Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Torebkę stawową każdego z nich wzmaćWaBa:1)więzadła promieniste mostkowo-żebrowe(ligg, sternocostdlic radiu.
907.
taj przednie i tylne.
Tworzą one błonę mostka(membraną sterni)przednią i tylną:więzy dło śródstawowe mostkowo-żebrowe(lig, sternocostdle in(rddrticulere).
Występuje ją stale tylko między drugą chrząstką żebrową i miejscem połączenia rękojeści z trzoąąrnostka:3)więzadła żebrowa-mieczykowe(ligg, costoaiphoidea), łączące trzon mosg-.
żebra VI i VU oraz wyrostek mieczykowaty.
Ruchomość klatki piersiowej zapewniają również połączenia:1)kości żebrową-z chrząstkami żebrowymi, 2)połączenia chrząstek żebrowych VI-VIII(V-lXj, ezęstawy międzychrząstkowe(crticulationes interchondm(es)oraz 3)chrząstkozrosty mą-kowe(sgnchondroses stena(es)górny i dolny.
Klatka piersiowa ograniczona jest z tyłu częścią piersiową kręgosłupa, z przodu rmąkiem, z boków żebrami oddzielonymi od siebie przestrzeniami międzyżebrowymi(spąęintercostdlic).
Uwypuklone ku tyłowi tylne odcinki żeber i wyrostki kolczyste kręęątworzą bruzdę żebrowa-kręgową(sulcus costooertebrdlis)dla głębokich mięśni grabie(Wewnątrz klatki piersiowej po obu stronach kręgosłupa uwypukla się do tyłu brną płucna(sulcus pulmondlis).
Otwór górny klatki piersiowej(apertum thoracis supeHąograniczony jest trzonem I kręgu piersiowego, pierwszymi żebrami i górnym brzegterękojeści nnostka.
Znacznie większy otwór dolny klatki piersiowej(cperturd thoracis tą feriom jest ograniczony XII kręgiem piersiowym, dolnymi brzegami żeber XI i chrząstkami żeber X-VII oraz wyrostkiem mieczykowatym.
Chrząstki żeber VII łącząc się tworzą obustronnie łuk żebrowy(crcus costdis), zaś kąt zawarty między łukgmi żeber nazywamy kątem podmostkowym(angulus infrdsterndlis).
Okolica ta, ni wpuklona, nosi też nazwę dołu nadbrzusznego(fossa epigastried).
Do dolnego otwoklatki piersiowej przyczepia się przepona, wpuklająca się ku górze do połowy wysokośklatki piersiowej.
Część górna klatki piersiowej jest więc zajęta przez jamę klatki piersiowej(cmitas thordcis), część dolna-przez jamę brzuszną(cmitas cbdommalirKształt klatki piersiowej zależy od płci, wieku, fazy oddechu, typu konstytucjonalne i ew. zniekształceń patologicznych i sztucznych.
Ruchomość poszczególnych żeber w stawach żebrowa-kręgowych, zresztą bardzo nicowana, ruchy i sprężystość chrząstek żebrowych oraz zależne od pierwszych dwóczynników bierne ruchy mostka zapewniają ruchomość klatki piersiowej.
Mostek uno się ku górze i do przodu.
Może się też zmieniać(spłaszczać)kąt mostka.
Ogólnie dziobniżaniu się przepony i unoszeniu żeber i mostka podczas wdechu(mspirmio)pojemność klatki piersiowej zwiększa się.
Wydech je:rspirdtio)charakteryzuje powrót przep ny i żeber do stanu wyjściowego.
KOŚCI, STAWY I WIĘZADŁ-A GŁOWY Uwagi wstępne(funkcja czaszki).
Kości tułowia i kości kończyn, jak to niebawem zobaczymy, służą przede wszysłdo c e łów dyn a mi c z ny eh.
Spełniają one swe zadanie kształtując odpowiednie@ciała, stanowią podporę urządzeń stawowych i ramiona dźwigni dla mięśni.
Kości czli mają po części podobne zadanie.
Są one modelowane przez ciśnienie i pociąganie 884 śni żucia, karku i mięśni wyrazowych.
Biorą one udział w budowie górnego stawu 89 i obu stawów skroniowa-żuchwowych.
Ich specjalna praca jednak ma wybitnie 94 r a kter statyczny:kości czaszki ograniczają bowiem przestrzenie, które zaWePQróżne narządy lub służą do przyjmowania pożywienia lub powietrza.
I tak:jama cza 4 jest zbudowana odpowiednio dla ochrony mózgowia, oczodół-dla ochrony oka, bWkostny otacza narządy słuchu i równowagi ciała, jama nosowa ze swymi zatokam 4 Krążeniu powietrza i ochronie zmysłu powonienia, jama ustna wreszcie służy do poDnią i rozdrabniania pożywienia.
Dostosowanie do siebie tych wszystkich przestrzent Pwoduje, że poszczególne cegiełki budowy muszą spełniać często kilka zupełnie różPYczynności i wskutek tego mają skomplikowaną budowę, uwarunkowaną flogeneć rym i ontogenetycznym rozwojem całej czaszki.
ąę ązaszce odróżniamy dwie główne części, które rozwojowa i czyny. . -lawo maJ 4 różne znaczenie:1)część mózgową czaszki albo yygzkę wóz gow 4 Oeurocrmiumć:neuron s ścięgno, nerw:lrrjąj-głowa), puszkę olaczającę mózgowie i 2)część twarzową yjęzki albo czaszkę twarzową lub trzewną(splmchnoeraQjP:spl@cW@@s Mzewa), służącą do przyjmowania pożywienia'jęietrza.
Obie te części wzajemnie na siebie wpływają:rozwój szeyjąciowymózgowia np. warunkuje odległość od siebie obu stawów jajowa-żuchwowych, a ciśnienie mięśniówki żucia modeluje czawąiózgową.
Harmonijny kształt czaszki jest więc wynikiem koordyąjmiędzy wielkością mózgowia a mocą aparatu żuchwowego i wielgeią jamy ustnej, jamy nosowej i jej zatok.
Rys rozwoju rodowego czaszki.
yjtogenetyczny i ontogenetyczny rozwój części mózgowej czaszki wykazują wyraźną ęąoległość.
U pierwotnych ryb(np. u rekina)przez całe życie zachowuje się c z a s z k a ąęz es tn a(chondrocrmium), u k o s tn o lu s ki eh(Gmoidei), np. u jesiotra, dochodzi znaczna liczba mozaikowatych skostnień skórnych pokrywających czaszkę na jej poierzehnigórnej:u ryb kostnoszkieletowych i wszystkich czworonożnych czaszka ęstna zostaje wreszcie zastąpiona kością.
Podobnie we wczesnych okresach płodach ssaków i człowieka w mezenchymatycznej tkance łącznej mózgowie(stadium mechymatyczne)występuje wpierw czaszka chrzęstna(stadium chrzęstne), następnie czaszka kostna(stadium kostne).
O ile jednak u ryb chrzęstnoszkieletowych, np. rekina, czaszka chrzęstna(c z a saka p i e rwo tn a, cranium primordidle)całkowicie cza małe jeszcze mózgowie, o tyle już u larw płazów w związku z powiększającym się ózgowiem w sklepieniu czaszki chrzęstnej występują znacznej wielkości ciemiączka twory zamknięte błoną łącznotkankową).
U zarodków ssaków wraz z dalszym rozwora mózgowia nie wystarcza już materiału chrzęstnego do objęcia całego mózgowia:czaachrzęstna ogranicza się z konieczności do wklęsłej płyty podstawnej(chondrom@m), na której spoczywa mózgowie.
Powstaje teraz nowe wysokie sklepienie czaszki wiązujące się łącznotkankowa(desmocrmium:desmos s więzadło), które wraz z z 4 s@ą podstawą uzupełnia puszkę mózgową, 'zaszka powiększa się również ku tyłoł.
granica między czaszką a kręgosłupem przesuwa się kaudalnie, wskazują na to miejłwójścia nerwów
|
WÄ
tki
|