Widziemy codzie� najzdolniejszych ludzi, zapatruj�cych si� w g��b dziej�w i wynosz�cych z tego grobowca ko�ci, �achmany tylko, proch mogilny i zgnilizn�...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Nie przem�wi pismo, nie wstan� trupy, nie rozja�ni� si� martwe g�oski, p�ki ich wiara i mi�o�� nie zakln�. Nikt dot�d nie wy�piewa� formu�y zakl�cia, nikt si� godnym nie sta� mie� je zes�anem z nieba.. Historycy, otoczeni faktami, �ledz� nie umiej�c ich powi�za� i spoi� rozprz�lone, si�� si�, niecierpliwi�, zestawiaj�, klej�, a wci�� ro- bota si� rozpada i �y� nie chce. Bo nikt niema wiary i ducha, bo nikt zmar�emu nie powiedzia� jeszcze: Wsta� i id�. Ale te� na to si�y potrzeba nie ziemskiej i nie tej w jak� wierzymy, lecz innej, kt�r� �yje co �ywe, kt�ra przychodzi z g�ry, kt�ra jest nagrod�, ub�ogos�awieniem, pot�g�. I tu zako�czy� musiemy tem co�my ju� powiedzieli wy�ej: wielki artysta i mistrz winien by� wprz�dy wielkim cz�owiekiem, wielkiem sercem, czynem i cnot�... Nic odtworzy przesz�o�ci kto si� nie sta� godnym, by jasno w ni� spojrza�; klejonki to b�d� i sztuczki, nie �ywe twory; a�eby �ywy strumie� pop�yn��, trzeba �r�d�o oczy�ci�. Nie dosy� samej pracy cho�by najmozolniejszej, nie dosy� mi�o�ci kraju czczej i w s�owach zamkni�tej, potrzeba mi�o�ci czynnej, trzeba czysto�ci �ycia, surowo�ci dla siebie a pob�a�ania dla bli�niego, trzeba s�owem cnoty, a cnota to genjusz... Za lekko w og�lno�ci bierzemy dot�d wszystko co czyniemy. Ani systematyczne oczernienie, ani absolutne uwielbienie, nie starcza, �adna formu�ka nie da recepty na odtworzenie przesz�o�ci, trzeba si� jej uczy� i odgadn�� j� zarazem, a do tego bez uspo- sobienia, bez wewn�trznego udoskonalenia i oczyszczenia nie dojdziemy. Gdy wybije dojrza�o�ci godzina, nagle o�wieci nas promie� z g�ry, przewidz� oczy, p�kn� zas�ony i to co wiekiem trudu niezdobytem by�o, w chwili ujrzemy ca�e, wielkie, pe�ne, odrodzone. Sta�my si� tylko objawienia godni, a przyjdzie objawienie. Dnia 15 Marca. 1856. III. DZIENNIKARSTWO. Ze zjawisk, kt�re nas otaczaj� w �wiecie umys�owym nic niema godniejszego uwagi pilnej, nad wzrost i stan dzisiejszy dziennikarstwa. Bior� ten wyraz w najobszerniejszem znaczeniu i usuwaj�c na stron� polityko, kt�ra do innej sfery nale�y, chc� tu m�wi� tylko o cz�ci literackiej, i wp�ywie jaki rozw�j jej wywiera na w�a�ciw� literatur�. Wp�yw ten ju� zawczasu os�dzono i okrzykni�to szkodliwym, i jak niekt�rzy zastarzali nieprzyjaciele wszelkiego post�pu protestuj� przeciwko kolejom i parze, tak drudzy wo�aj� na poni�enie i zepsucie literatury przez dziennikarstwo, kt�re j� w codziennego boju �ci�gn�o szranki. Tymczasem potrzebie wieku czyni�c zadosy�, dzienniki wszystkie, nic tylko za granica ale i u nas tak�e, wielka cze�� kolumn swych przeznaczy�y na literatur�, i poj�wszy �e �ycie spo�eczne, kt�rego �wiadectwem jest ka�de pismo perjodyczne, nic pe�nem by si� wyda�o, gdyby je dzi� ograniczono polityka, umys�owy ruch spisuj�, regestruj�, sadza jak inne fenomena. Od stu nie spe�na lat dopiero, liczy� mo�na w Europie �ywsze rozwini�cie si� tego, co ju� w�a�ciwie dziennikarstwem nazywa� si� mo�e, gdy� poprzednie gazety i zbiory by�y s�abem nasionkiem tylko, w kt�rem trwa� zar�d przysz�o�ci, zaledwie jeszcze m�ode puszczaj�cy listeczki. Wypadki kt�re we Francji zako�czy�y wiek XVIII, opr�cz innych skutk�w, do dzi� dnia widomych, da�y pot�ny pop�d pi�miennictwu perjodycznemu, szczeg�lniej w wydziale polityki. Zrazu literatura nie mia�a prawie miejsca w gazetach, lub by�a lekkim tylko dodatkiem, zak�sk� po obiedzie; dzi� stopniowo je uzyskawszy, zajmuje miejsce wa�ne i niemal stanowi ca�a warto�� pism niekt�rych. We Francji pr�cz innych, dziennik Ia Presse, nabywaniem pism wy�szej warto�ci i zamieszczaniem ich w odcinku, najwi�cej rozwin�� zastosowanie literatury do dziennikarstwa, chocia� przed nim inne gazety zape�nia�y coraz powi�kszaj�cy si� format p�odami nowszych pisarzy. Rozmaite fazy przechodzi�a literatura w pi�miennictwie perjodycznem, to nad miar� je zajmuj�c, to wyganiana, to nadu�ywaj�ca miejsca kt�re pozyska�a. Odzywa�y si� i odzywaj� g�osy za i przeciwko niej, wy�miewano odcinek powie�ciowy przed�u�aj�cy si�, wymy�laj�cy zako�czenia dziwaczne dla obudzenia zaj�cia. Niekt�re dzienniki musia�y romans ze szpalt swych wyrzuci�, zast�piono go pami�tnikami, podr�ami i sprawozdaniami, i dot�d gazety nie jasno jeszcze wiedz�, jaki mog� i powinny da� literaturze udzia�, i jak j� zastosowa� do codziennego u�ycia. Zadanie to zar�wno za granic� jak u nas nierozwi�zane praktycznie, teoretycznie nawet rozpoznawanem nieby�o. Ciekawem zdaje si� nam, spr�bowa� przynajmniej zastanowienia nad niem, szczeg�lniej z powodu pism naszych, kt�rych los tyle nas obchodzi, a tak �ci�le z przysz�o�ci� nasz� jest zwi�zany

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.