ďťż
Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
Preliminarze te zbiera i ujmuje wspólnie Komisja Europejska, uzupełniając je własną opinią, uwzględniającą aktualizację perspektyw finansowych, a następnie przedstawia Radzie Ministrów (Radzie Unii Europejskiej, zwanej dalej Radą). Po zatwierdzeniu preliminarza Rada przedkłada go w terminie do 1 października do uchwalenia Parlamentowi Europejskiemu. Po wielu negocjacjach i drugim czytaniu w Radzie oraz w Parlamencie budżet, będący kompromisem interesów, zostaje uchwalony w końcu roku lub wyjątkowo w roku następnym24. Postępowanie budżetowe w Unii Europejskiej przedstawia tablica 2.
W procesie powstawania budżetu Rada i Parlament dzielą się zakresem władztwa budżetowego w następujących działaniach, rodzajach i proporcjach wydatków budżetowych:
Rada, będąca organem władzy (w tym budżetowej), ustala wytyczne w sprawach budżetowych, uchwala akty prawne podejmowane na wniosek Komisji Europejskiej lub na podstawie dyspozycji traktatów, określa w szczególności poziom wydatków obowiązkowych (w praktyce dotyczy to wydatków na rolnictwo, Wspólną Politykę Rolną, które obejmują 47% wszystkich wydatków budżetowych w 2000 r.),
Parlament, współdziałający z Radą, pełni funkcje kontrolne w stosunku do Rady i Komisji w sprawach budżetowych, w tym może odrzucić projekt budżetu Rady, oraz samodzielnie określa wielkość wydatków fakultatywnych (w tym funduszy strukturalnych i pomocy przedakcesyjnej oraz wydatków na politykę wewnętrzną: prace badawcze, działania związane z akcją na zewnątrz Europy, czyli
23 Por. porozumienie z 6 maja 1999 r. między PE, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i wprowadzania procedury budżetowej, Dz. Urz. 1999, C 172.
24 Por. szczegółowe zagadnienia proceduralne opisuje J.W. Tkaczyński, G. Rossmann, Fundusze Unii Europejskiej, Białystok 2003, s. 14 i n.
286
V. Finansowanie rozwoju regionalnego
Tablica 2. Postępowanie budżetowe w Unii Europejskiej
Preliminarze wydatków instytucji UE
Wstępny projekt wspólnego budżetu sporządzony przez Komisję
Pierwsze czytanie w Radzie: projekt budżetu wspólnego
Pierwsze czytanie w Parlamencie: badanie projektu Rady
Akceptacja
Ostateczne przyjęcie budżetu
Propozycje zmian
w wydatkach
obligatoryjnych
Niepodwyższenie ogólnej kwoty wydatków
Propozycje zmian
w wydatkach nieobligatoryjnych
Podwyższenie ogólnej kwoty wydatków
Odrzucenie
w całości
Rada tworzy nowy projekt
budżetu wspólnego
Drugie czytanie w Radzie: badanie propozycji zmian, względnie zmiana planu szczegółowego
Akceptacja
Odrzucenie
większością
kwalifikowaną
Ostateczne przyjęcie budżetu
Odrzucenie
Przyjęcie
większością
kwalifikowaną
Zmiana/ odrzucenie
Przyjęcie budżetu
Akceptacja
Ostateczne przyjęcie budżetu
Drugie czytanie w Parlamencie: badanie rozstrzygnięcia Rady
Brak możliwości zmian
Przyjęcie
projektu
Rady
Odrzucenie
w całości
Akceptacja
Zmiana
większością
głosów członków
Parlamentu i 3/5 oddanych
Ostateczne przyjęcie budżetu
Rada tworzy nowy projekt
budżetu wspólnego
Ostateczne przyjęcie budżetu
Ostateczne przyjęcie budżetu
Źródło: H. Edling, Der Staat in der Wirtschaft, Munchen 2001, s. 65.
2. Polityka regionalna Unii Europejskiej
287
pomocą humanitarną, wydarzeniami nadzwyczajnymi, wydatków administracyjnych i rezerw).
Komisja Europejska ma prawo inicjatywy ustawodawczej, kontroli przestrzegania prawa wspólnotowego, w zakresie budżetu jest zaś przede wszystkim organem wykonującym go.
Budżet określa limity wydatków wiążące organy wykonawcze upoważnia do dokonywania wydatków i zobowiązuje do zapłaty na rzecz państw członkowskich.
Wydatki budżetu powinny być zrównoważone przez wpływy budżetowe (dochody). Dochody budżetu Wspólnoty pochodzą ze składki (wkładów) państw członkowskich. Postanowienia Traktatu (TWE) nie określają form dochodów (zasobów) własnych. Ich rodzaje i wielkość ustanawia wymieniona wyżej decyzja Rady z 29 września 2000 r., która weszła w życie po dokonaniu ratyfikacji przez parlamenty krajowe. Przy kształtowaniu zasobów własnych UE, a w efekcie także wielkości wpłat bezpośrednich, istotne znaczenie ma limit określony w danym roku. Wielkość tych wkładów nie może przekroczyć wskaźnika łącznej sumy PNB (formy PKB) państw członkowskich, wyliczonego przez Komisję według wzoru określonego w decyzji. Maksymalna wysokość składki wynosiła w końcu lat dziewięćdziesiątych ok. 1,1% PKB
|
WÄ
tki
|