Ta metoda, wynaleziona w Italii i wypr�bowana w wielu budowlach, polegaj�ca na skupianiu ci�aru sklepienia na czterech podporach, do kt�rych zbiegaj� si� jego...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Jest to konstrukcja, kt�ra zapocz�tkowana przez bazylik� cesarsk�, przesz�a do wielkich, okr�g�ych budowli Ko�cio�a chrze�cija�skiego. San Vitale w Rawennie i Hagia Sofia w Konstantynopolu wywodz� si� z sali w termach. Cesarska dzia�alno�� budowlana rozwija�a si� za Sewer�w r�wnie� w prowin- cjach. Pomijamy tu Syri�, gdzie w Heliopolis (Baalbek) rozbudowano �wi�ty okr�g, a Palmyra swymi kolumnadami i reliefami nagrobnymi kontynuowa�a a� po czasy kr�lowej Zenobii hellenistyczno-orientalne formy artystyczne. Dla rozwoju sztuki na Zachodzie szczeg�lnie wa�ne s� budowle w Afryce, macie- rzystej prowincji Sewer�w. Wiele miast tego obszaru otrzyma�o na zlecenie domu cesarskiego nowe �wi�tynie i bazyliki, termy i budowle teatralne. Cz�sto przesuwa si� �wi�tynie na �rodek okr�gu �wi�tego - tak dzieje si� na przyk�ad ze �wi�tyniami bog�w kapitoli�skich, ale i z przybytkami b�stw lokalnych, jak Dea Cae(estis w Thugga. Nowe forum w Lepcis Magna ukazuje w znakomity spos�b t� specyficznie rzymsk� tendencj� do dostosowywania za�o�enia przestrzennego do patrz�cego poprzez jednoznaczn� orientacj� i zachowanie osi optycznej. Po raz pierwszy w wielkim za�o�eniu powi�zano ze sob� wygi�tymi �ukami kolumny hal, otaczaj�cych forum. Jest to rz�d arkad, kt�ry przyj�� si� w architekturze p�noantycznej, �wieckiej i sakralnej. Odnajdujemy go w ulicy kolumnowej, tzw. perystylu, pa�acu Dioklecjana, ale i w nawie g��wnej niejednej bazyliki chrze�cija�skiej. W Afryce s� jeszcze inne budowle �wiadcz�ce o trwaniu w III wieku zamo�nej warstwy miejskiej, a r�wnocze�nie do pewnego st^pnia ukazuj�ce g��bok� przemian� form sztuki rzymskiej. Ten kraj, dostarczaj�cy tak wielu zwierz�t poszukiwanych do igrzysk, obfituje w amfiteatry, z kt�rych amfiteatr w Thys- drus (El D�em) jest najbardziej imponuj�cym przyk�adem z tej epoki. W miastach nie posiadaj�cych amfiteatru niekiedy przystosowywano teatr do igrzysk z udzia�em zwierz�t. Teatr z tego okresu zachowa� si� w mie�cie Sabratha w Trypolitanii. Wysoka �ciana budynku scenicznego jest tam ca�kowicie zakryta i podzielona na trzy pi�tra dobudowanymi do niej strukturami kolumnowymi. R�wnie� biblioteki i termy otrzymywa�y niekiedy takie wspania�e fasady, a w niszach ich �cian cz�sto umieszczano pos�gi. Po��czenie rze�by figuralnej z architektur� sta�o si� jedn� z cech charakterystycznych p�nego budownictwa 19 - Upadek Rrymu 290 Metamorfoza kultury w zwierciadle sztuki rzymskiego. Znamienne dla poczucia formy i przestrzeni ludzi tego okresu jest to, �e rze�ba figuralna, ju� bardzo rzadko bywa stawiana na otwartej przestrzeni. Pos�gi umieszcza si� raczej pod �cianami albo te� staj� si� one elementami ci�g�w kolumnowych. Autonomiczna rze�ba wolno stoj�ca, wznios�y tw�r klasycznej Grecji, w �wiecie rzymskim zostaje wt�oczona w ciasne ramy, a w sztuce wczesnochrze�cija�skiej zanika prawie ca�kowicie. Natomiast plastyka portretowa rozwija�a si� znakomicie. Portret cesarski by� teraz przedmiotem kultu zar�wno w Rzymie, jak w miastach prowincjonalnych oraz w obozach legion�w i wojsk posi�kc~:~ych. Zaraz po obj�ciu w�adzy wizerunek nowego w�adcy posy�ano do prowincji, a ka�dy obywatel m�g� go ogl�da� w oficjalnej wersji na monetach. Ta wysoka ranga portretu cesarskiego powa�nie wp�yn�a na ca�� sztuk� portretow�. Pochodz�ce z tego okresu i do�� licznie zachowane do dzi� g�owy i popiersia ukazuj� gwa�town� przemian� kierunk�w stylistycznych. Hellenistyczny klasycyzm wyst�puje obok realizmu rzymskiego, d��cego do dok�adnego oddania rzeczywisto�ci. Poczynaj�c od po�owy stulecia, umacnia si� tendencja do podkre�lania wyrazu twarzy kosztem organicznej struktury g�owy. Wypr�bowuje si� nowe �rodki plastyczne, zmierzaj�ce do uj�cia wyrazu twarzy i uzewn�trznienia prze�y� duchowych. Mamy portret Karakalli o dzikim wyrazie twarzy, zdradzaj�cym gwa�towno�� i nikczemno�� despoty. Mamy te� popiersie Filipa Araba, kt�rego stereometrycznie uformowana g�owa tchnie g��bokim sceptyzmem. Spo�r�d podobizn Galiena nale�y wyr�ni� g�ow� z rzymskiego Museo delie Ternie: portret filozofa o zmys�owo mi�kkich rysach i spojrzeniu b��dz�cym w dali. Pod koniec stulecia jeszcze cz�ciej wyst�puje to intensywne uduchowienie - arty�ci szukaj�, mo�e pod wp�ywem tendencji neoplato�skich, nowych �rodk�w do wyra�enia tego, co nadzmys�owe, co ukryte poza rzeczami. R�wnie� w dziedzinie reliefu historycznego w czasach Sewer�w zaczyna si� odwr�t od stylu klasycznego. Septymiusz Sewer, wznosz�c haki triumfalne w Rzymie i w miastach Afryki, zachowa� tradycyjn� metod� s�awienia swych czyn�w i przekazywania ich pami�ci potomnych w cyklach reliefowych. �uk stoj�cy w p�nocnym naro�niku Forum Romanum przedstawia w rze�bach frontalnych wa�ne wydarzenia wojen partyjskich. W ci�g�ej narracji nast�puj� po sobie sceny bitewne, postacie rozwijaj� pe�ni� swych cia�, towarzysz� im elementy krajobrazowe

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.