Ukryty sens mitu mo�e by�, co oczy- wiste jest W psychoanalizie, istotniejszy od tego, czy wyja�nienia lub interpretacja same w sobie s� trafne lub b�yskotliwe...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Cz�sto zauwa�am, gdy interpretuj� problemy pacjenta w trakcie psychoanalitycznej sesji, �e to, co wywiera na nim wra�enie, to nie teoretyczna fa�szywo�� czy prawdziwo�� mojego wy- wodu, ale fakt, �e jego sprawa nabiera dla kogo� znaczenia. Jest to pozytywny aspekt mitu. Ten �g��bszy mit" polega na tym, �e mo�emy zaufa� znaczeniom naszego interpersonalnego �wiata, �e ludzka �wiadomo�� mo�e w zasadzie styka� si� z tym sensem. Ko�cz�c lektur� poematu Lukrecjusza wstajemy lepiej przygotowani do stawienia czo�a mi�o�ci 1 �mierci, lepiej przygotowani na spotkanie �mierci, bowiem wiemy, �e spotykamy j� razem. Jest to ilustracja tego, jak mit niesie z sob� in- tencjonalno��. Przez mit intencjonalno�� mo�e zo- 369 sta� zakomunikowana. Czytelnik przypomina sobie mo�e nasz� pierwotn� definicj� intencjonalno�ci jako struktury, dzi�ki kt�rej do�wiadczenie nabiera sensu. Przy ko�cu poematu Lukrecjusza uzyskujemy �wia- domo�� znacz�cej struktury w naszych wzajemnych stosunkach ze sob� i ze �wiatem, w kt�rym �mier� jest obiektywnym faktem. Mamy tu ilustracj� tego, jak intencjonalno�� odr�nia si� od intencji: w wy- padku Lukrecjusza s� one pr�b� przekazania pew- nych wyja�nie�, z kt�rych wi�kszo�� okaza�a si� fa�szywa lub po prostu nieistotna. Lecz kiedy spoj- rze� na dorobek Lukrecjusza ca�o�ciowo, wy�ania si� jego g��bszy wymiar, kt�rego by� Lukrecjusz zupe�- nie �wiadom; ujawni�o si� co� istotniejszego ni� to, co wzi�� od Epikura, co� wa�niejszego ni� jego dob- rze obmy�lona filozofia, co� wa�niejszego ni� jego spontaniczne intencje. Siad�w tego nie odnajdziemy w tym, co m�wi, ale w poemacie jako ca�o�ci, w kt�rym utalentowany, czuj�cy, kochaj�cy, chc�cy i my�l�cy, pisz�cy cz�owiek napotyka ca�y olbrzymi obszar ludzkiego do�wiadczenia. Jest to mit troski. Jest to stwierdzenie, �e w �wie- cie licz� si� tylko mi�o��, b�l, lito�� i wsp�czucie. Te uczucia przekraczaj� nawet �mier�. TROSKA W NASZYCH CZASACH____ �W mi�o�ci cz�owiek zaczyna wszystko od pocz�- tku" � pisa� S0ren Kierkegaard. Tym pocz�tkiem jest zwi�zek mi�dzy lud�mi, kt�ry nazywamy trosk�. Cho� wykracza ona poza uczucie, od niego si� za- czyna. Jest to uczucie zwi�zane z zainteresowaniem, rodzi si�, gdy zaczyna nas obchodzi� istnienie innej osoby; jest to relacja, kt�rej istot� jest otwarcie si� na drugiego, a kt�ra w swej najg��bszej formie przyjmuje posta� b�d� cierpienia dla lub z powodu drugiego, b�d� dzielenia si� z nim rado�ci�. Troska odkrywana jest na nowo przez psycholo- g�w i filozof�w podkre�laj�cych rol� , uczucia jako pod�o�a ludzkiej egzystencji. Gdy William James twierdzi, �e �uczucia s� wszystkim", nie oznacza to dla�, �e nie ma nic wa�niejszego nad uczucia, ale �e wszystko si� od nich zaczyna.. Uczucia zobowi�- zuj�, wi�� z przedmiotem, pobudzaj� dzia�anie. Ju� po tym jak James poczyni� owo, �egzystencjalistycz- ne" stwierdzenie, zosta�a obni�ona ranga uczu�, zo- sta�y one zlekcewa�one i potraktowane jedynie jako co� subiektywnego. Rozum albo dok�adniej techno- logiczny rozum sta� si� wszechprzewodnikiem. Gdy m�wi�, �e �czuj� co�", oznacza to, �e �mam niespre- cyzowane przekonanie", tj. nie wiem czego� dok�ad- nie. Nie zdajemy sobie jednak przy tym sprawy, �e nie mo�na wiedzie� Inaczej jak przez uczucia. Rozw�j psychoanalizy doprowadzi� do przywr�ce- nia uczuciom pierwsze�stwa. W psychologii akade- mickiej dokonuje si� ten sam proces. Hadley Can- tril pisze artyku� zatytu�owany Sentio, ergo sum, Sylvan Tomkins Homo patens, Susan Langer sw� now� ksi��k� zatytu�owa�a Umys�, esej o uczuciach. Alfred North Whitehead, mistrz pani Langer, wska- zuj�c na b��dno�� kartezja�skiego stwierdzenia cogi- to ergo sum, pisa�: �Nie jeste�my �wiadomi nigdy ani czystej my�li, ani czystej egzystencji. W istocie uwa�am, �e jestem raczej zespo�em emocji, przyjemno�ci, nadziei, l�k�w, cel�w, ocen r�nych alternatyw, decyzji � wszystko to s� moje subiektywne reakcje wobec mo- jego �rodowiska. Jedno��, o kt�rej pisa� Kartezjusz, owo �jestem", okre�la si� w procesie kszta�towania bez�adnego materia�u w konsekwentny wzorzec u- czuciowy."19 Powiedzia�em wcze�niej, �e nie mo�emy odwo�y- wa� si� ju� wi�cej ani do romantycznego, ani do etycznego pod�o�a mi�o�ci. Musimy zacz�� od po- cz�tku, rozpocz�� od uczu�. 19 A. N. Whitehead, w: Alfred North Whitehead: His Reflec- tions on Ma� and Natur�, ed. R. N. Anshen, New York 1961, s. 28. Aby pokaza�, w jak prosty i bezpo�redni spos�b uczucie � troska d��ca do mi�o�ci � ujawnia si� w trakcie terapeutycznego wywiadu, proponuj� lek- tur� wyj�tk�w z sesji psychoanalitycznej. P r e ston: Jestem Judaszem. Wobec swoich rodzic�w, siostry. Wo- bec sztuki � kt�r� pos�uguj� si� tylko dla w�asnych cel�w... Czuj� si� �le, jestem zniech�cony... Jestem chory z braku mi�o�ci. Terapeuta: (Proponuj� mu, �eby si� rozlu�ni� i do- pu�ci� do ujawnienia si� skojarze�) Pr� s t on: Ja nie jestem rzeczywisty. Szalbierz. Nie jestem sob�. Nie mog� uwierzy� w siebie. (Cisza). Tkwi� poza �y- ciem, poza Beverly, unieruchomiony. W Beverly tydzie� temu kochali�my si� wspaniale. Ale wyobrazi� prosz� sobie, jest w ci��y � poluje na nowe mieszkanie... (cisza)... Nie powinienem m�wi�, nic to nie da. Terapeuta: Trzymaj si� �tkwienia" � przynajmniej jest w tym co� realnego. P r e s t o n: (Zgodzi� si� ze mn�. Milczenie przez kilka minut. Nieznacznie si� obr�ci� i spojrza� na mnie z ko- zetki). Niepokoj� si� o ciebie. Musi ci by� ci�ko, nie wiedz�c co zrobi�, czy co� powiedzie�, czy nie. Ci�ko by�oby nawet samemu Freudowi. Terapeuta: (Uderzy� mnie ton jego g�osu, nie by�o w nim zwyk�ej beztroski, nuty triumfu. Po minucie) Czy�bym s�ysza� nowy ton w twoim g�osie � jakby nuta prawdziwej sympatii, a nie triumfu? P r es t o n: Tak, sympatii. W�a�nie ty jeste� tutaj ze mn�. Oboje utkwili�my... Czuje si� to inaczej ni� godzin� temu. Terapeuta: Chyba po raz pierwszy dostrzegam u ciebie prawdziwie ludzkie uczucia... W Czekaniu na Godota (wspomnia� o tej sztuce wcze�niej) oni co� czuj� do siebie. Pr� s t o n: To wa�ne, �e czekaj� razem. Nag�y przyp�yw prawdziwie ludzkich uczu� sympa- tii jest momentem prze�omowym w psychoterapii. Aby w�a�ciwie oceni�, jakie to ma znaczenie, przyjrzyj- my si� wsp�czesnej dsamaturgii. W dramacie po omacku chce si� dotrze� do podstawowego stanu uczu�. W okresie, gdy racjonalizm i technologia osi�gn�y pe�ni�, przestali�my widzie� i interesowa� si� cz�owiekiem; teraz z pokor� musimy powr�ci� do prostego do�wiadczenia troski. Dla sztuki wsp�czes- nej zasadniczym problemem jest za�amanie si� ko- munikacji mi�dzyludzkiej

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.