. albo jeden egzemplarz wydania danego dzie³a (ca³o¶æ wydawnicza, ca³o¶æ pi¶miennicza), bez wzglêdu na liczbê wol., albo jeden *wolumin, niezale¿nie od tego, czy zawiera ca³o¶æ, czy czê¶æ dzie³a. 2. P. jednostka katalogowa, przedmiot *opisu katalogowego g³ównego lub pomocniczego. J. k. opisu g³ównego jest wydawnictwo zwarte, wydawnictwo ci±g³e (czasop. i wydawnictwo zbiorowe) publikowane pod sta³ym tytu³em, albo ka¿dy ci±g tomów lub roczników nosz±cy w³asny tytu³, dzie³a wchodz±ce w sk³ad wydawnictwa seryjnego, zespó³ *dokumen-tów ¿ycia spo³ecznego; j.k. opisu cz±stkowego s± dzie³a wspó³wydane z innymi i utwory pi¶miennicze wydane w obrêbie wiêkszych ca³o¶ci wydawniczych; j.k. opisu seryjnego s± wydawnictwa seryjne jako ca³o¶æ. W zale¿no¶ci od potrzeb czytelników i zasiêgu katalogu j.k. mog± byæ tak¿e artyku³y z czasop. i dzie³ zbiorowych. K. P. Jelenia Góra (m. woj., 56,5 tys. mieszk., filia wy¿szej szko³y). M. z tradycjami gospodarczymi i kulturalnymi