Dzie�a przyrody zawieraj� wiele niewyt�umaczalnych trudno�ci, kt�re �atwo roz- wi�za�, je�eli przyj��, i� doskona�o�� tw�rcy jest do- wiedziona a priori; staj� si�...

Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.

Natomiast w my�l twojej metody rozumowania, wszystkie te trudno�ci staj� si� trudno�ciami rzeczywistymi, a mo�e b�dzie si� je nawet wysuwa� jako nowe przyk�ady podobie�stwa do dzie� sztuki i kunsztu cz�owieka. Uzna� musisz przynajmniej tyle, �e z ograni- czonego naszego punktu widzenia niepodobna powiedzie�, czy ten system �wiata zawiera jakie wielkie b��dy w po- r�wnaniu z innymi systemami mo�liwymi, a nawet rze- czywistymi, czy te� zas�uguje na niema�� pochwa��. Czy wie�niak, kt�remu przeczytano by Eneid�, m�g�by uzna� �w poemat za ca�kowicie pozbawiony usterek lub cho�by przyzna� mu nale�n� rang� w�r�d dzie� ludzkiego geniuszu? On, kt�ry nie widzia� nigdy �adnego innego takiego dzie�a? [1 Ale gdyby ten �wiat by� nawet jak najdoskonal- szy, to i tak pozosta� musi rzecz� nierozstrzygni�t�, czy wszystkie znakomito�ci dzie�a mo�na zasadnie przy- pisa� temu, co dzie�o sporz�dzi�. Kiedy ogl�damy statek, c� za wyg�rowan� ide� wypad�oby nam po- wzi�� o pomys�owo�ci cie�li, kt�ry zbudowa� machin� 1 [Fragment uj�ty w nawiasy dodany zosta� w r�kopisie do pierwotnego tekstu Dialog�w.] tak skomplikowan�, tak u�yteczn� i pi�kn�! I jaka� spotka� by nas musia�a niespodzianka, gdyby okaza�o si�, �e to nierozgarni�ty rzemie�lnik, co na�ladowa� innych i bra� �lepy wz�r ze sztuki, kt�ra po wielu pr�bach, b��- dach, poprawkach i detiberacjach doskonali�a si� sto- pniowo przez d�ugie wieki. W ci�gu wieczno�ci sparta- czono mo�e i sfuszerowano wiele �wiat�w, zanim uda�o si� wymy�li� ten oto system; wiele roboty posz�o mo�e na marne; podj�to mo�e wiele bezowocnych pr�b, a powolny, lecz sta�y post�p w sztuce wyrabiania �wiat�w ci�gn�� si� niesko�czenie d�ugo. W tego rodzaju materii kt� mo�e orzec, gdzie jest prawda, a raczej domy�li� si�, gdzie prawdopodobie�stwo po�r�d wielkiej liczby hipotez, kt�re mo�na wysun�� i wi�kszej jeszcze takich, kt�re mo�na sobie wyobrazi�?] A czy na podstawie twojej hipotezy - ci�gn�� Filon - potrafisz przedstawi� chocia�by cie� argumentu, kt�ry dowodzi�by jedno�ci b�stwa? W budowaniu domu lub okr�tu, we wznoszeniu miasta, w organizowaniu pa�stwa uczestniczy wielka liczba ludzi; dlaczego pewna ilo�� b�stw nie mia�aby wsp�dzia�a� ze sob� w zaprojekto- waniu i budowie �wiata? Oznacza�oby to tylko wi�ksze jeszcze podobie�stwo do spraw ludzkich. Rozdzieliwszy prac� pomi�dzy poszczeg�lne b�stwa, tym snadniej mo- �emy ograniczy� atrybuty ka�dego z nich i pozby� si� rozleg�ej tej mocy i wiedzy, kt�r� przypu�ci� trzeba w jed- nym b�stwie, a kt�ra wedle ciebie wp�yn�� mo�e jedynie na os�abienie dowodu jego istnienia. Je�eli za� stworze- nia tak g�upie, tak u�omne jak ludzie, potrafi� jednak�e cz�sto wsp�dzia�a� w u�o�eniu i wykonaniu wsp�lnego planu, to c� dopiero owe b�stwo czy demony, kt�re, jak wolno nam przypu�ci�, s� wielokrotnie doskonalsze? [1 Mno�y� przyczyny bez koniecznej potrzeby - to rzecz zaiste sprzeczna z prawdziw� filozofi�; zasada ta nie stosuje si� jednak do rozpatrywanego tu przypadku. Gdyby� dowi�d� by� uprzednio przy pomocy swojej teorii, �e istnieje jedno b�stwo, posiadaj�ce wszystkie atrybuty potrzebne do wytworzenia wszech�wiata, to przyznaj�, i� domniemywa� si� istnienia innych b�stw by�oby rzecz� zbyteczn�, cho� nie absurdaln�. Skoro jednak ci�gle jeszcze nie wiadomo, czy wszystkie te atry- buty ��cz� si� w jednym podmiocie, czy te� rozdzielone s� pomi�dzy szereg niezale�nych istot, to jakie� zjawiska w przyrodzie upowa�niaj� nas do rozstrzygni�cia kontro- wersyjnej tej kwestii? Kiedy widzimy, �e szala, na kt�rej le�y jakie� cia�o, podnosi si� w g�r�, pewni jeste�my, i� na szali przeciwnej, cho�by by�a ukryta przed naszym wzrokiem, znajduje si� jaki� przeciwwa�ny, r�wny tam- temu ci�ar; wolno nam wszelako �ywi� w�tpliwo�ci co do tego, czy ci�ar ten jest zbiorem szeregu odr�bnych cia�, czy te� stanowi jedn� spoist�, jednolit� mas�

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Nie chcesz mnie, Ben. Składam się z siedmiu warstw popieprzenia okraszonych odrobiną gównianego szaleństwa.