Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
17.5.1.5. Wspomaganie i finansowanie zintegrowanych spółdzielni pracy
Spółdzielnie muszą być ekonomicznie samowystarczalne, a z drugiej strony - konkurencyjne w stosunku do innych zakładów pracy. Muszą wiec walczyć o klienta. Z tego powodu duży nacisk kładą one na wydajność i jakość pracy, a także dużą wagę przywiązują do marketingu.
Spółdzielnie zrzeszone są w 2 związkach (konfederacjach), których zadaniem jest udzielanie pomocy przy powstawaniu nowych spółdzielni, udzielanie różnych informacji i porad spółdzielniom, szkolenie personelu, badanie rynku zbytu itp. Z uwagi na to, że spółdzielnie okazały się dobrym rozwiązaniem problemu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, związki te dążą do zwiększenia liczby spółdzielni oraz do obejmowania zatrudnieniem coraz to większej liczby osób niepełnosprawnych i innych osób mających trudności w uzyskaniu zatrudnienia na otwartym rynku pracy. W ostatnim okresie placówki psychiatryczne stały się bardzo aktywne w tworzeniu spółdzielni pracy, w których mogliby zatrudniać swoich pacjentów. Systematyczną pracę swoich pacjentów widzą one jako jedną z form leczenia.
Do 1991 r. spółdzielnie te działały bez specjalnych podstaw prawnych. Dopiero dzięki przyjęciu przez parlament Ustawy 381 dotyczącej spółdzielni społecznych został określony ich status prawny i otrzymały one szereg przywilejów. Przed 1991 rokiem otrzymywały one dotacje - wsparcie finansowe z różnych źródeł i w różnej formie, a więc od władz regionalnych, prowincjonalnych, lokalnych, placówek służby zdrowia itp. Nowa Ustawa wyraźnie określa, że ich finansowanie należy do władz regionalnych. Mogą one otrzymywać dotacje na:
1. Organizację i wyposażenie nowych spółdzielni.
2. Przystosowanie stanowisk pracy dla pracowników niepełnosprawnych.
221
3. Składki na ubezpieczenia społeczne.
4. Pokrywanie kosztów szkolenia i wynagrodzenie uczniów.
Władze lokalne i placówki służby zdrowia mogą także wspierać finansowo spółdzielnie. Wchodzą one jednak zwykle jako współzałożyciele spółdzielni.
17.5.1.6. Status zintegrowanych spółdzielni pracy
Często stawia się pytanie, czy włoskie zintegrowane spółdzielnie można traktować jako zakłady pracy chronionej, z uwagi na to, że sprawa zatrudnienia w nich osób niepełnosprawnych nie jest zbyt wyraźnie określona. Czynniki, które przemawiają za traktowaniem ich za zakłady pracy chronionej, są następujące:
1. Spółdzielnie zostały stworzone z zamiarem zawodowej aktywizacji
osób niepełnosprawnych, chociaż nie stanowią one często w nich większości
pracowników.
2. Stanowią kolektywną formę zatrudnienia osób niepełnosprawnych;
stanowią przynajmniej jedną trzecią załogi.
3. Otrzymują dotacje od władz państwowych, bez których nie mogłyby
funkcjonować.
Z punktu widzenia integracji zawodowej osób niepełnosprawnych włoskie spółdzielnie stanowią formę pośrednią między typowymi zakładami pracy chronionej, w których zdecydowaną większość zatrudnionych stanowią osoby niepełnosprawne, a zwykłymi zakładami pracy.
17.5.2. Zakłady pracy chronionej
Obok zintegrowanych spółdzielni pracy istnieją również we Włoszech zakłady pracy chronionej (laboratori protetti). Zaczęły one powstawać tam pod koniec lat 60-tych. Szczególny ich rozwój zaznacza się jednak w latach 70-tych po przyjęciu przez Parlament ustawy 113 dotyczącej zatrudnienia chronionego, która pobudziła inicjatywy powoływania tego rodzaju placówek. Nie zyskały one jednak większego wsparcia i przez wielu uważane są jako instytucje marginalne. Przez zakłady pracy chronionej rozumie się we Włoszech specjalne placówki, których celem jest włączenie osób niepełnosprawnych w odpowiednie zajęcia i pracę, jak również zapewnienie im odpowiedniej opieki, a w odniesieniu do niektórych z nich przygotowanie
222
do pracy na otwartym rynku. Są one przeznaczone głównie dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Obecnie istnieje we Włoszech około 300 tego rodzaju placówek. Jednak w około 100 z nich dominował aspekt opiekuńczo-wychowawczy, a nie zawodowy. Stąd trudno nazwać je zakładami pracy chronionej sensu stricto. W pozostałych około 200 zakładach przebywa około 3.500 osób niepełnosprawnych. Są to z reguły małe zakłady, w których przebywa średnio od 15-20 osób oraz kilka osób personelu.
Jeśli chodzi o rodzaj działalności gospodarczej, to jest ona zbliżona to tej, jaka prowadzona jest w zintegrowanych spółdzielniach pracy. Większość z nich ma produkcję metalową, tekstylną i drzewną (stolarstwo). Niektóre z nich zajmują się też malarstwem i rzeźbą o charakterze ludowym. Są również zakłady ukierunkowane na rolnictwo, ogrodnictwo i hodowlę zwierząt.
Pracujące w nich osoby niepełnosprawne nie zawsze mają status pracownika oraz nie zawsze pracują w oparciu o umowę o pracę. W takich przypadkach wynagradzanie za wykonywana pracę jest wypłacane w formie uznaniowych okresowych zasiłków lub premii. Włoskie zakłady pracy chronionej mają więc zupełnie inny charakter, niż powszechnie się przyjmuje. Są to placówki bardziej zbliżone do zakładów aktywności zawodowej i mają mocno zaakcentowany charakter opiekuńczo-wychowawczy
|
WÄ
tki
|