Nie chcesz mnie, Ben. SkĹadam siÄ z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobinÄ
gĂłwnianego szaleĹstwa.
1 ust. 1 ustawy z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, to pracodawca może wypowiedzieć jej dotychczasowe warunki pracy i płacy. Jeżeli powoduje to obniżenie wynagrodzenia, pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy do końca okresu, w którym jest ona objęta szczególną ochroną stosunku pracy.
Na zasadach dotyczących ogółu pracowników pracodawca może powierzyć pracownicy w okresie ciąży inną pracę niż określona w umowie o pracę na czas nieprzekracząjący 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli wymagają tego potrzeby pracodawcy, a powierzenie pracownicy innej pracy nie powoduje obniżenia wynagrodzenia i zgodne jest z jej kwalifikacjami (art. 42 § 4).
7. Przyjęcie dzieci na wychowanie
367 Prawo pracy zapewnia w określonych granicach wzmożoną ochronę pracy pracownikom niebędącym rodzicami wychowywanych przez siebie dzieci. Szczególne uprawnienia tych pracowników podyktowane są potrzebą popierania zastępczej" opieki nad dziećmi, co leży przede wszystkim w interesie dzieci, nad którymi z różnych względów nie sprawują opieki matki naturalne. Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia
Nb. 366-367
§ 29. Zatrudnienie młodocianych 249
dziecka lub który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem pogotowia rodzinnego, ma prawo do 16 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia. Jeżeli pracownik, o którym mowa wyżej, przyjął dziecko w wieku do 1 roku, ma prawo do 8 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 183 KP).
8. Uprawnienia z tytułu opieki nad dziećmi
Celem umożliwienia łączenia obowiązków zawodowych z opieką nad dziec- 368 kiem prawo gwarantuje następujące uprawnienia:
1) pracownica ma prawo do przerw na karmienie dziecka piersią; przerwy te wlicza się do czasu pracy i traktuje w zakresie prawa do wynagrodzenia tak, jakby pracownica świadczyła w tym czasie pracę;
2) pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w przerywanym systemie czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy (art. 178 § 2 KP). Podobnie, nie można go zatrudniać powyżej 8 godzin na dobę (art. 148 pkt 3 KP);
3) pracownikowi wychowującemu dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni (na dowolne obowiązki opiekuńcze), z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (art. 188 KP);
4) pracownikowi służy również zwolnienie na opiekę nad dzieckiem w wieku do lat 8 (chorym - do lat 14) w razie przejściowego braku opieki nad tym dzieckiem innej osoby (połączone z prawem do zasiłku opiekuńczego). Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z omawianych uprawnień może korzystać jedno z nich (z wyjątkiem karmienia piersią). Dotyczy to także urlopu wychowawczego (por. Nb. 360) i w ograniczonym zakresie - urlopu macierzyńskiego (por. Nb. 359).
§ 29. Zatrudnienie młodocianych
Literatura: G. Goździewicz, Problematyka prawna nauki zawodu w uspołecznionych zakładach pracy, Toruń 1977; J. Herbert, Zatrudnianie młodocianych, Bydgoszcz 1998; Z. Salwa, Ochrona pracy młodocianych w świetle prawa Rady Europy, Polityka Społeczna 1995, Nr 11-12; M. Włodarczyk, Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, Warszawa 1989; tenże, Hasło Młodociany", [w:] Encyklopedia Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, red. L. Florek, Warszawa 2000.
Nb. 368
250
Rozdział VI. Ochrona pracy
I. Zasady ogólne
/y. zatrudnienie młodocianych
251
369 Młodocianym w rozumieniu Kodeksu pracy jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat życia (art. 190 § 1). Prawo pracy ogranicza zatrudnienie młodocianych ze względu na ochronę ich zdrowia oraz dążenie do łączenia tego zatrudnienia ze zdobywaniem przez młodocianych kwalifikacji zawodowych.
Z reguły zatrudnienie młodocianego możliwe jest, jeżeli spełnione są cztery
warunki:
1) ukończył on 16. rok życia,
2) ukończył gimnazjum1,
3) jest zatrudniony w celu przygotowania zawodowego,
4) jest zatrudniony przy pracy niezagrażającej jego zdrowiu.
Umowy zawarte z młodocianymi wbrew przepisom określającym zasady zatrudniania młodocianych nie są bezwzględnie nieważne, lecz podlegają rozwiązaniu bez wypowiedzenia z równoczesną zapłatą odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Za takim unormowaniem przemawiają te same racje, które uzasadniają rozwiązanie na podstawie art. 201 § 2 KP umowy z młodocianym wykonującym pracę zagrażającą jego zdrowiu (według orzeczenia lekarskiego). Przepis ten ma analogiczne zastosowanie w omawianej sytuacji (por. Nb. 65).
II. Umowy w celu przygotowania zawodowego
1. Uwagi ogólne
370 Jak wynika z powyższych uwag, zatrudnienie młodocianych nieposiadają-cych kwalifikacji zawodowych (nabytych przez naukę w szkole) jest z reguły dopuszczalne, gdy podstawą zatrudnienia jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego występującego w postaci:
1) nauki zawodu lub
2) przyuczenia do określonej pracy (w zakresie czynności, których rodzaj nie wymaga odbycia nauki zawodu).
Prawną formą zatrudniania młodocianych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do określonej pracy jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego (art. 195).
1 Przepisy przewidują wyjątki od tych warunków; por. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 5.12.2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemają-cych 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemąjących 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum (Dz.U. Nr 214, poz. 1808).
Nb. 369-370
I
Jest to odrębny rodzaj umowy o pracę, różniący się od umowy o pracę zawieranej z pracownikami pełnoletnimi ze względu na jej szczególne przeznaczenie. Do umowy tej mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy dotyczące umów o pracę zawieranych na czas nieokreślony ze zmianami przewidzianymi w przepisach art. 195 i 196 KP, określającymi m.in
|
WÄ
tki
|