Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Istnieje uczeń z krwi i kości; którego widzimy przed sobą; istnieje jednak i drugi uczeń borykający się skrycie ze swymi problemami.
Frank i inni (23) w pracy dotyczącej 300 młodych dziewcząt ze szkoły średniej i college'u mówią o przepaści, jaka istnieje często między programem szkolnym a problemami, wobec których staje młodzież w życiu osobistym. To samo zagadnier_ie porusza praca autora niniejszego rozdziału i jego współpracom-pików na temat zainteresowań uczniów szkół podstaw oc~-~-ch i średzxżch (5~). Kiedy- mlodzi ludzie mówili o swoich zainteresowaniach w zer- kły-m środowisku szkolnym, większość z nich Ť.mieniła takie tematy, z jakimi st~ˇkamy się zazwyczaj w szkole. Jednakże żadnemu nie przyszło na myśl wspomnieć o swoich obawach (które stwierdzono u wszystkich w bardziej osobistych rozmowach) jako o czymś, czym szkoła mogłaby się zainteresować. Wyniki te wskazują; że istnieje przepaść pomiędzy tego rodzaju zajęciami, z którymi uczeń styka się w szkole, a pewnymi zagadnieniami z jego prywatnego życia.
CZYNNIKI WYWOŁUJĄCE EMOCJE
Czynniki wywołujące emocje są równie zróżnicowane i skomplikowane, jak samo życie. Aby zrozumieć, co może wywołać emocję, trzeba wziąć pod uwagę potrzeby, motywy, życzenia i cele, którym warunki codziennego życia mogą sprzyjać lub stawać na przeszkodzie. Emocja może być wywołana przez jakieś wydarzenie w świecie zewnętrznym lub przez wewnętrzne przeżycie jednostki, które albo zagraża jej czy też udaremnia osiągnięcie celu, albo nawet wyrządza jej szkodę fizyczną. lub godzi w jej dumę czy szacunek dla siebie. W takim przypadku powstają emocje negatywne, jak lęk czy strach, gniew albo wrogość, czy też złożone uczucia pogardy dla siebie. Emocje pozytywne natomiast mogą być wywołane przez jakąś okoliczność, która przyspiesza, zwiększa
228
albo umacnia możliwość zaspokojenia potrzeb danej osoby czy realizacji jej celów.
Niektóre doznania emocjonalne są wspólne dla wszystkich istot ludzkich. Inne doznania tego rodzaju mają bardziej ograniczone znaczenie i zakres. Na przykład, mogą one nastąpić dopiero wówczas, kiedy dziecko osiągnie dany poziom dojrzałośći. Małe dziecko nie boi się czegoś nieznanego, dopóki nie stanie się dojrzałe na tyle, żeby dokonywać rozróżnień i uznać, że osoba obca, która właśnie próbuje je podnieść, jest inna niż osoby, które zwykle je podnoszą. Okres szkoły podstawowej i średniej to dla większości dzieci faza rozwoju spolecznego; w czasie której są one głęboko zainteresowane swoimi stosunkami z rówieśnikami; w konsekwencji mogą one w o wiele większym stopniu wystrzegać się śmieszności wobec swoich kolegów niż parę lat wcześniej albo parę lat później. l~~Ilodzieniec zainteresowany swoimi stosunkami z płcią odmienną i niepewny jeszcze siebie pod tym względem może być o wiele bardziej skłonny niż we wcześniejszym albo późniejszym okresie życia do podniecenia albo przygnębienia. kiedy przedsta~~-icielka płci odmiennej zachowa się wobec niego w pewien sposób.
NIEKT6RE WSP6LNE POTRZEBY I ZAINTERESOWANIA
Do najbardziej oczywistych potrzeb ludzi należą te, które wiążą się ze staraniami o przetrwanie fizyczne i powodzenie ?. Mniej oczywiste, lecz równie Ťˇażne są potrzeby, które wynikają ze zdolności wspólnych dla wsz~-stkich istot iadzkich oraz z tendencji, które zarysowują się w życiu~jednostki~ ze względy na to. że reprezentuje ona taki a nie inny typ osobowości. Mówiąc ogóllnie. arganizm ludzki wykazuje tendencję do urzeczywistniania 3 swych możliwości.
Zgodnie z tym pojęciem, każda jedna=tka dąży od Ť-czesnego Ťieku życia, z różnym stopniem nasilenia swoich wysiłków, do tego, żeby stać się kimś, kim może być ze względu na swoje potencjalne zdolności. Posiada ona potrzebę nie tylko po prostu przeżycia, ale wykorzystania swoich sił: osiągania sukcesu, tworzenia, eksperymentowania, zagłębiania się w sferę nieznaną. Łączy się z tym coś więcej niż tylko pragnienie przetrwania fizycznego - jednostka czuje potrzebę vc~yladowania energii, nie tylko oszczędzania jej. Z posiadaniem i rozwojem potencjalnej zdolności czy siły związany jest popęd do wykorzystania tej zdolności czy siły.
E W bibliografii zamieszczonej na końcu rozdziału pozycje odnoszące się do takiego czy innego aspektu pojęcia motywacji, które tu omawiamy, oznaczone s~ numerami 26, 68, 71 i 88.
~ Termin ten został zaczerpnięty z pracy Goldsteina (30)
|
WÄ
tki
|