Dzi�ki istnieniu niepodleg�ego Afganistanu nigdy nie znale�li�my si� w zbrojnym konflikcie z Rosj� w Azji...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

W latach, kt�re nast�pi�y bezpo�rednio po tych wydarzeniach na obszarach g�rskich, aneksja Sindu i Pend�abu odda�a w r�ce brytyjskie wielki uk�ad rzeczny r�wnin p�nocno-zachodnich. Sikhowie z Pend�abu stanowili demokratyczne bractwo religijne, z�o�one z ludzi, kt�rych nazwaliby�my �protestanckimi" Hindusami; od dawna 796 strzegli oni indyjskich r�wnin przed wypadami mahometa�skich g�rskich plemion i przed naje�d�cami ze �rodkowej Azji. Wielki ich w�dz Ranjit Singh szkoli� swych wojownik�w metodami europej- skimi i utrzymywa� przyja�� z Anglikami. Ale po jego �mierci ci wspaniali �o�nierze wtargn�li przez rzek� Sutlej, by zaatakowa� In-die Brytyjskie. Wojna, jaka st�d wynik�a i takie bitwy, jak pod Moodkee, Sabraon i Chillianwallah, by�y najzaci�tsze z tych, jakie Brytyjczycy stoczyli na indyjskiej ziemi. Nast�pstwem zwyci�skiej wojny by�a praca braci Lawrence nad pozyskaniem zaufania i przywi�zania Sikh�w przez dobre rz�dzenie Pend�abem. Tote�, gdy wybuch�a burza Wielkiego Buntu (1857), John Lawrence m�g� wykorzysta� �wie�o nabyty Pend�ab jako place d'armes dla odzyskania zbuntowanego Audh. Afganistan by� r�wnie� �yczliwy dla Anglik�w podczas tego kryzysu, tak wi�c mo�na by�o bezpiecznie ogo�oci� z wojsk granic� p�nocno-zachodni�, dop�ki bunt nie zosta� st�umiony. Bunt, jak to wskazuje sama nazwa, by� rebeli� pewnych pu�k�w sipaj�w, pozostaj�cych na �o�dzie brytyjskim, w tym znacznej cz�ci artylerii. Cywile byli raczej widzami ni� uczestnikami tego wydarzenia. Krzywdy, kt�re spowodowa�y wybuch, by�y krzywdami �o�nierzy, wywo�anymi takimi b��dami kierownictwa, jak np. nieumy�lne wydawanie naboi posmarowanych t�uszczem �wi�tej krowy albo pogardzanej �wini. Bunt armii bengalskiej zacz�� si� w Meerut. Bezpo�rednim jego powodem by�a niem�dra surowo�� nieodpowiednich oficer�w, kt�rzy okazali si� bezradni wobec burzy, jak� sami wywo�ali. Cz�� buntownik�w ruszy�a natychmiast na Delhi (V.1857), gdzie nie stacjonowa� �aden pu�k brytyjski. Delhi wpad�o w r�ce rokoszan od razu, a Cawnpore po trzech tygodniach dzielnej obrony; opanowano tak�e ca�e Luck-now z wyj�tkiem rezydencji, gdzie podczas obrony poni�s� �mier� sir Henry Lawrence. Tutaj, w rejonie g�rnego Gangesu toczy�a si� rozstrzygaj�ca walka, kt�ra zosta�a wygrana latem 1857 r. przez Brytyjczyk�w, znajduj�cych si� w�wczas w Indiach, i przez wierne oddzia�y indyjskie. Ich che�pienie si�, �e �zrobili�my to sami", jest w swej istocie s�uszne, chocia� zaci�te boje trwa�y jeszcze wiele miesi�cy po nadej�ciu posi�k�w z Anglii. Czyny Nicholsona i Law-rence'�w, Havelocka i Outrama, Colina Campbella i Hugha Ros� oraz ma�ych armii, kt�re stworzyli i prowadzili, opowie�ci o Delhi Ridge, o bramie Kaszmiru, wreszcie odsiecz i ko�cowe zdobycze Lucknow, przywr�ci�y presti� Brytanii nie tylko w Indiach, ale tak�e w Europie, gdzie poprzednio Krym ujawni� braki w organizacji naszej armii w nie niniejszym stopniu ni� walory bojowe naszych wyborowych �o�nierzy. W Indiach �rodkowych p�omie� zosta� st�umiony, zanim zd��y� gi� rozszerzy�. Wi�ksza cz�� prowincji Bengalu, ca�y Madras i Bom- 797 baj oraz p�nocny zach�d kraju pozosta�y lojalne. Wytrwa�y te� w lojalno�ci wielkie pa�stwa tubylcze, jak Majsur i Hajdarabad. Jednym ze skutk�w Buntu by�o zahamowanie d��e�, realizowanych przez nadgorliwego ducha generalnego gubernatora lorda Dalhousie, pragn�cego przy��czy� terytoria w�adc�w indyjskich, b�d�cych pod brytyjskim protektoratem, do posiad�o�ci bezpo�rednio podleg�ych brytyjskim rz�dom, a to w celu rozszerzenia obszar�w korzystaj�cych z dobrodziejstw administracji. W istocie dokonana swego czasu przez Dalhousiego aneksja Audhu, siedliska buntu, przyczyni�a si� po�rednio do jego wywo�ania. Po 1857 r. pa�stwa tubylcze uwa�ano za podstawowe filary brytyjskiego panowania (raj) i to r�wnie� w czasie p�niejszych politycznych k�opot�w, kt�re powstawa�y w prowincjach pozostaj�cych pod bezpo�rednimi rz�dami Wielkiej Brytanii. Chocia� bunt by� rewolt� oddzia��w wojskowych, a nie powstaniem ludno�ci, wybuch jego wi�za� si� z niejasnym, lecz powszechnym uczuciem niepokoju i obaw, jakie w opinii mas indyjskich budzi�o tempo wprowadzania zmian na mod�� Zachodu

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.