7...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

18 oznaczone lini� 296 Podstawy mikraekonamii ci�tnego kosztu pracy (Pkp,) r�wnoznaczna z krzyw� podaiy pracy (Pdp~). Rozwa�ymy wi�c najpierw sytuacj�, gdy na rynku pracy istnieje jedynie monopson, a nast�pnie uwzgl�dnimy wp�yw na p�ac� i zatrudnienie monopolistycznego zwi�zku zawodowego. Monopsonista maksymalizuje zysk przy p�acy Ptt r�wnej przeci�tnemu kosztowi pracy (Pkp~) i zatrudnieniu Q~, kt�rego wielko�� wyznacza punkt zr�wnania kra�cowego kosztu pracy (Kkp~) z kra�cowym przychodem z produktu pracy (KPPp). Co si� zmieni, gdy do tego uk�adu wprowadzimy maj�cy monopolistyczn� pozycj� zwi�zek zawodowy? Przede wszystkim p�aca jest teraz ustalana w drodze negocjacji mi�dzy zwi�zkiem zawodowym a monopsonist�. Je�li ju� raz zostanie ustalona (np. na poziomie wy�szym ni� ustali�aby si� samoczynnie na doskonale konkurencyjnym rynku pracy), nie maj� na ni� wp�ywu �adne redukcje zatrudnienia. Innymi s�owy, pracodawca nie mo�e obni�a� p�acy zatrudniaj�c mniej pracownik�w. Je�li chcia�by p�aci� mniej ni� wynosi p�aca wynegocjowana przez zwi�zek zawodowy, rozpoczn� si� organizowane przez zwi�zek akcje protestacyjne, a� do strajku w��cznie, a wtedy poda� pracy mo�e spa�� nawet do zera. R�wnocze�nie pracodawca, kt�ry chcia�by w tej sytuacji zatrudni� wi�cej pracownik�w, nie musi podnosi� p�acy, je�li w procesie negocjacji zosta�a ona ustalona powy�ej poziomu wolnorynkowego. Na rys. 7.18 ten wolnorynkowy poziom p�ac wynosi Pt2 i jest wyznaczony przez punkt przeci�cia krzywej przeci�tnego kosztu pracy (Pkpt) - r�wnoznacznej z krzyw� poda�y pracy (Pdpl), z krzyw� kra�cowego przychodu z produktu pracy (KPPP) - r�wnoznaczn� z krzyw� popytu na prac�. Efektem uwzgl�dnienia w naszej analizie zwi�zku zawodowego jest powstanie nowej krzywej poda�y pracy. Sk�ada si� ona z dw�ch fragment�w: z po�o�onej poziomo linii ��cz�cej pierwotn� krzyw� poda�y pracy z osi� rz�dnych oraz z nachylonej pod k�tem linii pokrywaj�cej si� z g�rnym odcinkiem starej krzywej poda�y pracy. Je�li np. wynegocjowana przez zwi�zek zawodowy p�aca wynosi Pt3, to now� krzyw� poda�y pracy na rys. 7.18 jest linia �amana Pt3 A Pdp,~ Jej fragment odchodz�cy poziomo w lewo od punktu A biegnie na poziomie Pt3~ Jej drugi fragment, po�o�ony na prawo od punktu A, pokrywa si� z krzyw� Papa gdy� aby nak�oni� do pracy wi�cej ni� Q3 pracownikbw, pracodawca musia�by podnie�� p�ac� powy�ej Pt3. Skoro po�o�ony na lewo od punktu A fragment nowej krzywej poda�y pracy przebiega r�wnolegle do osi odci�tych na poziomie Pt3, to tak samo przebiega nowa krzywa kra�cowego kosztu pracy (Kkp2). Dodatkowy koszt, jaki musi ponie�� pracodawca zatrudniaj�c dodatkowego pracownika (a� do Q3), wynosi bowiem dok�adnie Pt3 i nie wi�cej ni� Pr3, gdy� nie musi on podnosi� p�ac zatrudnionym ju� pracownikom. Poniewa� kra�cowy koszt pracy r�wny jest p�acy, wielko�� zatrudnienia, przy kt�rej pracodawca maksymalizuje zysk, jest teraz wyznaczona przez punkt zr�wnania si� kra�cowego kosztu pracy, r�wnego p�acy na poziomie Pf3, z kra�cowym przychodem z produktu pracy Rynki czynnik�w prodnkcji i podstawy teorii podzialu ko�� zatrudnienia Q~, Tak wi�c, mimo wywindowania przez zwi�zek p�acy z poziomu P~1 do Pf3, b�d�ce monopsonist� przedsi�biorstwo w dalszym ci�gu za~.udnia Q~ pracownik�w. Innymi s�owy, podwy�ka ptac mo�e by� osi�gni�ta bez redukcji zatrudnienia. Teoretycznie zwi�zek zawodowy mo�e osi�gn�� w tych waru�kach nawet wi�cej, tzn. mo�e nalega�, aby przy zatrudnieniu QI p�aca zosta�a podniesiona powyiej poziomu Pt3. Monopsonistyczne przedsi�biorstwo, stoj�c w obliczu ewentualnych akcji protestacyjnych (np. strajk�w) i zwi�zanych z nimi strat, czasami mo�e zaakceptowa� takie ��danie. Dysponuje bowiem zazwyczaj znacznymi rezerwami, gdy� dzi�ki swojej monopolistycznej pozycji osi�ga z regu�y ponad ' przeci�tne zyski. W jego przypadku nawet znaczna podwy�ka p�ac dla pracownik�w mo�e oznacza� jedynie spadek zysk�w do "normalnego" (przeci�tnego) poziomu. Oczywi�cie, �e tak�e w przypadku monopsonistycznego przedsi�biorstwa istnieje absolutna granica ust�pstw w dziedzinie p�ac. Jest ni� podwy�ka p�ac, kt�ra na tyle podniesie koszty, �e zredukuje zysk do zera i spowoduje bankructwo przedsi�biorstwa. Nast�pi to jednak znacznie p�niej ni� w przypadku przedsi�biorstwa wolnokonkurencyjnego. Podsumowuj�c powy�sze wywody mo�emy stwierdzi�, �e teoria ekonomii, mimo i� nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie dotycz�ce poziomu p�ac i zatrudnienia w warunkach dwustronnego monopolu, pozwala np. okre�li� granice, w ramach kt�rych negocjacje dotycz�ce poziomu zatrudnienia i p�ac mog� si� odbywa�. Ponadto okazuje si� (wbrew cz�sto wyra�anemu, zdroworozs�dkowemu przekonaniu), �e w konfrontacji z silnym przeciwnikiem (a takim niew�tpliwie jest monopsonista) zwi�zek zawodowy mo�e wywalczy� dla swoich cz�onk�w znacznie wi�cej, ni� w konfrontacji ze s�abym przeciwnikiem (tzn. przedsi�biorstwem wolnokonkurencyjnym). Skoro m�wimy o zwi�zkach zawodowych, to zatrzymajmy si� na moment przy stosowanych przez nie formach protestu oraz taktykach i argumentach wykorzystywanych w trakcie negocjacji, a tak�e przy reakcjach pracodawc�w i ewentualnej roli pa�stwa w tych konfliktach. Najwa�niejsze formy protestu, kt�re mo�e zastosowa� zwi�zek zawodowy (i kt�rych u�yciem mo�e grozi� pracodawcy w trakcie negocjacji), to: strajk (w tym tak�e tzw. strajk solidarno�ciowy), pikietowanie w�asnego przedsi�biorstwa i ewentualnie przedsi�biorstw obj�tych konfliktem jedynie po�rednio, przesadne Przestrzeganie obowi�zuj�cych norm i przepis�w dotycz�cych pracy (np. przepis�w bezpiecze�stwa i higieny pracy), odmowa wsp�pracy z pracodawc� w zakresie np. reorganizacji i modernizacji przedsi�biorstwa oraz wprowadzania r�nego typu innowacji itd. Skuteczno�� poszczeg�lnych form protestu (w osi�ganiu cel�w, o kt�re zwi�zek zawodowy walczy) jest zwykle zr�nicowana i uzale�niona od i wielu czynnik�w. Na przyk�ad skuteczno�� strajku, okre�lanego cz�sto Przez zwi�zkowc�w jako ich najwi�ksza i zarazem "ostateczna" bro�, zale�y m.in. od takich czynnik�w, jak: liczba strajkuj�cych pracownik�w i ich niezb�d~ w procesie produkcji, d�ugo�� strajku, zdolno�� przedsi�biorstwa do prze 29$ Podstawy mikroekonomii Rynki crynnikbw pradukcji i podstawy teorii podziatu 299 ciwstawienia si� strajkuj�cym (np. zast�pienie ich innymi pracownikami), zdol- micznymi dyskryminowanie pewnych grup spo�eczno-zawodowych) oraz pracow- no�� obu stron do przetrzymania d�ugotrwa�ego konfliktu. Na skuteczno�� dzia�a- nilc�w (np. kierowanie si� innymi ni� maksymalizacja zarobk�w motywami po- nia zwi�zku zawodowego wp�ywaj� te�, oczywi�cie, czynniki og�lniejsze, np. je- st�powania)

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.