W rozwoju jego postawy lirycznej, mimo daj�cych si� zauwa�y� spi�� i prze�om�w, istnieje pewna konsekwencja okre�lana skal� wra�liwo�ci poetyckiej i talentu...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Rozpocz�� swoj� dzia�alno�� jako liryk nawi�zuj�cy do tradycji polskiego baroku, rokokowy mistrz kop-ceptowego erotyku, ale r�wnocze�nie autor wierszy osobistych o czystym tonie, wyznawca koncepcji poezji, kt�rej zadaniem jest przeobra�enie cz�owieka, wyzwolenie od trawi�cych go konflikt-�w. Ta dwutorowo��, rozdarcie, wyra�aj�ce si� stanami sta�ych napi�� emocjonalnych, b�dzie towarzyszy� Knia�ninowi na terenie pu�awskim, kiedy mimo opor�w rezygnuje z uprawiania poezji dora�nych przyjemno�ci i wyrafinowanych wzrusze�. W liryce osobistej ulegn� pog��bieniu tony melancholii i rezygnacji, przypominaj�ce modn� chorob� sentymentalizmu - hipochon-dri�, produkt patologiczny sk�onno�ci do autoanalizy, sta�ej samokontroli wewn�trznej. Podj�cie problematyki patriotycznej stanowi znamienne poszerzenie pola tematycznego z wyeksponowaniem "orfickiej" funkcji poezji, zdolnej wstrz�sn�� sumieniem narodu i przeobrazi� jego �wiadomo��. Seniymentalizm Knia�nina objawia si� w tendencji do doskonalenia uczu�, sta�ej ich analizy, co, by� mo�e, sta�o si� �r�d�em dramatyzmu jego liryki, poszukiwania nowych form wyrazu. Przeciwstawia� w swoich utworach dworskiej moralno�ci z jej wyrafinowaniem i zak�amaniem �wiaL .,autentycznych warto�ci", kt�re zgodnie z pogl�dami epoki, przede wszystkim Rousseau, dostrzeg� w naturalnej prostocie mieszka�c�w wsi. By� jednym z nielicznych w Polsce XVIII wieku poet�w umiej�cych w owej "prostocie" zauwa�y� tak�e �r�d�o inspiracji literackiej, odkry� walory artystyczne poezji ludowej i wyzyska� w spos�b oryginalny w swojej tw�rczo�ci. Charakteryzuj�c postaw� sentymentaln� Knia�nina trzeba podkre�li� jego emocjonalny stosunek do historii, wynikaj�cy z traktowania jej jako realnej rzeczywisto�ci, tkwi�cej w krajobrazie polskim, w pomnikach i dzie�ach sztuki. On te� pierwszy wykorzysta� szans� rozwoju opery serio o tematyce historycznej, sta� si� tw�rc� tego gatunku w teatrze polskim. Wreszcie liryka patriotyczna, niepodleg�o�ciowa, w kt�rej w spos�b nowoczesny, bliski ju� romantyzmowi, wyrazi� has�" i niepokoje prze�omowego momentu kszta�towania si� nowoczesnego narodu pclskiego. By� wprawdzie dworskim poet� Pu�aw, Czartoryskich, przerasta� jednak znacznie ramy takiej roli, zw�aszcza w latach Sejm J Wielkiego i Insurekcji, w okresie og�lnego zrywu narodowego. O stopniu zaanga�owania i autentyzmie uczu� patriotycznych Knia�nina, g�oszonych W jego poezji, �wiadczy fakt, i� po trzecim rozbiorze Polski, przej�ty nieszcz�ciami, jakie spad�y na kraj, popad� w stan ob��kania i prze�y� w nim H lat, zmar� bowiem dopiero w r. 1807 (zosta� pochowany na cmentarzu w Ko�skowoli). By� poet�, kt�ry potrafi� wyrazi� g��boki dramatyzm konflikt�w swojej epoki i za�wiadczy� ich tragiczne rozwi�zanie w�asnym losem. 19 291 Franciszek Karpi�sfei Rozdzia� 3 FRANCISZEK KARPI�SKI 1. Za najbardziej typowego reprezentanta sentymentalizmu w poezji polskiego o�wiecenia przywyk�o si� uznawa� "�piewaka Justyny", Franciszka Karpi�skiego. Pokolenia badaczy r�nie ocenia�y jego tw�rczo��: obok s�d�w krytycznych, wyg�aszanych przewa�nie w ko�ach pozyty-wist�w, nie brak objaw�w adoracji i podziwu. Romantycy, kt�rzy na og� pot�piali klasycyzm stanis�awowski, nazywaj�c go, jak np. Moch-nacki, "kopi� kopii", "drzewem zagranicznego szczepu", u Karpi�skiego odkrywali z aprobat� elementy rodzime. Mickiewicz, chocia� na wst�pie prelekcji paryskich m�wi� do swoich s�uchaczy: "Panowie, epoka Stanis�awa Augusta nie zajmie nas d�ugo", analizie wierszy "�piewaka Justyny" po�wi�ci� sporo miejsca. "S� mi�dzy nimi - stwierdzi� z pewn� przesad� - pie�ni, kt�re by mo�na postawi� obok najpi�kniejszych pie�ci Goethego", a przy rozbiorze sielanki Laura i Filon doda�: "Wszystko tu jest narodowe, polskie: krajobraz, naszczekiwanie ps�w stanowi�ce muzyk� wieczoru w ka�dej wsi, ten b�r zamykaj�cy widnokr�g, wszystkie szczeg�y, i te maliny, i ta plecianka, wszystko to wzi�te z powszedniego �ycia w Polsce". W niekt�rych pracach o Karpi�skim wykazywano zbie�no�� jego postawy z pogl�dami Rousseau, dostrzegane by�y nawet pewne analogie biografii obu pisarzy oraz podobie�stwa, do�� odleg�e zreszt�, w realizacji literackiej opisu w�asnego �ycia - Wyzna� Jana Jakuba i pami�tnik�w Karpi�skiego, zatytu�owanych w r�kopisie Historia mego wieku t ludzi, z kt�njmi �y�em

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.