Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.
M�odych artyst�w kszta�tuj� doro�li, odciskaj�c na nich pi�tno lokalnych tradycji i m�wi�c im, by to czy tamto robili w ten czy inny spos�b. Do czasu kiedy dzieci zaczn� precyzyjnie prowadzi� lini� po p�askiej powierzchni, ju� maj� silne kulturowe �skrzywienia".
Wi�kszo�� ma�ych tw�rc�w niestety traci zainteresowanie rysowaniem w wieku kilkunastu lat. G��wnie dlatego, �e stawia si� przed nimi szczeg�lnie trudne zadanie wiernego odwzorowywania �wiata zewn�trznego. Co by si� sta�o, gdyby tak id�c za g�osem w�asnej wewn�trznej potrzeby kontynuowa�y zabaw� z kszta�tami wizualnymi bez ingerencji doros�ych? Jest to dr�cz�ce pytanie, praktycznie bez odpowiedzi. Nowoczesne doros�e spojrzenie na nauczanie rysunku przewiduje � w pierwszej kolejno�ci � opanowanie jego funkcji rejestruj�cej. Takie podej�cie zniech�ca niemal wszystkich, poza bardzo nik�ym procentem m�odych ludzi, spychaj�c sztuk� do roli przedmiotu marginalnego. W innych kulturach i w innych czasach, gdy funkcje symboliczna i dekoracyjna sztuki mia�y du�o wi�ksze znaczenie, prawie wszyscy m�odzi ludzie zachowywali zainteresowanie sztuk� kreatywn�, na czym w rezultacie zyskiwa�a kultura.
W spo�ecze�stwach zachodnich rejestruj�ca rola sztuki osi�gn�a szczytowe znaczenie w ostatnich kilku wiekach, kiedy liczy�a si� wy��cznie funkcja reprezentatywna. Sztuk� narodow� i plemienn� uznano za barbarzy�sk�, a co za tym idzie, bezwarto�ciow�. Zami�owanie do dok�adno�ci sta�o si� tak wielkie, �e wreszcie, w epoce wiktoria�skiej, wynaleziono fotografi�. Prze�ywa�a ona niebywale gwa�towny rozw�j, tak �e wkr�tce wzi�a na siebie niemal wszystkie obowi�zki zwi�zane z rejestrowaniem, kt�re dawniej spoczywa�y na artystach. Fotografia nieruchoma zamieni�a si� p�niej w fotografi� ruchom�, sk�d by� ju� tylko krok do ta�my wideo. Gdy chodzi�o o rejestrowanie wypadk�w historycznych, ekran telewizyjny zast�pi� galeri� sztuki.
�wiat sztuk pi�knych odpowiedzia� na te zmiany w intryguj�cy spos�b. Pocz�tkowo by�y pr�by rywalizowania z nowymi technikami. Impresjoni�ci usi�owali pochwyci� �ulotn� impresj�" okre�lonej sceny, rywalizuj�c z kamer�. Wkr�tce jednak poniechano tych wysi�k�w i arty�ci rozpocz�li stopniowy powr�t do bardziej �zabawowych" korzeni sztuki.
Kubi�ci zacz�li rozdziela� swoje obrazy, wracaj�c do kszta�t�w kanciastych, widocznych
199
Przed wynalezieniem fotografii na sztuce spoczywa� ci�ki obowi�zek rejestrowania �wiata wizualnego. W rezultacie nast�pi� ogromny rozw�j umiej�tno�ci technicznych, ale na og� kosztem tw�rczej zabawy.
m ?
Wynalazek fotografii wywar� ogromny wp�yw na malarstwo. Pocz�tkowo impresjoni�ci rywalizowali z kamer�, pr�buj�c pochwyci� r�ne ulotne momenty (poni�ej), jednak od tamtej pory arty�ci coraz bardziej eksperymentuj�c, powoli zacz�li wraca� do ,,zabawowyeh" korzeni sztuki.
��_-�L-"� -�, ���-(????? �??
1 I � J� " 'S '�"� * � �*"- 'a*' � � # ''-�**'
�I ;!?.'-' ~?
� ,.J ^k-
Kubi�ci zacz�li kroi� �wiat na kawa�ki (g�ra, prawa strona), potem obrazy stawa�y si� coraz bardziej prymitywne (lewa), a� wreszcie malarstwo osi�gn�o stadium rado�nie swobodnego pacykarstwa (powy�ej). Prace Moneta (g�ra, lewa strona), Bra�ue 'a (g�ra, prawa strona), Dubuffeta (lewa) i Pollocka (powy�ej).
201
Wi�cej ni� przetrwanie
na wielu plemiennych dzie�ach sztuki. W �lad za nimi poszli tacy arty�ci, jak Klee, Miro i Dubuffet, kt�rzy inspiracj� czerpali z wyobra�e� dzieci�cych. Nieco p�niej Mondrian i Nicholson swoimi abstrakcjami si�gn�li do bardzo wczesnego stadium � stadium diagramu. I wreszcie za spraw� Pollocka i taszyst�w nast�pi� powr�t do stadium infantylnych bazgro��w.
Innymi s�owy, po wynalezieniu fotografii i odebraniu sztuce funkcji polegaj�cej na rejestrowaniu wydarze� proces rozwoju estetyki uleg� odwr�ceniu, a �wiat sztuk pi�knych powr�ci� krok po kroku do pe�nego pomys��w, naiwnego, typowego dla dzieci wyrazu artystycznego. Sztuka jednak nie sta�a si� z tego powodu, jak utrzymuj� niekt�rzy tradycjonali�ci, dziecinna. Pomi�dzy bowiem okre�leniami �dziecinny" a �naiwny" istnieje zasadnicza r�nica
|
Wątki
|
