Ojcowie Ko�cio�a nie szcz�dzili anatem, a ci bardziej filozoficznie na- strojeni podejmowali polemiki, jak np...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

�w. Augustyn (:by�y manichejczyk) w traktacie Contra Faustun. Przyciska on swego oponenta do muru, chc�c mu udowodni�, �e przyj�cie dwu zasad Dobra i Z�a pro- wadzi do wielob�stwa. Faustus jednak odpiera dia- lektyczne ciosy. "Prawd� jest, �e przyjmujemy dwie zasady, ale tylko jedn� nazywamy Bogiem, drug� nazywamy hyle albo materi� lub te�, jak to si� pospo- licie m�wi, Demonem. Je�li jednak twierdzisz, �e jest to jednoznaczne z ustanowieniem dwu bog�w, mu- sisz r�wnie� twierdzi�, �e lekarz, kt�ry ma za przed- miot zdrowie i chorob�, stwarza dwa poj�cia zdro- wia". Po dysputach przem�wi� miecz, i manicheizm w IV wieku utopiony zosta� w morzu krwi. Tylko w Chinach przetrwa� do XIII wieku, tj. do czasu inwazji D�yngis-chana. Pasjonuj�cym epizodem w dziejach powszechnych s� paulicjanie, sekta dualist�w, kt�rzy w Armenii na granicy Persji i Bizancjum stworzyli w VII wieku kr�t- kotrwa�e pa�stwo czy raczej na po�y niezale�n� kolo- ni�. Katolicki biskup Armenii zarzuca� im kult s�o�ca, co jest wyra�nym rysem manichejskim, ale sami pau- licjanie, przez polityczny rozs�dek zapewne, podkre- �laj� swoj� wi� z chrze�cija�stwem. Ich ma�a, ale dzielna armia dochodzi�a a� do Bosforu i dopiero Bazyli I rozgromi� ich w bitwie pod Bartyrhax w roku 872. Ze zwyci�onymi obszed� si�, jak na owe czasy, po ludzku, deportuj�c ich na Ba�kany, co jest szcze- g�em, jak si� oka�e, do�� istotnym. Jest rzecz� dyskusyjn�, w jakim stopniu wy�ej opi- sane dynastie heretyk�w mia�y �wiadomo�� kontynu- owania tej samej w zasadzie my�li religijnej. Ale tu dochodzimy do momentu, gdy zwi�zki i filiacje s� ju� wyra�ne. Ot� w Bu�garii zjawiaj� si� w X wieku bo- gomilcy, bardziej jeszcze od paulicjan �arliwi wyznaw- cy dualizmu, g�osz�cy, �e �wiat zmys�owy jest dzie�em szatana, a i cz�owiek, mieszanina wody i ziemi, ma dusz�, kt�r� stworzy�o tchnienie szatana i Boga. Bo- gomilcy wyst�puj� zar�wno przeciwko Rzymowi, jak i Bizancjum. Rozwijaj� imponuj�c� dzia�alno�� apo- stolsk�, docieraj�c na P�wysep Apeni�ski do Toska- nii i Lombardii, a tak�e do po�udniowej Francji. Na- potykaj� grunt szczeg�lnie podatny, na kt�rym wyra- sta pot�na herezja katar�w (od greckiego s�owa "czy- sty"), kt�rzy we W�oszech p�nocnych, Bo�ni i Dalma- cji nazywaj� si� patarynami, za� na po�udniu Francji - albigensami. �r�d�a, jak powiedzieli�my, s� sk�pe. Wyliczymy g��wne. Interrogatio Johannis (albo Sc�ne Secr�te), apokryf z XIII wieku, fa�szuj�cy, jak dopisa�a r�ka in- kwizytora, Ewangeli� �w. Jana. Tematem jest rozmo- wa Jana z Chrystusem w niebie, kt�ra dotyczy takich problem�w, jak upadek szatana, jego rz�dy, stworze- nie �wiata i cz�owieka, zej�cie na ziemi� Jezusa Chry- stusa i S�d Ostateczny. Tekst ten o wielu pi�kno�ciach jest wcze�niejszy od kataryzmu �aci�skiego, a jego tre�� wskazuje na wyra�ne bogomilskie pochodzenie. Do naszych czas�w dochowa�y si� dwie wersje: jed- na, tzw. z Carcassonne, znajduj�ca si� w znakomitym zbiorze dokument�w, zwanym Collection Doat, dru- ga, wersja wiede�ska. Jedynym zachowanym dzie�em teologicznym kata- r�w jest Liber de duobus principiis, pochodz�cy z ko�- ca XIII wieku. Tekst daleki jest od scholastycznej so- lidno�ci wyk�adu uj�tego w rygorystyczne rozdzia�y i paragrafy. Zawiera wa�n� doktrynalnie i najbardziej interesuj�c� filozoficznie cz�� o wolnej woli, a tak�e kosmologi� i polemiki. Te ostatnie �wiadcz� o tym, �e kataryzm nie by� bynajmniej pr�dem jednolitym, ale rozpada� si� na szko�y i co najmniej dwa skrzyd�a dualist�w: umiarkowanych i bezwzgl�dnych. Autor traktatu (uczeni domy�laj� si�, �e by� nim W�och Jan z Lugo) stoi na stanowisku absolutyzmu bezwzgl�dne- go, przyjmuj�cego, �e Z�o jest tak samo wieczne jak Dobro, ontologicznie m�wi�c byt i nico��, poj�te tak- �e jako si�y kosmiczne, istnia�y zawsze. Wszelako, trzeba to podkre�li�, polemiki katar�w mia�y charak- ter spor�w w rodzinie i oponenci rezygnowali z mor- derczej broni anatemy. Wreszcie Rytua� katar�w- traktat liturgiczny, kt�- ry dotar� do nas w dwu wersjach; tzw. lyo�skiej w langue d'oc i florenckiej po �acinie. Historycy religii nie zawsze po�wi�caj� nale�yt� uwag� sprawom rytu- a�u, a przecie� w nim w�a�nie, a nie w koncepcjach teologicznych, najwyra�niej odczyta� mo�na stopie� spirytualizacji badanej religii. Ot�, liturgia katar�w przykuwa sw� ogromn� surowo�ci� i prostot�. Odrzu- cali oni wi�kszo�� sakrament�w, np. ma��e�stwo, co by�o konsekwencj� ich negatywnego stosunku do spraw cielesnych. Dopuszczali jednak co�, co nazwa- liby�my dzisiaj �lubem cywilnym, i st�d w rejestrach inkwizytor�w pojawia si� cz�sto s�owo amasia, czyli konkubina (w odniesieniu do �ony katara). Spowied� by�a powszechna, a najwa�niejszym sakramentem by�o consolamentum - chrzest duchowy, udzielany tylko doros�ym osobom, i to po d�ugim okresie przy- gotowania, mod��w i post�w. Ten, kt�ry go przyj��, przechodzi� z licznej rzeszy "wierz�cych" do w�skiej i zdecydowanej na wszystko elity "doskona�ych". Uroczysto�� odbywa�a si� w domu prywatnym. �ciany bez ozd�b, malowane by�y wapnem, par� pro- stych sprz�t�w, st� nakryty �nie�nobia�ym obrusem. Ewangelia i zapalone �wiece. Kandydat na "doskona- �ego" wyrzeka� si� wiary katolickiej, zobowi�zywa� si� nie je�� mi�sa ani innych pokarm�w pochodzenia zwierz�cego, nie zabija�, nie przysi�ga�, wyrzeka� si� tak�e wszelkich zwi�zk�w cielesnych

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.