Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Jej sednem jest odgadywanie myśli
i pragnień współmałżonka, konsekwencją zaś takiej postawy jest poczucie
niedosytu dawania" i otrzymywania" w małżeńskich interakcjach.
Zob. E. Luckey, Marital Satisfaction and Congruent Self-Spouse Concept, SF 39(1960), s. 153-
157; por. B.I. Murstein, V. Glaudin, The Relationship of Marital Adjustment to Personality:
A Factor Analysis ofthe Interpersonal CheckList, JMF 30(1968), s. 651-655.
' Zob. G. Levinger, Task of Social Behavior in Marriage, Sociometry 27(1964), s. 433-448;
K. Imieliński, Więź małżeńska a dysfunkcje seksualne, PR 6(1980), s. 18.
Znakiem braku umiejętności w tym względzie jest niewątpliwie miłość infantylna": zbyt
sentymentalna, namiętna, himeryczna, niestała. Zob. J. Leclercą, Małżeństwo z miłości, Warszawa
"Małżeńskie gratyfikacje partnerów a jakość ich małżeńskiego życia
171
Szacunek dla partnera , który jest pewnym określonym sposobem po-
strzegania i traktowania współmałżonka. Zakłada on poszanowanie jego
wolności, traktowanie go jako osoby, a nie jako przedmiotu użycia. Zwa-
żywszy fakt, że to kobieta chce żyć dla kogoś, oddać się komuś (męż-
czyźnie), dlatego właśnie ona ,jest bardziej narażona na przejście do roli
własności, a nawet przedmiotu"6. Braki w tym zakresie najczęściej manife-
stują się w pożyciu seksualnym. Dzieje się to wówczas, gdy współżycie
seksualne przestaje być darem dla partnera, a staje się wyłącznie oczekiwaną
gratyfikacją dla siebie. Inną formą braku szacunku dla partnera są uzależnie-
nia. Alkoholizm jest dobrym tego przykładem. Alkoholik poniża siebie,
znęca się nad partnerem, degraduje ekonomicznie i moralnie rodzinę oraz
naraża się na zaburzenia w sferze seksualnej .
Zaangażowanie się w proces osobowego wzrostu małżonka . Aczkol-
wiek związek małżeński jest złożony z męża i żony, to nie może być zredu-
kowany jedynie do sumy ich dwojga. Jest to nowa, żywa" rzeczywistość.
Taka sytuacja zakłada ciągły wzrost osobowości małżonków. Dlatego nie
może być rzeczą obojętną dla jednego z małżonków wzrost czy stagnacja
osobowa drugiego. Skoro wspólnota życia jest naczelną ich wartością,
a jakość życia zależy od osobowego wzrostu każdego z nich, to pozytywne
1974, s. 68; W. Półtawska, Prawidłowy start, Miłość, małżeństwo, rodzina, F. Adamski red.,
Kraków 1985, s. 47.
5 E. Walster, The Effect of Selfiesteem on Romantic Liking, JESP 1(1965), s. 184-197; por. J. Krzy-
szkowski, Uwarunkowania realizacji modelu partnerskiego w małżeństwie, PR 6(1989), s. 14;
J. Witczak, Partnerstwo w małżeństwie, PR 5(1984), s. 4; K. Neugebaur, Refleksja historyczno-
światopoglądowa, PR 1(1986), s. 8.
E. Wójcik, Rozwój miłości w małżeństwie, ChwŚ 7(1978), s. 55; por. B. Łobodzińska, Zadania
instytucji małżeństwa w opinii mieszkańców miast, PR 3(1970), s. 8; M. Braun-Gałkowska, Zna-
czenie religijności małżonków dla powodzenia ich związku, Z badań nad rodziną, T. Kukołowicz
red., Lublin 1984, s. 66.
Wśród małżeństw mężów alkoholików aż 81% związków ulega dezintegracji. Zob. Z. Rosiak,
Przejawy patologii społecznej w funkcjonowaniu małżeństw zawieranych za zgodą sądu przez
małoletnie dziewczęta, Wybrane zagadnienia patologii rodziny, M. Jarosz red., Warszawa 1976,
S. 127-128; por. K.M. Bora, Alkoholizm jako przyczyna rozpadu małżeństw w Polsce, PR 2(1985),
S. 17.
Q
Z. Lew-Starowicz, Więź seksualna i partnerska w związkach małżeńskich pacjentów uzależnionych
od alkoholu, PR 1(1984), s. 47.
o
R.A. Dentler, P. Pineo, Sexual Adjustment, Marital Adjustment, and Personal Growth of Hus-
bands: A Panel Analysis, MFL 22(1960), s. 45-48.
Zdaniem J. Lovella częściej kobiety niż mężczyźni wykazują braki w tym względzie, prezentu-
jąc miłość naznaczoną intrygami, opartą na chorobliwej ambicji, chimeryczną. Jest to postawa,
którą można nazwać ciągłym atakiem". Zob. J. Lovell, Na dobre i złe. Rodzina po polsku, War-
szawa 1975, s. 184.
172 MIKROSTRUKTURALNE CZYNNIKI DEZINTEGRACJI WSPÓŁCZESNEJ RODZINY POLSKIEJ
zaangażowanie się w ten proces jest ważnym elementem małżeńskich po-
staw względem współmałżonka.
- Stopień postrzegania siebie przez małżonków jako małżeńskiej pary .
Nie chodzi w żadnej mierze o usiłowanie zatracenia własnej osobowości
małżonków, ale o głębokie poczucie, że ich dwie osobowości tworzą nową
rzeczywistość - małżeńską parę. Dwoje ludzi -jak mówi M. Braun-Gałkow-
ska - łączy się ze sobą nie p!la ws ólnej pracy, nie dla uzyskania większego
mieszkania, nie dla zaspokojenia potrzeb seksualnych, nawet nie dla posiada-
nia dzieci, ale dla wspólnego życia obejmującego w pewien sposób wszystkie
tamte sprawy szczegółowe"1'.
- Seksualne zadowolenie12. Pożycie seksualne stanowi tak wyraz miłości,
jak i środek podtrzymujący i ożywiający miłość,, jest wypowiadaniem się, jest
formą zakomunikowania partnerowi swej miłości, bogatszej niż samo pożąda-
nie"13. Współżycie seksualne jest źródłem doznań niemożliwych do przekaza-
nia na drodze przekazu werbalnego. Jest wejściem w intymny świat współmał-
żonka, fascynacją tym światem i potwierdzeniem głębokiej więzi z małżeń-
skim partnerem. Dziś, bardziej niż kiedykolwiek w przeszłości, sukces
w osiąganiu zadowolenia z pożycia seksualnego w małżeństwie staje się bar-
dzo ważnym zadaniem małżonków14. Jego brak stawia pod znakiem zapytania
jakość ich małżeńskiego życia, a to z kolei jego trwałość .
Zob. C.R. Rogers, Becoming Partners: Marriage and Its Alternatives, N.Y. 1972.
M. Braun-Gałkowska, Psychologia..., dz. cyt, s. 17.
Poczucie szczęścia i zadowolenia - podkreśla autorka na innym miejscu -jest konsekwencją
osiągania celów, a nie celem samym w sobie. W miarę rozwoju człowiek uczy się coraz bardziej
doceniać przeżycie przyjemności jako skutku osiągania trudnego do zdobycia dobra". M. Braun-
Gałkowska, Znaczenie religijności..., dz. cyt., s. 67; Psychologiczna analiza systemów rodzin-
nych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa, Lublin 1992, s. 22.
Zob. A. Clark, P. Wallin, Women's Sexual Responsiveness and the Duration and Quality ofTheir
Marriages, AJS 71(1965), s. 187-196; por. M. Ziemska, Rodzina..., dz. cyt., s. 71.
E. Sujak, Kontakt psychiczny..., dz. cyt., s. 114; por. S. de Lestapis, Małżeństwo. Od udręki do
równowagi, Warszawa 1979, s. 80; M
|
WÄ
tki
|