Od Ptolemeusza do Mercatora droga by�a daleka i skomplikowana; a mapy hydrograficzne zacz�y osi�ga� doskona�o�� dopiero pod koniec XVIII wieku, kiedy zastosowano...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Co do szeroko�ci � t� ustalano od staro�ytno�ci przez ob- serwacje astronomiczne za pomoc� instrument�w � ruchomego krzy�a, oktantu i nowoczesnego sekstantu. � Jakie by�o po�o�enie �Dei Gloria" w chwili zatopienia? � Cztery stopnie i pi��dziesi�t jeden minut d�ugo�ci wschodniej... I trzy- dzie�ci siedem stopni i trzydzie�ci dwie minuty szeroko�ci p�nocnej. Odpowiedzia�a bez zaj�kni�cia. Coy kiwn�� potakuj�co g�ow� i pochyli� si� nisko nad sto�em, �eby odnale�� te wsp�rz�dne na roz�o�onej mapie. Widz�c ten ruch, Za� poruszy� si�, podni�s� g�ow�, kt�r� po chwili zn�w po�o�y� na jego bucie. � Zapewne swoj� pozycj� wyznaczali zgodnie z zasadami nawigacji tere- strycznej � powiedzia� Coy. � Najprawdopodobniej tak w�a�nie by�o, je�li �e- glowali wzd�u� wybrze�a, nie trac�c go z zasi�gu wzroku... Nie wyobra�am so- bie, �eby uciekaj�c przed po�cigiem, mierzyli wysoko�� s�o�ca oktantem. Proble- mem by�oby, gdyby ustalali tylko pozycj� zliczon�... Bo ta metoda jest najmniej dok�adna. Obliczasz pr�dko��, kierunek, odchylenie kursu i przep�yni�te mile. 70 B��d mo�e by� wtedy bardzo du�y. W czasach �aglowc�w marynarze nazywali pozycj� zliczon�, punktem fantazji. Przygl�da�a mu si�. Powa�nie, z namys�em. Uwa�nie s�ucha�a ka�dego s�owa. � Du�o �eglowa�e�? � Tak, zw�aszcza w m�odo�ci. Przez rok jako ucze� p�ywa�em na pok�adzie �Estrella del Sur", wielkiej fregaty zmienionej swego czasu w szkolny �aglowiec. Sporo czasu sp�dzi�em te� na pok�adzie �Carpanty", jachtu mojego przyjaciela. Do tego mo�na doda� lektury, rzecz jasna � ksi��ki historyczne i powie�ci. � Zawsze o morzu? � Zawsze. � A l�d? � L�d wol� mie� w odleg�o�ci dwudziestu mil po trawersie. Tanger skin�a g�ow�, jakby te s�owa potwierdza�y jak�� jej my�l. � Bitwa rozegra�a si� po �wicie � doda�a w ko�cu. � Ju� by�o jasno. � To znaczy, �e najprawdopodobniej ustalali pozycj� obserwowan�: namie- rzali punkty odniesienia na l�dzie i liczyli ich odleg�o��. Wystarczy�oby, �eby przep�yn�li przynajmniej obok dw�ch... My�l�, �e wiesz, jak to si� robi. � Mniej wi�cej � u�miechn�a si� niezbyt pewnie. � Ale nigdy nie widzia- �am, jak robi to prawdziwy marynarz. Coy wzi�� do r�ki k�tomierz � kwadrat przezroczystego plastiku, kt�ry mia� wydrukowan� wok� skal� 360 stopni, oznaczonych co dziesi��. Pozwala�o to ob- licza� dok�adnie kurs, przenosz�c wskazania ig�y magnetycznej statku na papier mapy morski ej. � To proste: szukasz przyl�dka albo czego�, co daje si� zidentyfikowa� � po�o�y� na mapie gumk�, kt�ra odgrywa�a rol� wymy�lonego statku, i przesun�� k�tomierz do najbli�szego wybrze�a. � Nast�pnie umiejscawiasz ten punkt za pomoc� kompasu pok�adowego i ig�a wskazuje ci, na przyk�ad, 45� w kierunku p�nocnym. Wracasz do mapy i rysujesz lini� przeciwleg�� z tego punktu, w kie- runku 225�. Widzisz? Potem bierzesz nast�pny punkt odniesienia, kt�ry by�by oddalony o jaki� wyra�ny k�t od pierwszego � inny przyl�dek, g�r�, cokolwiek. Je�li wskazuje ci, na przyk�ad, 315�, na mapie rysujesz przeciwleg��, w kierunku 135�. Tam gdzie si� przecinaj � obie linie, znajduje si� tw�j statek. Je�li punkty od- niesienia na ziemi s� wyra�ne, metoda jest pewna. A je�li mo�esz znale�� jeszcze trzeci punkt odniesienia � tym lepiej. Tanger zmarszczy�a usta, zamy�lona. Przygl�da�a si� gumce kre�larskiej z ta- k� uwag�, jakby to by� prawdziwy statek p�yn�cy wzd�u� wybrze�a, kt�rego ry- sunek wydrukowany by� na papierze. Coy wzi�� o��wek i przesun�� nim wzd�u� linii brzegu. � Na tym wybrze�u zdarzaj�, si� p�ytkie i piaszczyste pla�e, ale przede wszystkim obfituje ono w skarpy i wysokie ska�y. Zatem jest do�� punkt�w od- niesienia, by ustali� swoj� pozycj� na podstawie obserwacji. My�l�, �e nawigator 71 �Dei Gloria" m�g� z �atwo�ci� w�a�nie tak robi�. Mo�e nawet robi� to w nocy, je�li �wieci� ksi�yc i wybrze�e odcina�o si� wyra�nie w jego �wietle. Cho� to jest trudniejsze. W tamtych czasach nie by�o latar� morskich, jak teraz. Czasem jaka� wie�a z p�on�cym ogniem, co najwy�ej. Ale nie s�dz�, �eby w tych okolicach sta�a jaka� wie�a. Na pewno nie, pomy�la�, patrz�c na map�. Z pewno�ci� w nocy z 3 na 4 lu- tego 1767 nie by�o �wiat�a ani �adnego budz�cego nadziej� punktu odniesienia czy znaku, kompletnie niczego, poza � by� mo�e � lini� brzegu, odcinaj�c� si� w �wietle ksi�yca za lew� burt�. M�g� sobie wyobrazi� ca�� scen�: wszyst- kie �agle rozwini�te, statek p�ynie kursem na wiatr, kt�ry gwi�d�e w olinowaniu, a pok�ad brygantyny pochyla si� na sterburt�, s�ycha� ha�as wody op�ywaj�cej burty, podczas gdy �wiat�o ksi�yca odbija si� w pomarszczonej tafli morza po nawietrznej. Zaufany cz�owiek przy kole sterowym, wachta spi�ta, uwa�nie spo- gl�da w ty�, w ciemno��. Na pok�adzie nie ma �adnego �wiat�a, kapitan stoi na mostku, z twarz� pe�n� troski zwr�con� w g�r�, ku widmowej piramidzie z napi�- tego bia�ego p��tna, bacznie ws�uchany w trzaski, zastanawia si�, czy wytrzyma omasztowanie i takielunek � zniszczone podczas sztormu na Atlantyku. Milczy, by nikt z ufaj�cych mu ludzi nie odgad� jego niepokoju, oblicza jednak w my- �li odleg�o��, kurs, dewiacje, hals, z trosk� kogo�, kto doskonale wie, �e jedna b��dna decyzja poprowadzi statek i za�og� wprost do katastrofy. Z pewno�ci� nie zna jeszcze swojej dok�adnej pozycji, a to tylko wzmaga jego niepok�j. Coy wy- obrazi� sobie, jak spogl�da na czarn� lini� brzegu przesuwaj�c� si� w odleg�o�ci dw�ch, trzech mil, blisk�, ale nieosi�galn� i r�wnie niebezpieczn� w ciemno�ci jak dzia�a wrogiego okr�tu; potem odwraca si�, podobnie jak reszta za�ogi, ku ciemno�ci nocy, gdzie chwilami niewidoczna, to zn�w pojawiaj�ca si� niewyra�- nie jak zdradliwy cie�, tn�c fale, �ciga ich korsarska szebeka

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.