ďťż
Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
w dorzeczu Wisły i Odry oraz w Pasiece, przy czym najliczniej w podgórskich odcinkach dopływów Wisły oraz w dopływach Noteci - Drawie i Głdzie. Jest bardzo wrażliwa na zanieczyszczenia przemysłowe wody, wskutek czego zarówno liczebność, jak i zasięg brzany w wielu rzekach Europy, w tym i Polski, znacznie się ostatnio zmniejszyły i zmniejszają się nadal. Znaczenie gospodarcze b. jest obecnie niewielkie. Zob. też:
brzany. [H.B.]
brzana aralska (Barbus brachycephalus) - gatunek z rodziny ->-karpiowatych. Jest największą z brzan; długość jej ciała dochodzi do 105 cm, a ciężar do 22 kg. Występuje w Jeziorze Aralskim. Na tarło wstępuje do Amu-Darii i Syr--Darii. Ma dosyć duże znaczenie gospodarcze. Z części grzbietowej tej ryby sporządza się bałyki. [H.R.]
brzana karpacka (Barbus cy-clolepis waleckii) - podgatu-nek brzany krągłołuskiej (Barbus cyclolepis), występującej w rzekach Półwyspu Bałkańskiego, z rodziny ->-karpiowatych. Ma ciało wydłużone, niskie, wrzecionowate, pokryte łuską średniej wielkości, przy czym na łuskach grzbietu występują brodaweczki naskórkowe; pysk i wargi są mięsiste; na końcu pyska z otworem gębowym dolnym znajdują się dwie pary wąsików; płetwa grzbietowa jest nieznacznie wcięta, a ostatni jej twardy promień nieco zgrubiały, lecz nie tak mocno jak u brzany, i zaopatrzony w bardzo drobne ząbki; płetwa odbytowa samic sięga płetwy ogonowej. B.k. posiada ubarwienie grzbietu brunatne, a boki złociste z brunatnymi plamkami, które występują także na pokrywach skrzelowych, płetwie grzbietowej i płetwie ogonowej; płetwy brzuszne, odbytowa i dolny płat ogonowej są pomarańczowe. B.k. osiąga 40 cm
33
brzanki
długości. Pokarm jej stanowi drobna fauna denna. Ma biologię rozrodu podobną jak brzana. Występuje w dorzeczu Wisły, Dniestru oraz prawdopodobnie Dunaju. W Polsce znana jest z karpackich i niektórych nizinnych dopływów Wisły oraz ze Strwiąża. Przebywa w miejscach o dnie kamienistym i szybkim prądzie. Nie spotyka się jej tak licznie jak brzanę i brzankę. Nie ma znaczenia gospodarczego. [H.R.]
brzanka (Barbus petenyi) - gatunek z rodziny --karpiowatych. Ma ciało wydłużone, niskie, wrzecionowate, pokryte łuskami średniej wielkości;
pysk z otworem gębowym dolnym i mięsistymi wargami posiada dwie pary wąsików;
niska płetwa grzbietowa nie jest wcięta jak u brzany, a ostatni jej promień nie wykazuje zgrubienia ani ząbków;
płetwa odbytowa samic sięga poza nasadę płetwy ogonowej.
Brzanka
Ubarwienie grzbietu jest brunatne, boki są złociste, przy czym całe ciało pokrywają brunatne plamki; płetwy brzuszne, odbytowe i dolny płat płetwy ogonowej mają ubarwienie żółte z lekkim pomarańczowym odcieniem. B. dochodzi do długości 25 cm. Pokarm jej stanowi drobna fauna denna, rzadziej rośliny. Ma biologię rozrodu podobną Jak u brzany. Występuje w dorzeczu Wisły, Dunaju, Dniestru i w rzekach Półwyspu
Bałkańskiego. Zamieszkuje wyłącznie rzeki górskie. Jest bardzo liczna w górnych odcinkach karpackich dopływów Wisły. Nie ma znaczenia gospodarczego. [H.R.]
brzanka latająca (Esomus dan-rica) - gatunek z rodziny
->karpiowatych. Ciało ma wydłużone z długimi, cienkimi wąsikami, odchodzącymi z brzegu otworu gębowego i sięgającymi polowy długości ciała; płetwy piersiowe są bardzo rozwinięte, podobne do skrzydeł, przezroczyste. Ubarwienie jest srebrzyste; od pokrywy skrzelowej do końca płetwy ogonowej, po obu stronach ciała, ciągnie się czarno
-złota smuga. B.l. osiąga długość 12,5 cm. Pływa bardzo szybko i potrafi wyskakiwać nad wodę. Jest jajorodna. Najchętniej żywi się owadami. Występuje w Indiach i na Cejlonie; w akwariach wymaga wody o temperaturze od 22° do 32°C. [J.M.R.]
brzanki (Puntius) - rodzaj z rodziny -fcarpiowatych. Poszczególne jego gatunki osiągają długość od 4 do 20 cm. Są jajorodne; narybek wylęga się po upływie 24 godz. od chwili złożenia jaj. B. są wszystkożerne. Ze względu na swe stosunkowo niewielkie rozmiary i piękne ubarwienie bywają chętnie hodowane w akwariach, gdzie muszą mieć wodę o temperaturze 22° do 28°C, lekko kwaśną (pH 6,8), dobrze natlenioną i oświetloną. Akwarium dla nich powinno być gęsto obsadzone roślinami. B. występują w słodkich wodach południowowschodniej Azji i zachodniej Afryki. W Polsce hodowane są m.in. b. różowa (Puntius conchonius), b. pięciopręga (Puntius
brzany________________
pentazona), b. purpurowa (Puntius nigrofasciatus), b. zielona (Puntius semifasciolatus), b. Stoliczki (Puntius stoliczkai), b. sumatrzańska (Puntius tetrazona), b. Titteya (Puntius titteya), b. pręgowana (Puntius fasciatus) i b. wielkołuska (Puntius oligole-pis). [J.M.R.]
brzany (Barbus) - bardzo liczebny i różnorodny rodzaj z rodziny -^karpiowatych, liczący ok. 500 gatunków. B. mają wydłużone ciało i końcowy lub dolny otwór gębowy; są pozbawione wąsików lub mają ich dwie pary, rzadziej jedną; zęby gardłowe ustawione są w trzech szeregach; u wielu gatunków ostatni twardy promień płetwy grzbietowej jest zgrubiały i po stronie tylnej ząbkowany. Wielkość brzan jest bardzo różna - od 3,5 cm do ponad 1 m długości. Tarło odbywa się kilkakrotnie w ciągu lata bądź - w strefie zwrotnikowej - ikra składana bywa przez cały rok. Nasze b. (brzana, brzana karpacka i brzanka) trą się od maja do lipca, a ikrę składają w miejscach o dnie kamienistym i szybkim prądzie wody. B. zamieszkują wody słodkie południowej Azji, Afryki ł Europy. Większość gatunków występuje w południowowschodniej Azji i centralnej Afryce
|
WÄ
tki
|