ďťż
Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu (Central European Free Trade Agreement CEFTA). Porozumienie to jest wzorowane na umowach między tymi krajami a UE i EFTA. Przewiduje ono, że liberalizacja handlu będzie odbywała się w jednakowym tempie dla wszystkich uczestników. Strefa wolnego handlu obejmuje tylko towary przemysłowe i selektywną liberalizację produktów rolnych. Na potrzeby negocjacji harmonogramu i przyszłego kalendarium liberalizacji towary przemysłowe podzielono na trzy kategorie (według kryterium wrażliwości na potencjalny import), które różnią się terminami i skalą obniżek ceł. Liberalizacja handlu towarami przemysłowymi polega na redukcji ceł aż do całkowitej ich likwidacji i znoszeniu barier pozacelnych. Realizowana jest etapami. Do l stycznia 1996 roku zniesiono cła na większość towarów przemysłowych we wzajemnym handlu i znacznie obniżono cła na towary bardzo wrażliwe na konkurencję z importu (z tzw. wrażliwych sfer produkcji dla poszczególnych krajów).
W odniesieniu do towarów rolno-spożywczych wprowadzono listy towarów, które objęte są redukcją ceł importowych. Ostatnie porozumienie w tym zakresie przewiduje utworzenie jednolitego, wielostronnego mechanizmu przyspieszonej liberalizacji handlu towarami rolno-spożywczymi.
Umowa o utworzeniu strefy wolnego handlu między Polską i członkami EFTA, podpisana w grudniu 1992 roku, przewiduje liberalizację handlu towarami przemysłowymi, a w handlu produktami rolnymi liberalizacja będzie dokonywana na podstawie uzgodnień dwustronnych.
Stosownie do postanowień umowy, Polska i EFTA sukcesywnie będą
Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu
Strefa
wolnego
handlu
Polska
kraje
EFTA
^36
Czesław Pietras
Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu
Stowarzyszenie Krajów Południowo-Wschodniej Azji
Regionalne
Porozumienie
o Handlu
i Współpracy
SPARTECA
liberalizować cła i inne ograniczenia importowe, a wolny handel towarami przemysłowymi oraz przetworzonymi towarami spożywczymi, rybami i innymi produktami morza ma być osiągnięty w 2001 roku. Dodatkowe uzgodnienia zawarte w umowie przewidują ochronę własności intelektualnej, określenie zasad konkurencji między przedsiębiorstwami oraz zakres pomocy krajów EFTA dla Polski.
Liberalizację handlu produktami rolnymi określają umowy dwustronne, które różnią się pod względem zakresu preferencji i liczby pozycji towarowych.
Od l stycznia 1994 roku zaczęła funkcjonować Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu (North American Free Trade Agreement NAFTA), obejmująca Stany Zjednoczone, Kanadę, Meksyk. Jest to największa na świecie strefa wolnego handlu, zamieszkiwana przez ponad 360 min osób i wytwarzająca PKB w wysokości ponad 6000 mld USD. Celem utworzenia tej strefy jest likwidowanie barier handlowych i ułatwienia w handlu towarami i usługami, wspieranie uczciwej konkurencji, zwiększanie możliwości inwestowania, ochrona własności intelektualnej, tworzenie warunków do regionalnej współpracy umożliwiającej osiąganie korzyści oraz wzmacnianie standardów zdrowotnych, bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
Zgodnie z porozumieniem NAFTA, cła na wszystkie produkty będą obniżane w czterech etapach czasowych, według czterech kategorii towarów, aż do całkowitego ich zniesienia w ciągu 1015 lat. Przewiduje ono również znaczną liberalizację wymiany usług. Wprowadza obowiązek równego traktowania inwestycji krajowych i zagranicznych, co umożliwi przepływ kapitału w formie inwestycji bezpośrednich i pośrednich oraz czerpanych z nich dochodów. W dziedzinie ochrony praw własności intelektualnej porozumienie NAFTA zapewnia wyższy stopień protekcji niż umowy dwu-i wielostronne. Podwyższa też standardy zdrowotne, bezpieczeństwa i ochrony środowiska w skali całego ugrupowania.
W 1967 roku Indonezja, Filipiny, Singapur, Tajlandia i Malezja utworzyły Stowarzyszenie Krajów Południowo-Wschodniej Azji (Association of South-East Asian Nations ASEAN). Celem tego Stowarzyszenia jest promowanie rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego regionu poprzez programy współpracy, gwarantowanie stabilności politycznej i ekonomicznej oraz rozwiązywanie problemów wewnątrz- regionalnych. W późniejszym okresie do Stowarzyszenia przystąpiły Brunei Darussalam (1984 rok) i Wietnam (1995 rok).
Regionalne Porozumienie o Handlu i Współpracy między Krajami Południowego Pacyfiku (South Pacific Regional Trade and Economic Cooperation Agreement SPARTECA), zawarte w lipcu 1980 roku, obejmuje dwa wysoko rozwinięte kraje, tj. Australię i Nową Zelandię oraz dziesięć słabo rozwiniętych mikropaństw południowego Pacyfiku: Fidżi, Kiribati, Nauru, Niue, Samoa Zachodnia, Tonga, Tuvalu, Yanuatu, Wyspy
24. Gospodarka światowa problemu globalne
537
Cooka i Wyspy Salomona. Celem tego porozumienia jest stopniowe osiąganie bezcłowego i nieograniczonego innymi barierami handlowymi dostępu do rynków Australii i Nowej Zelandii, przyspieszenie rozwoju mikropaństw poprzez wzrost eksportu, ułatwienie ich ekspansji eksportowej przez promocję inwestycji na ich terytorium oraz rozszerzenie współpracy gospodarczej, przemysłowej i w dziedzinie rolnictwa.
W 1991 roku podpisano traktat o utworzeniu Wspólnego Rynku Ameryki Południowej (Southern Cone Coomon Market Mercosur). Przystąpiły do niego: Brazylia, Argentyna, Paragwaj i Urugwaj. Kraje te mają razem około 190 milionów mieszkańców i wytwarzają PKB w wysokości 800 mld USD.
Głównym celem porozumienia było stworzenie wspólnego rynku krajów członkowskich, obejmującego swobodny przepływ towarów, usług i czynników produkcji. Zakładało ono likwidację barier celnych i ograniczeń pozataryfowych, utworzenie wspólnej zewnętrznej taryfy celnej, koordynację polityki makroekonomicznej oraz wzajemne dostosowanie niektórych przepisów ustawodawstw krajowych.
Postanowienia traktatu zostały zrealizowane, co przyniosło wiele korzyści, przede wszystkim w postaci wzrostu obrotów handlowych oraz napływu inwestycji zagranicznych.
Regionalne ugrupowania integracyjne funkcjonują również w innych regionach świata. W 1960 roku utworzono Wspólny Rynek Ameryki Środkowej (CACM) obejmujący Gwatemalię, Honduras, Kostarykę, Nikaraguę i Salwador. Jednakże napięcia polityczne w tym regionie doprowadziły do zawieszenia działalności tego ugrupowania
|
WÄ
tki
|