Nie chcesz mnie, Ben. SkÅadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĆ³wnianego szaleÅstwa.
Pierwsze lata szkolne (7 -10 lat). Rozwój fizyczny dziecka w pierwszych latach szko'y charakteryzuje si' zwolnieniem do¼¬ intensywnego poprzednio wzrastania na korzy¼¬ ogólnego wzmocnienia ustroju. kończy si' to uzyskaniem du§ej harmon w proporcjach, poprawieniem stosunku si'y mi'¼niowej do masy cia'a, wzmocnieniem ko¼¬ca na skutek zaawansowania procesów kostnienia, usprawnieniem funkcji krę§enia i oddychania. Objawy te stwarzaję coraz lepsze mo§liwo¼ci biologiczne dla wzmo§enia aktywno¼ci dziecka w zakresie czynno¼ci ruchowych. Nale§y pami'ta¬, §e dziecko w tym wieku ma jeszcze zupe'nie wiotki ko¼ciec o du§ej ilo¼ci chrzęstki. Stawy sę wprawdzie anatomicznie ukszta'towane, ale jednocze¼nie bardzo s'abe i zbyt ma'o elastyczne, aby utrzyma¬ ko¼¬ we w'a¼ciwym po'o§eniu. Ponadto obcię§enie stawów w tym wieku mo§e przyspieszy¬ kostnienie, a wi'c zahamowanie wzrostu ko¼ci na d'ugo¼¬. Mi'¼nie dziecka sę wprawdzie zdolne do rozwijania do¼¬ du§ych si', ale dzia'anie ich jest ograniczone w zwięzku z niepe'nę wydolno¼cię kostno-wi'zad'owę. Poza tym rozwini'te sę raczej mi'¼nie wielkie, natomiast ma'e, od których zale§y precyzja ruchu, nie sę jeszcze wykszta'cone. Mi'sie” sercowy jako pompa jest jeszcze s'aby. Pu'ap tlenowy dziecka w tym wieku wynosi tylko ok. 40% pu'apu cz'owieka doros'ego, a wi'c dziecko charakteryzuje si' s'abę wydolno¼cię fizyczn`t. b. Z'oty wiek dzieci'cy, "dziecko doskona'e" (lata 10-13 u ch'opców, u dziewczęt rok wcze¼niej). Dziecko w tym okresie osięga optymalny rozwój w przebiegu ca'ej ontogenezy. Wzmacniaję si' struktuty wi'zad'owo-stawowe i sę lepiej ukszta'towane mi'¼nie. Ko¼ciec `est nadal na etapie procesów kostnienia, cho¬ nie tak intensywnych jak w okresie dojrzewania. Wydolno¼¬ fizyczna wieku doros'ego. Z punktu widzenia motoryki nast'puje wzrost ogólnej sprawno¼ci i umiej'tno¼ci pos'ugiwania si' narz'dziami. Zachowanie motoryczne staje si' bardziej racjonalne, pojawiaję si' w nim elementy wspó'zawodniczenia z rówie¼nikami. Rozwój intelektualny prowadzi do tego, §e dzieci sę coraz bardziej zainteresowane efektami swojej dzia'alno¼ci ruchowej i staraję si' doskonali¬ czynno¼ci. Sprzyja to szybszemu przyswajaniu nowych umiej'tno¼ci i wzbudza motywacj' do ¬wicze”. Te racjonalne motywacje do aktywno¼ci ruchowej sę cięgle wzmacniane emocjonalnymi prze§yciami p'ynęcymi z udanych ruchów i osięgni'¬ motorycznych. Wszystkie te przejawy i uwarunkowania zmian motorycznych powoduję, §e dzieci 'atwo w tym okresie uczę si' ruchów. Na 'atwo¼¬ uczenia si' i na motywacje p'ynęce od samego dziecka nak'adaję si' coraz wiźksze wp'ywy ¼rodowiska i coraz bardziej rozszerzajęce si' wzorce osobowe. Dziecku ju§ nie wystarczaję wzory zachowa” i postawy spotykane w kr'`;u w'asnej rodziny i najbli§szego otoczenia. Imponuję mu osoby poznane w księ§kacl`, w kinie i w telewizji. Przygody bohaterów filmowych, telewizyjnych, literackich s`t czynnikiem inspirujęcym ró§nego rodzaju zabawy, np.
54
anie walk wzorowanych na oględanych filmach czy przeczytanych księ§kach. iek ten charakteryzuje si' wysokim poziomem motorycznym. Dzieci odznasi' 'adnymi proporcjami cia'a, harmonię ruchów, mniejszę ni§ w poprzednich h rozrzutno¼cię motorycznę, wiźkszę p'ynno¼cię, zwinno¼cię, szybko¼cię, poem rytmu oraz wszechstronnymi zainteresowaniami ruchowymi. Forma dziech ruchów w tym okresie osięga optimum koordynacji, co z kolei wp'ywa na ę ekonomik' wysi'ku, a tym samym lepszę wydolno¼¬ fizycznę. Jest to równie§ naj'atwiejszego uczenia si' czynno¼ci ruchowych ze wzgl'du na znaczne ejszenie przewagi korowych procesów pobudzenia nad hamowaniem. Nierzystanie tego okresu, sprzyjajęcego bogaceniu motoryczno¼ci dziecka, proi do zaniedba” w rozwoju ruchowym. Okres dojrzewania (ch'opcy 13 -17 roku §ycia, dziewcz'ta 12 -16 roku §ycia). ' ny zachodzęce w rozwoju fizycznym w tym okresie sę ró§norodne. Oprócz , -iego ro¼ni'cia na d'ugo¼¬ i przybierania na wadze, zmieniaję si' proporcje , doprowadzajęc cz'sto do przej¼ciowych dysproporcji w budowie. Nast'puje e sywny wzrost ko¼ci na d'ugo¼¬, zwi'ksza si' ich wra§liwo¼¬ na obcię§enia ec aniczne, mi'¼nie wyd'u§aję si' i wiotczeję. W tym okresie rozwoju obserwuje si' niewielki wzrost zwinno¼ci, precyzji ruchów przy du§ym wzro¼cie si'y. Nowe ar nki uk'adu mechanicznego narzędu ruchu (d'u§sze d¦wignie kostne, wy§ej ' 'ony ¼rodek ci'§ko¼ci) odbijaję si' ujemnie na procesach kourdynacji ruchowej niejszaję zdolno¼¬ uczenia si' nowych ruchów. W zakresie uk'adu krę§enia o ychania stwierdza si' powi'kszenie pojemno¼ci §yciowej p'uc oraz wzrost no¼ci minutowej serca, co poprawia znacznie sprawno¼¬ fiznkcji zaopatrzenia en wego oraz wp'ywa na wiźkszę wydolno¼¬ fizycznę dziecka. Nie wykszta'cone sę k mechanizmy adaptacyjne uk'adu krę§enia do szybkich zmian pozycji cia'a `ra du§ych zmian tempa wysi'ku. owy§sze zmiany odbijaję si' na motoryce dziecka w okresie dojrzewania. Uze n'trznia si' to w codziennych ruchach. Staję si' niezgrabne, pozbawione p'y o¼ci i harmon. Ca'e zachowanie ruchowe bardziej podatne na emocje nabiera rów oczesnych cech hiperaktywno¼ci i lenistwa
|
WÄ
tki
|