Naczynia i nerwy...

Sie� naczy� w�osowatych krwiono�nych si�ga do podstawy nab�onka. U dzieci poszczeg�lne naczynia w�osowate wnikaj� nawet g��boko do nab�onka w�chowego. Silnie rozwini�te s� r�wnie� sploty �ylne. Naczynia ch�onne blaszki w�a�ciwej przebiegaj� g��wnie w towarzystwie nerw�w w�chowych. Przypuszczalnie wzd�u� tych nerw�w ��cz� si� z jam� podpaj�czyn�wkow�, stanowi�c drog� ewentualnej infekcji. Opr�cz nerw�w w�chowych w okolicy w�chowej znajduj� si� te�, jak ju� wspomniano, ga��zki nerwu tr�jdzielnego oraz rozga��zienia nerwu ko�cowego(str. ��j). Czasem w jamie nosowej zachowuje sie pozosta�o�� narz�du przylemieszowego(or�aaum vomeronasale), kt�ry u ni�szych kr�gowc�w s�u�y jako wolny narz�d powonienia. U cz�owieka doros�ego pozosta�o�� tego narz�du wyst�puje w postaci kr�tkiego sp�aszczonego kanalika d�ugo�ci od 2 do 9 mm. Bocznic kanalik ten wys�any jest nab�onkiem migawkowym, przy�rodkowonab�onkiem zbli�onym do w�chowego. U noworodka narz�d lemieszowa-nosowy jest lepiej zachowany ni� u doros�ego(t. 11, str. 357). NARZ�D PRZEDSIONKOWO-�LIMAKOWY UWAGI OG�LNE Narz�d przedsionkowa-�limakowy(organum vestibulocochleare�zwany dawniej narz�dem statyczna-s�uchowym(organ um sra toacus(�cum), obejmuje dwa narz�dy:narz�d �limakowy(narz�d s�uchu)oraz narz�d przedsionkowy, czynno�ciowo zwi�zany ze stanem r�wnowBgi. Cho� czynno�ciowo niezale�ne, pod wzgl�dem morfologicznym 84 one �ci�le z sob� zwi�zane. Narz�d s�uchu s�u�y do odbierania d�wi�k�w i szmer�w. Fale d�wi�kowe przyjmuje ma��owina uszna, sk�d przez przew�d s�uch 9 wy zewn�trzny przenosz� si� one na b�on� b�benkow�, kt�ra wp@wiana jest w drganie. Drganie to przenosi si� na b��dnik, czyli uch? RQO. �ewn�trzne przez �a�cuch trzech kosteczek s�uchowych po�o�onych �� uchu �rodkowym. Ruchy kosteczek s�uchowych udzielaj� si� �rzych�once, wodnistej cieczy zawartej w b��dniku kostnym i otaczaj�cej b��dnik b�oniasty. W efekcie ruchy te pobudzaj� kom�rki zmys�owe znajduj�ce si� w �limaku. Narz�d przedsionkowy zwi�zany czynno�ciowo z r�wnowag� cia�a ma w b��dniku kilka p�l, kt�rych kom�rki zmys�owe s� dra�nione poruszaniem si� �r�dch�onki pod wp�ywem ruch�w g�owy. W ten spos�b przyjmuj� one impulsy zwi�zane z r�wnowag� cia�a(zmiany po�o�enia, p. dalej). W narz�dzie przedsionkowa-�limakowym powszechnie zwanym u e he m(auns)odr�niamy trzy cz�ci:ucho zewn�trzne, ucho �rodkowe i ucho wewn�trzne. Ucho zewn�trzne i ucho �rodkowe nale�� wy��cznie do narz�du s�uchu:s�u�� do przewodzenia fal d�wi�kowych. Ucho wewn�trzne, ze wzgl�du na sw� zawi�� budow� zwane te� 6 I � d n i k i e m(labwmthus)zawiera receptory(kom�rki zmys�owe)zar�wno dla narz�du s�uchu, jak te� narz�du r�wnowagi. Ucho zewn�trzne(auris externa)po�o�one na bocznej powierzchni g�owy rozpoczyna si� mat z owin� u s zn�(auricula), fa�dem sk�rnym wzmocnionym zr�bem chrz�stnym:przyjmuje ona fale d�wi�kowe. Ma��owina przechodzi w przew�d s�uchowy zewn�trzny(meatus acusticus externus)wys�any sk�r�, kt�rego cz�� boczna ma szkielet chrz�stny, cz�� przy�rodkowa za� utworzona jest przez ko�� skroniow�(ryc, l 67). Ucho �rodkowe(auris media)oddzielone jest od ucha zewn�trznego b�on � b �b enk ow�(membrana 3 mpam). Rozpoczyna si� ono najobszerniejsz� cz�ci�-j a m� b �b e n kaw�(cavum twnpan�, zawieraj�c� �a�cuch trzech kosteczek s�uchowych. Jama ta, przy�rodkowogranicz�c z uchem wewn�trznym, a bocznic z b�on� b�benkow�, ku ty�owi ��czy si� z uk�adem k o m� rek sutkowych(celhlaemastoideae)ko�ci skroniowej, ku przodowi za� zw�a si�, przechodz�c w tr�bk� s�uchow�(tuba auditiva'), kt�ra uchodzi do gard�a. Wszystkie te cz�ci ucha �rodkowego wraz z przy�rodkow�powierzchni� b�ony b�benkowej s� wys�ane b�on� �luzow�. Jama b�benkowa(cavum twnpam)po�o�ona jest w ko�ci skroniowej mi�dzy przewodem s�uchowym zewn�trznym a b��dnikiem. Z trzech kosteczek, kt�re zawiera, maczugowaty m � o 1 e c z e kOnalleus)swoj� cienk�, wyd�u�on� r�koje�ci� opiera si� o b�on� b�benkow�, a zgrubia��, zaokr�glon� g�ow� ��czy si� stawowa z trzonem kowade�ka(mens), drugiej kosteczki maj�cej kszta�t z�ba trzonowego o dw�ch nier�wnych korzeniach. D�u�szy z obu tych wyrostk�w ��czy si� stawowa ze strzemi�czkiem(stapes), trzeci� kosteczk� s�uchow�. Kszta�t strzemi�czka odpowiada nazwie tej kosteczki. Sw� rozszerzon� podstaw� zamyka ono okien k o p r ze d. Nazwy Jabyrinthus u�ywa� ju� Galenus(131-201)8 s. Eustachii. 4 v fk:1. W 8 s ls. s� Q 9. P 43 r W. b� 8 s+� ty � 3 J�. 3 �a� �s�. ?4 sKb 3 f:387. �YSIselg! W Q fi@ci. 9 � 4 Pi. P 64 � 4 Pi. Bse�Yf@8!�**81. � w E�i�*a. W 29*� 4 � �?�Q� 94 A�