2

Mapa problemów alkoholowych Problemami alkoholowymi nazwiemy wszelkie szkody zwi±zane z piciem alkoholu, które wystêpuj± bezpo¶rednio u osób pij±cych lub nadu¿ywaj±cych alkoholu, cz³onków ich rodzin oraz pozosta³ych cz³onków spo³eczeñstwa, które wymagaj± zdecydowanych dzia³añ w celu zmniejszenia lub wyeliminowania tego zjawiska. 3 J. W ó d z. Zjawiska patologii spo³ecznej a sankcje spo³eczne i prawne. Wyniki badañ empirycznych w Nowej Hucie, Ossolineum, Wroc³aw - Gdañsk 1973, s.13-14. 4 E. M o c z u k, Program edukacyjna - profilaktyczny Elementarz - czyli program siedmiu kroków w woj. rzeszowskim. O¶wiata, Biuletyn Kuratorium O¶wiaty. Wyd. specjalne, Rzeszów 1997. Zadania samorz±dów lokalnych... 199 Problemy alkoholowe w takim przypadku mo¿na u³o¿yæ w pewn± panoramê5, W¶ród nich mo¿na wymieniæ piêæ grup zagadnieñ ogólnych, w których wystêpuj± po trzy zagadnienia szczegó³owe, a w¶ród nich: 1) szkody wystêpuj±ce u osób pij±cych alkohol, w tym: - samoniszczenie osób uzale¿nionych od alkoholu, - uszkodzenia zdrowia zwi±zane z nadu¿ywaniem alkoholu przez osoby doros³e, - uszkodzenia rozwoju psychofizycznego i kariery edukacyjnej pij±cej m³odzie¿y i dzieci, 2) szkody wystêpuj±ce u cz³onków rodzin alkoholowych, w tym: - schorzenia somatyczne spowodowane chronicznym stresem, zaburzenia emocjonalne, demoralizacja osób, zubo¿enie ma³¿onków, rodzeñstwa i rodziców alkoholików i nadmiernie pij±cych, - schorzenia somatyczne spowodowane chronicznym stresem, zaburzenia emocjonalne, demoralizacja i zubo¿enie dzieci wychowuj±cych siê w tych rodzinach, - schorzenia somatyczne spowodowane chronicznym stresem, zaburzenia emocjonalne doros³ych dzieci alkoholików, 3) alkoholowa dezorganizacja ¶rodowiska pracy, w tym: - absencja i wypadki w pracy, - obni¿enie wydajno¶ci i jako¶ci pracy, - alkoholowa patologizacja populacji bezrobotnych, 4) naruszanie prawa i porz±dku publicznego przez osoby nietrze¼we, w tym: - przestêpczo¶æ osób nietrze¼wych i strona wiktymologiczna tej przestêpczo¶ci, - prowadzenie pojazdów w stanie nietrze¼wo¶ci oraz wypadkowo¶æ tej kategorii osób, - alkoholowe zaburzenia zachowania w miejscach publicznych, 5) przestêpstwa i wykroczenia zwi±zane z alkoholem, w tym z ³amaniem zapisów ustawy o wychowaniu w trze¼wo¶ci i przeciwdzia³aniu alkoholizmowi, a w tym: 5 Informator PARPA przy MZiOS, Warszawa 1994, s. 2-3; J. Mellibruda, Tajemnice ETOH, PARPA, Warszawa 1993, s. 46-47; E. M oczu k, Problemy alkoholowe oraz sposoby ich rozwi±zania (zagadnienia wstêpne). Rzeszowskie Zeszyty Naukowe "Prawo - Ekonomia" Tom XVII, Rzeszów 1995; Projekt sprawozdania z realizacji ustawy z 26. X. 1982 o wychowaniu w trze¼wo¶ci i przeciwdzia³aniu alkoholizmowi, PARPA, Warszawa 1994, s. 7-8. 200 EUGENIUSZ MOCZUK Zadania samorz±dów lokalnych... 201 -- --t- - nielegalny import, produkcja i sprzeda¿ napojów alkoholowych, ( '3. Problemy alkoholowe z perspektywy Polski i gminy - sprzeda¿ alkoholu osobom nieletnim i nietrze¼wym, - reklama, kryptoreklama i propagowanie napojów alkoholowych. Jaka jest wielko¶æ problemów alkoholowych na danym terenie trud-Problemy alkoholowe s± zatem bardzo rozbudowane i wielow±t- no jednoznacznie okre¶liæ. Przyjmowaæ mo¿na tutaj wiele wska¼ników. kowe, a powy¿sza mapa wskazuje, ¿e co 3 lub 4 mieszkaniec Polski \ Niemniej jednak za bardzo wiarygodne uznaæ mo¿na informacje przy-jest w jaki¶ sposób uwik³any w te problemy6, gotowane przez Pañstwow± Agencjê Rozwi±zywania Problemów Alko- •p b i i bólowych7. W zwi±zku z tym mo¿na ³atwo przeliczyæ ilo¶æ problemów Problemy alkoholowe z perspektywy Polski i gminy alkoholowych dla Polski i danej gminy. Ilustruje to tabela l. --Wymiar--Twymiar--[wymiar--[Wymiar--| Dz1 informacji ³atwiej jest konstruowaæ gminny program Rodzaj problemu alkoholowego Wymiar problemu w Polsce Wymiar tego problemu w mie¶cie do 100 ty¶. mieszkañców Wymiar tego problemu w miejscowo¶ci do 30 ty¶. mieszkañców Wymiar tego problemu w miejscowo¶ci do 10 ty¶. mieszkañców Ilo¶æ osób uzale¿nionych od alkoholu 2-3% populacji (SUU-900 ty¶