ďťż
Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Odruchy te około 3 r.ż. zostają zastąpione reakcjami równoważnymi. Te ostatnie, integrowane na poziomie śródmózgowia i kory mózgowej, umożliwiała pełna i swobodna motorykę w zależności od woli nawiązywania kontaktów z otoczeniem.
Odruchy toniczne przetrwałe poza fizjologiczny okres ich występowania są odpowiedzialne za nieprawidłowe napięcie mięśniowe i patologiczne wzorce ruchowe widoczne w motoryce spontanicznej. Należy przypomnieć, że w prawidłowej motoryce spontanicznej 5-miesięcznc niemowlę osiąga w położeniu na brzuchu całkowity wy-prost kręgosłupa z podporem na otwartych dłoniach i wyprostowanych stawach łokciowych, z jednoczesnym wyprostem bioder i kolan. W położeniu na plecach - uzyskuje aktywne ułożenie zgięciowe z unoszeniem i podciąganiem głowy do przodu (zginanie w przód), chwytanie dłońmi własnych stóp i przyciąganie ich do ust (koordynacja rc-ka-stopa-usta). W tej sytuacji powinny wygasnąć odruchy toniczne. W przypadkach uszkodzenia ośrodkowego neuronu ruchowego odruchy toniezne są przetrwałe i wzmożone, przez co zaburzają prawidłowy rozwój wymienionych wyżej umiejętności, prowadzą do nieharmonijnego rozwoju prostowania i zginania zarówno w dużych stawach kulistych, jak i niniejszych, dystalnie położonych. Niemożność utrzymania właściwej postawy w warunkach grawitacji ziemskiej (nieprawidłowe rozłożenia napięcia mięśniowego w patologicznych wzorcach postawy i lokomocji! uwidacznia się w nieprawidłowej pozycji głowy względem tułowia.
Przetrwały odruch toniczny błędnikowy wywoływany podczas unoszenia głowy nad podłoże w ułożeniu na brzuchu wyzwala wzmożone napięcie zginaczy i uniemożliwia przesuwanie ramion do przodu i unoszenie głowy. Natomiast ten sam odruch podczas zginania głowy do przodu w ułożeniu na plceach powoduje wzmożone napięcie prostowników i przy próbie aktywnego zginania głowy wyzwala odgięciowe jej ułożenie, zwane o pis to tonu sem.
Przetrwały asymetryczny toniczny odruch szyjny (ATOS) przejawia się w leżeniu na plecach przy obrocie głowy w bok wyprostem ramienia i nogi tej strony, a tonicz-nym zgięciem ramienia i nogi przeciwnej; upośledza także rozwój symetrii ciała.
Przetrwały symetryczny toniczny odruch szyjny (STOS), wyzwalany w leżeniu na brzuchu przez wyprost głowy do tyłu (unoszenie), powoduje wyprost ramion i zgięcie nóg, a w leżeniu na plecach jest wyzwalany przez zginanie głowy do przodu, powodując zgięcie ramion i wyprost nóg. Przetrwały' STOS blokuje prawidłowy obrót z pleców na brzuch i z brzucha na plecy z jednoczesnym wzmożeniem napięcia mięśniowego, głównie w odcinkach proksymalnych obręczy barkowej i biodrowej. Dzieci przyjmują pozycję ufiksowaną na plecach bądź brzuchu bez możliwości jej zmiany; może ona być przełamana tylko we wzmożonym odruchu Moro. Opadnięcie głowy na podłoże w pierwszej fazie odruchu Moro powoduje całkowity wyprost z odwiedzeniem ramion i otwarciem dłoni, a w drugiej fazie - zgięcie ramion z ruchem obejmowania.
Sieci neuronalne, zawiadujące swoistymi, często powtarzalnymi ruchami, zwane ośrodkowymi generatorami wzorca, mogą sterować wykonaniem specyficznych, ryt-
370 1. Rehabilitacja kliniczna
micznych czvrmości, nie angażując świadomości. Główne sieci kontroli neuronalnej które pozwal.iią oddychać, przełykać, żuć, a także poruszać oczami, znajdują się w pniu mózgu. Sieci odpowiedzialne za chodzenie i bieganie, a również sterujące wykonaniem niektórych . druchów obronnych znajdują się w samym rdzeniu kręgowym. Bardzo proste sygnał)' .torujące, które pochodzą z pnia mózgu, mogą więc pobudzać w rdzeniu kręgowym generatory wzorca lokomocyinego i w ten sposób wywołać złożone wzorce ruchowe, w których bierze udział wiele mięśni tuiowia i kończyn.
Wyspecjalizowane sieci neuronalne w kresomózgowiu wybierają "programy ruchowe", pobudzając odpowiednie części pnia mózgu. Pień mózgu z kolei inicjuje ruchy i kontroluje ich szybkość, aktywując sieci neuronalne znajdujące się w rdzeniu kręgowym. Te lokalne sieci zawierają niezbędne połączenia, które w odpowiednich momentach rozpoczynają i kończą skurcz mięśni zaangażowanych w kolejne iazy ruchu.
W przodomózgowiu znajdują się duże skupiska komórek nerwowych, tworzące jądra podstawne; łączą się one bezpośrednio lub przez komórki wstawkowe z neuronami docelowymi w pniu mózgu. W czasie spoczynku jądra podstawne nieustannie hamują rozmaite ośrodki ruchowe. Gdy to aktywne hamowanie ustaje, mogą się pojawić ruchy nieskoordynowane
|
WÄ
tki
|