Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Wykuwa-
liśmy tę jedność w ciężkiej walce podziemnej. Powstanie KRN było wyrazem
jej urzeczywistnienia się. Powstanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodo-
wego jest dalszym krokiem na tej drodze.
Rodacy!
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego wzywa Was:
Wszystko dla najprędszego wyzwolenia Kraju i rozbicia Niemców!
Polacy!
Do walki! Do broni!
Niech żyje zjednoczone Wojsko Polskie, walczące o wolność Polski!
Niech żyje sprzymierzona Armia Czerwona, niosąca Polsce wyzwolenie!
Niech żyją nasi wielcy sojusznicy Związek Radziecki, Wielka Brytania
i Stany Zjednoczone Ameryki Północnej!
Niech żyje jedność narodowa!
Niech żyje Krajowa Rada Narodowa reprezentacja walczącego narodu!
Niech żyje Polska wolna, silna, niepodległa, suwerenna, demokratyczna!
Które sformułowania zawarte w tekście mają uzasadnić legalność" władzy PKWN?
Jak określone są przyszłe granice Polski? Jaka może być geneza tak ogólnych sformułowań?
Czy zostały zrealizowane wszystkie zapowiedzi zawarte w Manifeście? Odtwórz postanowie-
nia dotyczące zasad reformy rolnej. Który fragment stwierdza, że w Polsce nie nastąpi
nacjonalizacja przemysłu? Jakie mogły być źródła takiej deklaracji?
O powstaniu warszawskim (cyt. za: G. Missalowa, J. Schoenbrenner,
Historia Polski. Podręcznik, Warszawa 1951, t. VII, s. 283-285)
Reakcja polska, skupiona wokoło rządu polskiego" w Londynie, widziała,
że przegrywa. Prowadzone w Moskwie pertraktacje jej przedstawicieli z
przedstawicielstwem PKWN zawiodły. Zdecydowana na wszystko, byleby nie
dopuścić do utworzenia Polski Ludowej, reakcja londyńska wydała kierownic-
twu AK w kraju zbrodniczy rozkaz: wywołać w Warszawie powstanie.
Upatrzeni na przywódców powstania kierownicy AK związani byli z
okupacyjnymi władzami i Gestapo. Mieli oni opanować stolicę i uchwycić
władzę, aby za wszelką cenę nie dopuścić do niej demokratycznego rządu
polskiego.
Ludność warszawska wyczekiwała od dawna na moment walki z hitle-
rowcami. Pragnęła sama wziąć udział w wyzwoleniu stolicy. Toteż z chwilą
wybuchu powstania wszystkie organizacje wojskowe, ogromna większość
mieszkańców stolicy bohatersko stanęły do walki. Na barykadach obok żoł-
nierzy walczyły dzieci, młodzież i kobiety. Udział w walkach wzięła także
Armia Ludowa, mimo że jej dowództwo nie zostało zawiadomione o planie
powstania. W obronie Starego Miasta poległa większość oficerów sztabu AL.
366
Walczący nie zdawali sobie sprawy, że reakcyjne dowództwo AK pchnęło
patriotyczne masy Warszawy do beznadziejnej walki w imię swoich klasowych
interesów. Przez dwa miesiące zmagała się nieugięta stolica w ciężkim boju
z bezwzględnym i okrutnym wrogiem.
I front białoruski pod dowództwem marszałka Konstantego Rokossowskie-
go i jednostki I Armii Polskiej zajęły przedmieścia Warszawy i Pragę. Usiłowały
one nieść pomoc powstańcom. Dwukrotnie oddziały I Armii przeprawiały się
na drugi brzeg. Zostały przez hitlerowców rozbite.
Powstanie zakończyło się klęską. Pochłonęło ono dziesiątki tysięcy ofiar.
Hitlerowcy ewakuowali całą ludność Warszawy. Bohaterskie miasto spalili.
Zdradzieckie dowództwo AK poddało się władzom hitlerowskim. Z honorami
wzięli oni do niewoli" hrabiego Bora-Komorowskiego, zbrodniczego przywód-
cę" powstania.
Powstanie warszawskie przypieczętowało polityczną klęskę rządu" lon-
dyńskiego. Otworzyło ono oczy wielu nieświadomym, czego faktycznie pragnął
rząd" londyński i polskie klasy posiadające. Tragedia bohaterskiej Warszawy
udowodniła raz jeszcze, że klasy posiadające łatwo rezygnują z niepodległości
za cenę władzy i przywilejów. Prawdziwymi patriotami są natomiast jedynie
masy pracujące.
Ten i dwa następne teksty dotyczą powstania warszawskiego. Porównaj je i zastanów
się, jakim zmianom ulegała oficjalna interpretacja powstania warszawskiego. Które elementy
oceny, choć wyrażone różnym językiem, pozostawały niezmienne? Spróbuj ułożyć artykuł
na rocznicę powstania, w którym zamieściłbyś własną interpretację, lub zaprojektuj przemó-
wienie w Sejmie w 50 rocznicę powstania
|
WÄ
tki
|