str...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

244). Gdy uczniowie mieli sobie potem przypomina� "pozostawione" tam rzeczy, ustalon� drog� odtwarzali przy u�yciu poj��, po to by od�o�one w poszczeg�lnych miejscach rzeczy po kolei "pozbiera�" z powrotem. Obraz danej rzeczy s�u�y jako bodziec wywo�uj�cy. Wykonany w XVII wieku przez mnicha z zakonu dominikan�w drzeworyt (zob. rysunek 6.12) obja�nia metod� miejsca (zwan� te� meto' da loci). * T�umaczy� Rafa� Wilko�ski 255 PSYCHOLOGIA PAMI�CI Drzeworyt przedstawia, obok jakich miejsc przechodzi si�, spaceruj�c po klasztorze. Pocz�tek jest wi�c na kru�ganku (g�rny rz�d), nast�pnie droga wiedzie przez bibliotek� (�rodkowy rz�d), a na ko�cu trafia si� do kaplicy (dolny rz�d). Mnichom, kt�rzy mieszkali w tym klasztorze, odtworzenie tej drogi zapewne nie sprawia�o trudno�ci. (R�ka, kt�ra pojawia si� w co pi�tym miejscu, mia�a Rys. 6.12 Drzeworyt z XVII wieku, obja�niaj�cy metod� miejsca. - tak jak oznakowane krzy�ami co dziesi�te miejsce - dzieli� materia� pami�ciowy na jednostki orientacyjne.) Gdy mnich chcia� si� nauczy� na pami�� pewnego szeregu poj��, musia� je najpierw przekszta�ci� w plastyczne obrazy, a potem w ustalonej kolejno�ci po��czy� z poszczeg�lnymi miejscami, przedstawionymi na drzeworycie. W p�niejszej fazie odtwarzania musia� powt�rzy� w wyobra�ni okre�lon� drog� przez klasztor. Mimo �e dzisiaj do dyspozycji s� terminarze, notatniki i podobne u�atwienia, nie od rzeczy b�dzie pos�u�enie si� czasem metod� miejsca przy sporz�dzaniu list zakup�w czy przy zapami�tywaniu polece� i termin�w um�wionych spotka�. Rysunek 6.13 na paru przyk�adach pokazuje, w jaki spos�b do pami�ci wprowadzi� mo�na nast�puj�ce sprawunki: "kie�basa, chleb, mleko, piwo, gruszki, pasta do z�b�w". Spacer po w�asnym mieszkaniu rozpocz�� mo�na w przedpokoju, gdzie do szafy na ubrania chowamy kie�bas�. Nast�pnie wchodzi si� do pokoju; tutaj wzrok pada od razu na kominek, na kt�rym znajduje si� bochenek chleba. Dochodzi si� do kuchni, w kt�rej umieszcza si� krow� symbolizuj�c� mleko, itd. Rys. 6.13 Metoda miejsca jako pomoc do zapami�tania listy zakup�w. 256 WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII Ramka informacyjna 6.4: Czy pami�� doskona�a jest godna po��dania? W roku 1968 rosyjski psycholog Aleksander Luria przedstawi� szerokiej publiczno�ci przypadek S. Chodzi tu o pewnego dziennikarza, kt�rego przez trzydzie�ci lat Luria wielokrotnie bada�. S. mia� doskona�� pami��; pami�ta� wszystkie szczeg�y wszystkich zdarze�, kt�re mu si� przytrafi�y. W trakcie pierwszego eksperymentu Luria poprosi� S., by ten nauczy� si� na pami�� d�ugich list nie powi�zanych ze sob� wyraz�w i cyfr. S. odtwarza� ten materia�, nie pope�niaj�c przy tym �adnego b��du. Nie sprawia�o mu r�wnie� trudno�ci wywo�anie z pami�ci owych cyfr i wyraz�w w odwrotnej kolejno�ci. Nawet bardzo d�ugi odst�p czasu pomi�dzy nauczeniem si� a odtworzeniem nie wp�yn�� ujemnie na dokonania jego pami�ci. Dzi�ki szczeg�owym badaniom bardzo szybko sta�o si� jasne, �e S. pos�ugiwa� si� metod� miejsca, to znaczy materia� pami�ciowy przetwarza� na obrazy i podczas dokonywanego "w umy�le" spaceru po znanej sobie ulicy odk�ada� je w okre�lonych miejscach. Gdy drog� t� odtwarza� w p�niejszych wspomnieniach, pope�nia� interesuj�ce b��dy. "Przeoczy�" na przyk�ad pewien obiekt i wygl�da�o to tak, jak gdyby przedtem schowa� go w ciemnym k�cie. Kiedy� jego uwadze umkn�o jajko, kt�re w jego wyobra�eniach le�a�o przed bia�� cian�. Luria doszed� do wniosku, �e w opisanych wypadkach nie chodzi�o o zaniki pami�ci, lecz o b��dy w spostrzeganiu. Niezwyk�e zdolno�ci S. do wr�cz natr�tnego przekszta�cania liczb i s��w w poj�cia plastyczne nastr�cza�y mu jednak wielu k�opot�w. Mia� ogromne trudno�ci ze �ledzeniem opowiadania czy rozmowy, poniewa� obrazy zdawa�y si� go przyt�acza�; znacznie utrudnione by�o wi�c rozumienie owych opowiada� b�d� rozm�w. Nawet proste zdania potrafi�y zbi� go z tropu. S. czyta� na przyk�ad takie zdanie: "Praca zacz�a i�� swoim normalnym trybem". Przy s�owie "praca" natychmiast narzuca� mu si� obraz fabryki; przy s�owie "normalny" przychodzi�a mu natomiast na my�l wysoka, ogorza�a od s�o�ca, "normalna" kobieta. Musia� sobie jeszcze poradzi� ze zwrotem "i�� trybem". S. m�wi�: "Co to wszystko ma znaczy�? Jest przemys�, to znaczy fabryka, jest normalna kobieta - co wsp�lnego ma jedno z drugim? Co to jest, od czego musz� si� wyzwoli�, by m�c sobie wyobrazi� jak�� rzecz?". S. stan�� przed naprawd� niecodziennym zadaniem: znalezienia metody, przy kt�rej pomocy m�g�by przeciwstawi� si� swojej osobliwej sile wyobra�ni; musia� znale�� spos�b, kt�ry pozwoli�by mu na przynajmniej cz�ciowe zrozumienie rozm�w prowadzonych w jego obecno�ci. Przypadek S. pokazuje wyra�nie, jak wa�na jest funkcja wyboru dokonywanego przez uwag� i jak bardzo zbyt silne sk�onno�ci do przekszta�cania liczb i wyraz�w w obrazy mog� przeszkadza� w dokonywaniu uog�lnie� i wydobywaniu poj�� abstrakcyjnych - podstaw inteligentnego my�lenia

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.