Dramatyczna sytuacja gospodarcza kraju, nie notowany w innych pa�stwach �rod- kowoeuropejskich (mo�e z wyj�tkiem Albanii) niski poziom warunk�w materialnych...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Za iskr� zapaln� wybuchu pos�u�y�o aresztowanie kalwi�skiego pastora, Laszl� T eke�a, W�gra z pochodzenia, na co ludno�� miasta Timisoara (Teme�var) odpowiedzia�a gwa�townymi demonstracjami. Spos�b, w jaki w�adze rozprawi�y si� z manifestuj�cymi, wywo�a� reakcj� w ca�ym kraju - w wielu miastach Rumunii dosz�o do masowych manifestacji poparcia dla mniejszo�ci w�gierskiej, wysuwano r�wnie� ��dania ust�pienia znienawidzonego re�imu. Interweniuj�ce si�y bezpiecze�stwa u�y�y broni. Pad�o wielu zabitych i rannych. Po stronie narodu opowiedzia�a si� armia. Jedynie "Securitate" pozosta�a do ko�ca wierna Ceau escu, kt�ry nie widz�c dla siebie szansy pr�bowa� ucieczki. Wszelako pochwycony 22 grudnia 1989 r. zosta� postawiony wraz z ma��onk� przed tajnym trybuna�em wojskowym, skazany na kar� �mierci i natychmiast rozstrzelany. Walki z "Securitate" trwa�y jeszcze kilka dni i poch�on�y setki ofiar w�r�d ludno�ci cywilnej. W�adz� w kraju przej�� Komitet Ocalenia Narodowego, w k�rym wiod�c� rol� odgrywali reformatorsko nastawieni komuni�ci. Wkr�tce te�, pod siln� presj� spo�eczn�, zw�aszcza nieustannie protestuj�cych mieszka�c�w stolicy, nowe w�adze Rumunii zapowiedzia�y przeprowadzenie wolnych wybor�w, dopuszczenie do w�adzy opozy- cji, przywr�cenie swob�d obywatelskich i reform� gospodarki. * * * Za�amanie si� systemu komunistycznego w krajach Europy �rodkowo-Wschodniej, wbrew oczekiwaniom zamieszkuj�cych je spo�ecze�stw, nie rozwi�za�o podstawowych problem�w tych kraj�w. Je�eli przyjrze� si� bli ej temu, co si� w tych krajach sta�o - szybko�ci zmian i analizie punktu wyj�cia, to owe "rewolucje" inspirowane - z jednym lub dwoma wyj�tkami - przez nieliczne grupy dysydenckie, ods�oni�y jedynie faktyczny stan rzeczy pozbawiaj�c go zewn�- trznej otoczki komunizmu. Nie mo�na bowiem zaprzeczy�, �e w tych krajach, prawdziwych, ideowych komunist�w by�o niewielu. Nigdy te� komunizm nie by� w stanie wytworzy� niczego wi�cej jak tylko zewn�trznej otoczki wok� ludzkiego �ycia i my�li. "Spo�ecze�stwo komuni- styczne" w sensie warto�ci i struktur, proces�w rz�dzenia i stosunk�w spo�ecznych by�o w istocie fikcj� potrzebn� do g�oszenia w imieniu realnego, "nielegalnego" spo�ecze�stwa wymaganych wzorc�w politycznych, spo�ecznych i gospodarczych. Ten g�oszony przez w�adze alternatywny zestaw warto�ci m�g� funkcjonowa� tak dhzgo, jak d�ugo Moskwa popiera�a rz�dy komunistyczne w tych krajach. Z chwil� gdy tego poparcia zabrak�o, komuni�ci w zasadzie oddali w�adz� bez walki i w�wczas na powierzchni� �ycia zacz�y wychodzi� istniej�ce pod os�on� komunizmu rzeczywiste systemy spo�eczno-polityczne ujawniaj�c swoje prawdziwe oblicze. A rzeczywisto�� wygl�da�a tak, �e spo�ecze�stwa w krajach "wsp�lnoty socjalistycznej", a przynajmniej ich du�e od�amy, �y�y w niekomunistyczny spos�b. Zanim jeszcze uwidoczni�y si� pierwsze symptomy prawdziwych zmian w stosunkach w�asno�ci zwi�zanych z procesem prywatyzacji, to przecie� faktycznie istnia� ju� zalegalizowany �w "drugi uk�ad" ("drugi obieg"), i to nie tylko w obszarze literatury, ale tak�e w sferze polityki, gospodarki itd. P�niej, kiedy po w�adz� si�gn�li niekomunistyczni przyw�dcy, charakterystycznym zjawiskiem by�o uw�aszczanie si� nie tylko dawnej "nomenklatury", ale ca�ej masy szarych konformist�w, kt�rzy posiadaj�c w�asne przedsi�biorstwa popierali nowe w�adze i starali si� wp�ywa� na for- mu�owanie nowych program�w gospodarczych. Jednym s�owem, to co wy�oni�o si� w by�ych krajach "wsp�lnoty socjalistycznej" po wyrzeczeniu si� monopolu w�adzy przez stare ekipy, by�o (i jest!) silnie przesi�kni�te komunizmem, a najbardziej spektakularnym tego przyk�adem jest biurokratyzm, nacjonalizm i nietolerancja. 371 Innym aspektem nowej rzeczywisto�ci by�o nie tylko wymazanie tradycyjnych linii podzia�u mi�dzy Wschodem a Zachodem, ale - przynajmniej werbalnie - likwidacja struktur epoki komunizmu i zast�pienie ich "kapitalizmem". Jednak wraz z tym pojawi�o sig bezrobocie, podwy�ki cen oraz spadek stopy �yciowej ludno�ci. Ten zwrot, przynajmniej w niekt�rych z tych kraj�w, by� na tyle radykalny, �e pomini�to faz� pa�stwa opieku�czego, zast�puj�c go czystym, niemal dziewi�tnastowiecznym kapitalizmem. Wraz z widocznym upadkiem systemu komunistycznego nadesz�o r�wnie� umi�dzynarodowienie gospodarki. Polska i inne pa�stwa postkomunistyczne sta�y si� najwigkszymi w �wiecie strefami wolnego handlu, co stworzy�o niebezpiecze�stwo ich "kolonizacji". Projekty reform gospodarczych podporz�dkowano �ci�le interesom mi�dzynarodowych instytucji finansowych, a poszukiwa- nie zachodnich inwestor�w dla upadaj�cych gospodarek wymusi�o od�o�enie na bok interes�w narodowych. Prywatyzacja za� przysz�a nie tylko wraz z politycznym i finansowym poparciem Zachodu, ale tak�e z importem zachodnich towar�w i wzor�w, kt�re zdewaluowa- �y w�asne narodowe wyroby. Nie mniej niebezpiecznym zjawiskiem w krajach postkomunistycznych by�a dekompozy- cja dotychczasowej antykomunistycznej opozycji, kt�ra dosz�a do w�adzy. Najog�lniej rzecz bior�c owe ruchy "wyzwolenia spod komunizmu" rozpad�y si� na dwa obozy: na intele- ktualist�w (inteligencj�) i robotnik�w (tak�e ch�op�w). Ale niezale�nie od tego wyst�pi�y r�wnie� g��bokie sprzeczno�ci interes�w w �onie samych elit rz�dz�cych. Z jednej strony nowe w�adze, podobnie jak kiedy� stare, ��da�y po�wi�ce� od tych, kt�rzy wynie�li ich na stanowiska, a z drugiej strony rywalizuj�ce ze sob� grupy, zacz�y tylko sobie przypisywa� wy��czno�� na racj�. Ten swoi�cie pojmowany mesjanizm, a w istocie polityczny egoizm i kr�tkowzroczno�� m�g� (i mo�e) - jak to ju� w historii bywa�o - doprowadzi� do katastrofy. Wszak wszystkie te pa�stwa, mo�e z wyj�tkiem ziem czeskich, po odzyskaniu niepodleg�o�ci po I wojnie �wiatowej przesz�y kiedy� szybk� drog� do rz�d�w autorytarnych. Podobne niebezpiecze�stwo istnieje i teraz, z t� tylko r�nic' , �e miast spod w�adzy obcych monarch�w, systemy te wyzwoli�y si� spod panowania komunizmu i tym samym s� ograniczone w�asn� histori�: wszak owe dziesi�tki lat musia�y pozostawi� sw�j �lad tak�e w mentalno�ci spo�ecznej - w sposobie my�lenia i nawykach ludzi

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.