Zreszt1, rola nauczyciela pomocniczego powinna bya stopniowo redukowana w miare rozwoju i usamodzielniania sie dziecka...

Takie wspó3dzia3anie nauczyciela pomocniczego i innych nauczycieli jest konieczna od pierwszych dni pobytu dziecka na terenie szko3y. Nauczyciele zainteresowani zdobyciem lub pog3ebieniem wiadomooci dotycz1cych dzieci g3uchoniewidomych mog1 korzystaa z ró?nych kursów organizowanych przez Nordycki Oorodek Kszta3cenia Kadr dla Osób G3uchoniewidomych dla osób zajmuj1cych sie osobami g3uchoniewidomych w ró?nych placówkach. Nauczyciel pomocniczy musi tak?e wspó3pracowaa z rodzicami dziecka g3uchoniewidomego, a nie tylko ograniczaa sie do pracy z nim na terenie szko3y. Wspó3praca taka musi polegaa na omawianiu z rodzicami wszystkich spraw zwi1zanych z dzieckiem, przekazywaniu informacji o przebiegu lekcji i zachowaniu sie dziecka w szkole, ustalaniu jednolitego podejocia do niego i stosowania tych samych metod i wymagan, realizowaniu wspólnie ustalonych celów wychowawczyah. Rozbie?nooa w postepowaniu z dzieckiem rodziców i nauczyciela pomocniczego oraz stawianie odmiennych wymagan i oczekiwan mo?e bya Yród3em frustracji u dziecka i powstania zachowan niew3aociwych, 31cznie z zachowaniami depresyjnymi czy autystycznymi. Andersen podkreola tak?e wage kontynuowania kontaktu nauczyciela-doradcy z rodzicami i rozpoczecia wspó3pracy z nauczycielem pomocniczym (patrz rozdz. III.1.1.). Nauczyciel-doradca - jeoli uprzednio wspó3pracowa3 z rodzicami, kiedy dziecko by3o mniejsze - przecie? najlepiej je zna i dziekijego sugestii umieszczono je w zwyk3ej szkole. Jego rola mo?e okazaa sie szczególnie istotna w momentach kiedy podejmuje sie wa?ne decyzje w odniesieniu do dziecka i ustala sie plany dalszego jego rozwoju. Mo?e on tak?e udzielaa porad nauczycielowi pomocniczemu, jak postepowaa z dzieckiem i co nale?y jemu zapewnia, aby osi1gne3o mo?liwie najwy?szy poziom rozwoju. Dla zapewnienia dobrej wspó3pracy pomiedzy nauczycielem-doradc1, nauczycielem pomocniczym i rodzicami, Oddzia3 dla Dzieci G3uchoniewidomych w Aalborgu organizuje tygodniowe spotkania szkoleniowe tych osób z udzia3em dziecka. W czasie tych spotkan bardziej doowiadczony personel obserwuje i bada dziecko, odbywa rozmowy, przeprowadza dyskusje i udziela potrzebnych informacji i porad rodzicom, nauczycielowi pomocniczemu i nauczycielowi- doradcy, aby mogli lepiej pracowaa w szkole i w domu. Szkolenia takie odbywaj1 sie raz w roku. Maj1 one równie? na celu zainspirowanie uczestnicz1cych osób nowymi pomys3ami, zachecenie do dalszej wspó3pracy i zmniejszenie frustracji zwi1zanej z wykonywaniem bardzo trudnej pracy. Koszty tych szkolen pokrywane s1 przez lokalne w3adze oowiatowe. Na podstawie dotychczasowego doowiadczenia Andersen uwa?a, ?e korzystanie z systemu zintegrowanego jest dla wielu dzieci g3uchoniewidomych bardzo korzystne. Stwarza to im mo?liwooa pobierania nauki wed3ug normalnego programu, a tak?e wspó3dzia3ania z widz1cymi i s3ysz1cymi dzieami oraz ich naoladowania w wielu sytuacjach. 2.3. Adaptacja orodowiska dziecka g3uchoniewidomego Mówi1c o orodowisku dziecka g3uchoniewidomego mamy na uwadze zarówno orodowisko domowe, jak równie? orodowisko szkolne, w zale?nooci od tego, gdzie ono przebywa, wykonuje czynnooci dnia codziennego, bawi sie, uczy sie czy pracuje. Od organizacji tego orodowiska oraz czasami bardzo niewielkich modyfikacji i adaptacji zale?y w znacznym stopniu jak dziecko g3uchoniewidome bedzie funkcjonowaa i zachowywaa sie. W szczególnooci dotyczy to tych dzieci, które zachowa3y pewien u?yteczny stopien wzroku i czy s3uchu. Rodzice i nauczyciele nie zawsze zdaj1 sobie sprawe, ?e pewna adaptacja orodowiska fizycznego mog1 dziecku u3atwia spostrzeganie przedmiotów i zjawisk, orientacje w przestrzeni czy wykonywanie jego codziennych zadan. Dla dokonania potrzebnej dziecku adaptacji, konieczna jest jego dok3adna obserwacja i czesto dok3aniejsze badania , aby ustalia co i jak nale?y zmienia w domu czy szkole. Brennan i inni (1992) podaj1 szereg wskazan, dotycz1cych organizacji ?ycia i adaptacji orodowiska fizycznego dziecka g3uchoniewidomego. S1 one nastepuj1ce: Srodowisko wewnetrzne 1. Przestrzen, w jakiej przebywa dziecko g3uchoniewidome, musi bya tak zorganizowana, aby by3y wyraYnie wyodrebnione miejsca do przechodzenia, jak równie? miejsca do wykonywania ró?nych zadan. Dotyczy to zarówno przejoa pomiedzy ró?nymi pomieszczeniami, jak równie? samych pomieszczen. 2. W pokoju czy klasie meble powinny miea sta3e miejsca i bya tak ustawione tak, aby nie przeszkadza3y lecz stanowi3y punkty orientacyjne w poruszaniu sie oraz wyznacza3y miejsca dla ró?nych rodzajów dzia3an dziecka, a wiec dla zabawy, nauki, spo?ywania posi3ków itp. 3.Dziecko powinno móc obserwowaa co dzieje sie w domu i uczestniczya w ?yciu rodziny. Nie nale?y izolowaa go w odrebnych pomieszczeniach. To samo mo?e dotyczya klasy szkolnej, w której jest wiecej dzieci. 4