Legendy o jego czy- nach, o jego rycerskim i bogatym �yciu zap�ad- nia�y wyobra�ni� wsp�czesnych mu, jak i na- st�pnych pokole�...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Sw� popularno�� za �ycia 293 zawdzi�cza� W�adys�aw nowo�ytnej ju�, a nie �redniowiecznej propagandzie, jak� wok� jego postaci rozwija� dw�r papie�a Eugeniusza IV. Przykuwa�a uwag� tak�e kl�ska warne�ska przyczyniaj�ca si� do powstania legendy o w�a- dcy, kt�ry poleg� w starciu dwu r�nych cywi- lizacji. Przeszed� przeto W�adys�aw do ludowe- go eposu s�owia�skiego jako obro�ca przed Turkami (nb. w ludowych pie�niach po�udnio- wos�owia�skich W�adys�aw wyst�puje cz�sto jako Jan, Janko - znamienna to kontamina- cja Jana Hunyady'ego, zas�u�onego autora zwyci�stw nad Turkami, i kr�la), do dramat�w hiszpa�skich z pocz�tku XVII wieku (m.in. Lope de Vegi "Kr�l bez kr�lestwa"), do two- rz�cej si� ideologii przedmurza. Jeszcze w XV wieku panegirysta W�adys�a- wa, Kallimach, pisa� o swoim bohaterze jako o jednoczycielu S�owia�szczyzny w obliczu nie- bezpiecze�stwa muzu�ma�skiego, a do tej wcze- snohumanistycznej koncepcji jedno�ci s�owia�- skiej z zupe�nie innych pobudek nawi��e car Rosji Miko�aj I. W 1828 roku po zdobyciu Warny wyst�pi on jako m�ciciel Warne�czyka i rozka�e wys�a� do Warszawy dwana�cie dzia� zdobytych na Turkach, z kt�rych mia� by� od- lany pomnik W�adys�awa. I idea panslawisty- czna, czytelna w carskiej decyzji, i ch�� zjed- nania sobie spo�ecze�stwa Kr�lestwa Polskie- go w przededniu wybuchu powstania listopa- dowego - oto m.in. sk�adniki legendy o Ja- gie��owym synu. Uczczony zbudowanym w 1935 roku mauzoleum, kt�re odwiedzane jest przez turyst�w polskich, tak licznie sp�- dzaj�cych urlopy w Bu�garii, zas�uguje W�ady- s�aw na przypomnienie jako w�adca ma�o szcz�liwy, tragiczny. Za �ycia toczono o niego walk�, kt�rej istot� nie zawsze chyba m�g� przenikn��, a po �mierci jego posta� stanowi�a wa�ny sk�adnik tradycji historycznej, wykorzy- stywanej do bie��cych cel�w politycznych przez r�ne pr�dy ideowe. Juliusz Bardach KAZIMIERZ JAGIELLO�CZYK Syn W�adys�awa Jagie��y i Zofii Holsza�- skiej obj�� rz�dy na Litwie w wieku zaledwie lat trzynastu. By� rok 1440, gdy z Wilna nadesz�a wiadomo�� o zamordowaniu przez spiskowc�w wielkiego ksi�cia Zygmunta Kiejstutowicza. Wyprawiono w�wczas pospiesznie na Litw� Kazimierza jako namiestnika jego starszego brata W�adys�awa III - kr�la Polski i W�gier. Jednak dbali o samodzielno�� Wielkiego Ksi�- stwa litewscy panowie-rada obwo�ali od razu Kazimierza wielkim ksi�ciem litewskim. Stano- wi�o to formalne zerwanie unii. Panowie polscy nie chcieli jednak zrezygno- wa� ze zwi�zku z Litw�. Tote� w pi�� lat po- tem, gdy upewniono si� ostatecznie, �e kr�l W�adys�aw III zgin�� rzeczywi�cie pod Warn�, uroczyste poselstwo polskie z udzia�em samego Zbigniewa Ole�nickiego stan�o w pa�dzierni- ku 1445 roku w Grodnie przed obliczem Kazi- mierza, prosz�c go o obj�cie tronu polskiego. Wielki ksi�� litewski uchyli� si� od natychmia- stowej odpowiedzi, przyrzekaj�c udzielenie jej w roku nast�pnym. Nie znaczy�o to, by nie pragn�� zasi�� na tronie kr�lewskim w Kra- kowie. Je�li zwleka�, to dlatego, �e panowie polscy z Ole�nickim na czele jako warunek po- wo�ania na tron wysuwali nie tylko ��danie potwierdzenia praw szlachty, ale r�wnie� i daw- nych akt�w unii, kt�re przewidywa�y, �e Pola- cy b�d� mieli g�os przy wyznaczeniu nowego wielkiego ksi�cia oraz �e Litwa b�dzie podpo- rz�dkowana Kr�lestwu Polskiemu. A na to Kazimierz Jagiello�czyk nie chcia� i nie m�g� si� zgodzi�. Z poselstwami polskimi rozmawia� jako dziedziczny w�adca, hospodar Wielkiego Ksi�stwa, kt�re sta�o w�wczas u szczytu pot�- gi. Akcentowa� on mocno r�wnouprawnienie Litwy w stosunku do Polski. Stanowisko to panowie polscy ostatecznie musieli zaakceptowa�. W czterdziestych latach XV wieku Litwa nie obawia�a si� ju� agresji ze strony Krzy�ak�w. Interweniowa�a ona z powodzeniem w wewn�- trzne walki o stolec wielkoksi��cy w Mos- kwie, a jej granice obejmowa�y Wia�m�, prze- biegaj�c o sto kilkadziesi�t kilometr�w od Mos- kwy. Sprawowa�a te� zwierzchnictwo nad No- wogrodem Wielkim i Pskowem - bogatymi republikami miejskimi Rusi p�nocnej. Na po- �udniu Wielkie Ksi�stwo si�ga�o a� po dnie- strowe limany nad Morzem Czarnym

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.